Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .viij. Capittel.

¶ Vander ghelijckenisse der saeyenden. Ende hoe hy eenen beseten mensche verloste, ende de Duyuelen inde Verckenen liet, Ende hoe hy eenen verwecte, ende een vrouwe van hare crancheyt ghesont maecte.

1

⁺ ENde het gheschiedde daer nae, dat hy reysde door de Steden ende Vlecken, ende predicte, ende vercondichde dat Euangelium vanden Rijcke Gods, ende de twaelf met hem,

+ A vers 1

2

Daer^† toe sommighe Wijuen die hy ghesont ghemaect hadde vanden boosen gheesten ende cranckheden, namelijck,^* Maria die daer Magdalena hiet, van welcken waren seuen Duyuelen wtgheuaren,

† Luce. 23.e.48

* Luce. 24.a.9.

3

Ende Iohanna dat Wijf Chusa, des Voochts Herodis, ende Susanna, ende veel anderen, die hem hantreyckinge deden van haerder Haue.

4

^† Doen nv veel volcx by malcanderen was, ende wt den steden tot hem haesten, sprack hy door een ghelijckenis:

† Matt. 13.a.3. Marc. 4.a.2.

5

Een saetsaeyer ghinck wt te saeyen zijn saet. Ende dewijle dat hy saeyde, viel sommich byden wech, ende werdt vertreden, ende de Voghelen onder den Hemel atent op.

6

Ende sommich viel op de steenrootse, ende doent opghinck, verdordet, om dattet geen^‡ sap en hadde.

‡ Vochticheyt.

7

Ende sommich viel midden onder de doornen, ende de doornen ghingen mede op, ende verstictent.

8

Ende sommich viel op een goet lant, ende het ghinck op, ende droech hondertuoudighe vrucht. Doen hy dat seyde, riep hy: Wie ooren heeft om te hooren, die hoore.

9

^+* Ende zijne Iongeren vraechden hem, ende spraken: Wat dese gelijckenisse ware?

+ B vers 9

* Matt. 13.b.10 Marc. 4.a.10

10

^† Ende hy sprack: V ist ghegheuen te weten, de verholentheyt des Rijcx Gods, maer den anderen in gelijckenissen,^‡ op dat zijt niet en sien, of zijt al sien: Ende niet en verstaen, of zijt al hooren.

† 2.Cor. 3.d.16

‡ Esaie. 6.b.9. Ezech. 12.a.2. Ioan. 12.f.40 Acto. 28.d.26.

11

Dat is de ghelijckenisse:^* Dat saet is dat woort Gods.

* mat. 13.b.18. Mar. 4.b.13.

12

Ende die byden wech zijn, dat zijn, diet hooren, daer na coemt de Duyuel, ende neemt dat woort van hare herten, op dat sy niet en gheloouen ende salich worden.

13

Maer die op de steenrootse, zijn die, als zijt hooren, nemen sy dat woort met vruechden aen, ende die en hebben gheen wortelen. Eenen tijt lanck gheloouen sy, ende inder tijt der aenuechtinghe vallen sy af.

14

Maer dat onder de doornen viel, zijn die, diet hooren, ende gaen henen onder^† de sorghen, Rijckdommen, ende wellust des leuens, ende versticken, ende en brenghen gheen vrucht.

† Mat. 19.c.22. Marc. 10.c.23. 1.Tim. 6.b.9.

15

Maer dat op dat goede lant, zijn die, die dat woort hooren, ende behoudent in eenen fijnen goeden herte, ende brenghen vrucht in lijdtsaemheyt.

[p. 28v]

16

^* Niemant en ontsteect een licht, ende bedectet met eenen Vate, oft settet onder een bancke, maer hy settet op eenen Candelaer, op dat wie daer in gaet, dat licht sie.

* Matt. 5.b.15. Marc. 4.c.20 Luce. 11.c.33.

17

^† Want daer en is niet verborghen, dat niet openbaer en worde, oock niet heymlijcx dat niet bekent en worde, ende aenden dach en come.

