Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .iiij. Capittel.

¶ Vanden vasten ende tempteringhe Christi, ende van zijn leeringhe, ende predicatie. Ende hoe Iesus een beseten mensche verloste, Ende oock de swagherinne van Petrus, ende veel ander siecken ghesont maecte.

1

⁺ ENde Iesus^* vol des Heylighen Gheests, quam weder van de Iordaen, ende werdt van den gheest in de woestijne gheleydt,

+ A vers 1

* Matt. 4.a.1. Marc. 1.b.12.

2

Ende werdt veertich daghen lanck vanden Duyuel ghetempteert.^† Ende hy en adt niet in die selue dagen. Ende doen die selue een eynde hadden, hongherde hem daer nae.

† Exo. 34.d.28. 3.Reg. 19.b.8

3

Ende de Duyuel sprack tot hem: Sijt ghy Godts Sone, soo spreeckt tot desen Steen, dat hy broot worde.

4

Ende Iesus antwoorde ende sprack tot hem: Daer staet gheschreuen:^* De mensche en leeft niet alleen vanden broode, maer van eenen yeghelijcken woorde Godts.

* Deut. 8.a.3. 32.g.47. Sap. 16.c.26. Mat. 4.a.4.

5

Ende de duyuel voerde hem op eenen hooghen berch, ende toonde hem alle Rijcken der gheheelder Werelt, in eenen ooghenblick,

6

Ende sprack tot hem: Dese macht wil ick v al gheuen, ende haer heerlijcheyt, want si is my ouerghegeuen, ende ick gheefse wien ick wil.

7

Ist dat ghy my nv wilt aenbidden, soo salt altemael dijne zijn.

8

Iesus antwoorde hem, ende sprack: Maect v van my wech Sathan. Daer staet gheschreuen:^+* Ghy sult God uwen Heere aenbidden, ende hem alleene dienen.

+ B vers 8

* Deut. 6.c.13. 10.c.12. 1.Reg. 7.a.3.

9

Ende hy voerde hem nae Ierusalem, ende settede hem op des Tempels tinne, ende sprack tot hem: Sijt ghy Gods Sone, so laet v van hier neder.

10

Want daer staet geschreuen:^† Hy sal sinen Enghelen beuelen van v, dat si v bewaren,

† Psal. 91.b.11.

11

Ende op de handen dragen, op dat ghy uwen voet niet ergens aen eenen steen en stoot.

12

Iesus antwoorde ende sprac tot

[p. 26r]

hem: Daer is geseyt:^† Ghy en sult Godt uwen Heere niet tempteren.

† Deut. 6.c.16.

13

Ende doen de Duyuel alle temptatie geeynt hadde, weeck hy van hem eenen tijt lanck.

14

^* Ende Iesus quam weder in des gheestes cracht in Galileam, ende dat gheruchte ghinck wt van hem door alle omliggende Contreyen.

* Mat. 4.b.12. Mar. 1.b.14. Ioan. 4.f.43 Acto. 10.d.37.

15

Ende hy leerde in haer Scholen, ende wert van alleman ghepresen.

16

^† Ende hy quam te Nazareth, daer hy opgheuoet was, ende ghinck inde Schole, na zijnder gewoonten op den Sabbath dach,^‡ ende stont op, ende wilde lesen.

† Matt. 11.g.53 Marc. 6.a.1.

‡ 2.Esd. 8.b.6.

17

Doen wert hem dat Boeck des Propheten Isaias ghedaen. Ende doen hy dat Boeck omsloech, vant hy de plaetse, daer gescreuen staet:

18

De^* gheest des Heeren is by my, daerom hy my ghesaluet heeft, ende ghesonden^† te vercondighen dat Euangelium den Armen, te genesen de onstucken ghestooten herten,

* Esaie. 61.a.1.

† Esaie. 57.c.13.

19

Te prediken den gheuanghenen, dat sy los sullen zijn,^‡ ende den blinden dat ghesichte, ende den instucken gheslaghenen, dat sy vrij ende los sullen zijn, ende te prediken dat aenghenaem Iaer des Heeren.

‡ Esai. 42.a.7.