† Iob. 12.c.22. Mat. 10.d.26. Marc. 4.b.21 Luce. 12.a.2.

18

Soo siet daer nv op, hoe ghy toe hoort.^‡ Want wie daer heeft, dien wordt ghegheuen: Maer wie niet en heeft, van dien wort oock ghenomen, dat hy meynt, dat hy heeft.

‡ Mat. 13.b.12 25.c.29. Mar. 4.c.24 Luce. 19.c.26.

19

^+* Ende zijn Moeder ende zijn broeders ghinghen tot hem, ende en mochten om des volcx wille niet tot hem comen.

+ C vers 19

* Matth. 12.d.46. Marc. 3.c.31.

20

Ende het wert hem ghebootschapt: Dijn Moeder ende dijne broeders staen daer buyten, ende willen dy sien.

21

Maer hy antwoorde, ende sprac tot haer:^† Mijn Moeder ende mijne broeders zijn dese, die Gods woort hooren, ende doent.

† Ioan. 15.b.14

22

^‡ Ende het gheschiede op eenen dach, dat hy in een Schip tradt, met zijne Iongheren, ende hy sprack tot haer: Laet ons ouer de See varen. Sy stieten van lande.

‡ Matt. 8.c.23. Mar. 4.d.33.

23

Ende doen sy^† scheepten, ontsliep hy. Ende daer quam eenen stormwindt op de See, ende de goluen sloeghen tot haer in, ende stonden in groot perijckel.

† Voeren.

24

Doen traden sy tot hem, ende wecten hem op, ende spraken: Meester, meester, wy vergaen. Doen stont hy op, ende bestrafte den windt, ende de bare des waters, ende het liet af, ende wert stilte.

25

Ende hy sprack tot haer: Waer is uwe gelooue? Maer sy vreesden, ende verwonderden haer, ende spraken onder malcanderen:^* Wie is dese? Want hy ghebiet den winde, ende den water, ende sy zijn hem gehoorsaem?

* Iob. 26.c.12. Psa. 107.d.29

26

^† Ende sy scheepten voort in de Contreye der Gadarener, die daer is teghen Galileen ouer.

† Mat. 8.d.28 Marc. 5.a.1.

27

⁺ Ende als hy wt trat op dat lant, ghemoette hem een Man wt der stadt, die had eenen Duyuel van langhen tijt af, ende en trock gheen cleederen aen, ende en bleef in gheen huys, maer inde grauen.

+ D vers 27

28

Ende doen hy Iesum sach, riep hy, ende viel voor hem neder, ende riep luyde, ende sprack: Wat heb ic met v te doen Iesu ghy Sone des Alderhoochsten? Ick bid v, en wilt my niet quellen.

29

Want hy gheboot den onreynen gheeste, dat hy vanden mensche wt voere: Want hy hadde hem langhen tijt gheplaecht. Ende hy was met ketenen ghebonden, ende met boeyen gheuanghen, ende brack de banden in stucken, ende wert gedreuen vanden Duyuel inder woestijnen.

30

Ende Iesus vraechde hem, ende sprack: Hoe heet ghy? Hy sprac: Legion. Want daer waren veel Duyuelen in hem gheuaren.

31

Ende sy baden hem, dat hyse niet en hiete inde diepte varen.

32

^† Ende aldaer was een groote Cudde Vercken inder weyde, op den Berch: Ende si baden hem, dat hy haer orlofde inde selue te varen. Ende hy orlofdet haer.

† Matt. 8.d.30. Marc. 5.b.11.

33

Doen voeren de Duyuelen wt vanden mensce, ende voeren inde Verckens. Ende de Cudde storte haer met eenen storm in de See, ende verdroncken.

34

Maer doen de Verckenherders sagen, wat daer geschiedde, vloden si, ende vercondichdent inder stadt, ende inde Dorpen.

35

⁺ Doen ghinghen si wt om te sien, wat daer geschiet was, ende quamen tot Iesu, ende vonden den mensche, van welcken de Duyuelen wtgheuaren waren, sitten tot den voeten Iesu, ghecleet ende verstandich ende verschricten.

+ E vers 35

36

Ende diet gesien hadden, vercondichdent haer, hoe de beseten ghesont was gheworden.

37

Ende den gantschen hoop der omligghender Landen der Gadarenen,^* badt hem, dat hy van haer ghinghe, wandt haer was een groote vreese aengecomen. Ende hy tradt in dat Schip, ende keerde wederom.

* Acto. 16.g.39.

38

^† Ende de Man, van welcken de Duyuelen wtgheuaren waren, badt hem, dat hy by hem mochte zijn. Maer Iesus liet hem van hem, ende sprack:

† Marc. 5.b.18.

39

Gaet wederom thuys, ende segt hoe grooten dinck v Godt ghedaen heeft. Ende hy ghinck henen, ende predicte door de gantsche stadt, hoe grooten dinck hem Iesus ghedaen hadde.

40

^* Ende het geschiedde, doen Iesus weder quam, nam hem dat volc aen, want si verwachten hem alle.

* Matt. 9.c.18. Marc. 5.c.22.

41

Ende siet, daer quam een Man gheheeten Iairus, die een Ouerste der Scholen was, ende viel Iesu tot den voeten, ende badt hem, dat hy wilde in zijn huys comen.

42

Want hy hadde een eenighe dochter, by twaelf Iaren, die lach opt steruen. Ende doen hy henen ghinck, drang hem dat volck.

43

^† Ende een Wijf, hadde den^* bloetganck twaelf Iaer ghehadt, die hadde al haer neeringhe aen de Medecijnmeesters geleyt, ende en conde van niemanden genesen worden.

† Matt. 9.c.20. Marc. 5.c.25.

* Leu. 15.c.25.

44

Die tradt van achter toe, ende roerde den Soom zijns cleets aen: Ende terstont stont haer de bloetganck.

45

⁺ Ende Iesus sprac: Wie heeft my aengheroert? Ende doen sy dat alle missaecten, sprack Petrus, ende die met hem waren: Meester, dat volc dringhet ende druct v, ende ghy segt: Wie heeft my aengheroert?

+ F vers 45

46

Maer Iesus sprac: My heeft yemant aengheroert, wandt ick voele datter een cracht van my ghegaen is.

47

Ende doen dat Wijf sach, dattet niet verborghen en was, quam si beuende, ende viel voor hem, ende vercondichde voor allen volcke, wt wat oorsake si hem aengeroert hadde, ende hoe si terstont ware ghesont gheworden.

48

Ende hy sprack tot haer: Hebt eenen goeden moet mijn dochter, dijn ghelooue heeft dy gheholpen, gaet henen met vreden.

49

^* Doen hy noch sprack, quamper een vanden gesinne des Ouersten der Scholen, ende sprack tot hem: Dijn dochter is ghestoruen, en moeyt den Meester niet.

* Math. 9.c.23. Marc. 5.d.35.

50

Ende doen Iesus dat hoorde, antwoorde hy hem, ende sprack: En vreest niet, ghelooft slechs, soo wort si ghesont.

51

Ende als hy in dat huys quam, en liet hy daer niemandt ingaen, dan alleen

[p. 29r]

Petrum ende Iacobum, ende Iohannem, ende des kints Vader ende Moeder.

52

Ende sy weenden alle, ende beklaechdense. Maer hy sprack: En weent niet, sy en is niet ghestoruen, maer sy^† slaept.

† Ioan. 11.b.11.

53

Ende sy belachten hem, wisten wel, dat sy ghestoruen was.

54

Ende hy dreefse alle wt, namse byder hant, ende riep, ende sprack: Kint, staet op.

55

Ende haren gheest quam weder, ende sy stont terstont op. Ende hy beual, men soude haer wat te eten gheuen.

56

Ende hare Ouders ontsetteden haer. Ende hy geboot haer, dat sy niemanden en seyden wat daer gheschiet was.