20

⁺ Ende als hy dat Boeck toe dede, ghaf hijt den dienaer, ende ghinck sitten. Ende aller ooghen die inder Schole waren, saghen op hem.

+ C vers 20

21

Ende hy begost tot haer te segghen: Heden is dese Schrift veruult voor uwen ooren.

22

^* Ende sy gauen alle ghetuychenis van hem, ende verwonderden haer der lieflijcker woorden, die wt sinen mondt ghingen, ende spraken:^† Is dat niet Iosephs sone?

* Mat. 13.g.54 Marc. 6.a.2. Luce. 2.g.46.

† Ioan. 6.e.42.

23

Ende hy sprack tot haer: Ghy sult vrijlijck tot my seggen dit spreecwoort: Medecijnmeester helpt v seluen, Wandt hoe grooten dinck hebben wy ghehoort, dat tot Capernaum gheschiet sy? Doet hier oock alsoo in dijnen Vaderlande.

24

Maer hy sprack: Voorwaer seg ick v,^* Gheen Propheet en is aenghenaem in sinen Vaderlande.

* Marc. 6.a.4. 13.g.57. Ioan. 4.e.44

25

Maer inder waerheyt seg ic v,^† Daer waren veel Weduwen in Israel tot Elias tijden, doen den Hemel toegesloten was drie Iaer ende ses Maenden, doen daer een groote diere tijt was int gantsche Lant.

† 3.Re. 17.a.1. Iacob. 5.c.17.

26

Ende tot gheen van dien en wert Elias gesonden, dan alleen na Sarepta der Sidonier, tot eender Weduwen.

27

^* Ende veel Melaetschen warender in Israel tot des Propheets Eliseus tijden, ende geen van dien en werter ghereynicht, dan alleen Naaman van Syrien.

* 4.Re. 5.c.14.

28

⁺ Ende si werden vol toornicheyt alle die inder Schole waren, doen sy dat hoorden.

+ D vers 28

29

Ende stonden, ende stieten hem ter stadt wt, ende leydden hem op eenen Cant des Berchs, daer haer stadt op getimmert was, dat si hem van bouen neder stieten.

30

Maer hy ghinck midden door haer wech,

31

Ende quam^* tot Capernaum, inde stadt Galilea, ende leerdese op de Sabbathen.

* Mat. 4.b.13. Marc. 1.b.21. Ioan. 2.b.12.

32

^† Ende si verwonderden haer zijnder leere, wandt zijn Reden was gheweldich.

† Mat. 7.c.28 Luce. 2.g.46.

33

^‡ Ende daer was een mensche inder Schole, beseten met eenen onreynen Duyuel, ende hy riep luyde,

‡ Marc. 1.c.23

34

Ende sprack: Ey hout op, wat hebben wy met v te doen, Iesu van Nazareth? Ghy zijt ghecomen om ons te verderuen. Ick weet wel wie ghy zijt, te weten, de heylighe Godts.

35

Ende Iesus dreychde hem ende sprack: Wordt stom, ende vaert van hem wt. Ende de Duyuel werp hem midden onder haer, ende voer van hem wt, ende en dede hem gheen schade.

36

Ende daer quam een vreese ouer haer allen, ende spraken met malcanderen, ende seyden: Wat is dat voor een dinck? Hy ghebiet met macht ende ghewelt den onreynen gheesten, ende sy varen wt.

37

Ende zijn gheruchte wert verbreyt in alle plaetsen des omliggenden Landts.

38

^* Ende hy stont op wt der Schole, ende quam in Simonis huys: Ende Simonis Wijfs Moeder, was met eender herder cortsen beuangen. Ende si baden hem voor haer.

* Mat. 8.b.14. Marc. 1.c.29.

39

Ende hy tradt tot haer, ende gheboot der cortsen. Ende si verlietse, ende terstont stont si op, ende diende hen.

40

^+† Ende doen de Sonne onder ghegaen was, alle die daer crancken met menigherley sieckten hadden, brachtense tot hem. Ende hy leyde op eenen yeghelijcken de handen, ende maectese gesont.

+ E vers 40

† Mat. 8.b.16. Marc. 1.c.32.

41

^† Ooc voeren de Duyuelen van velen wt, riepen ende spraken: Ghy zijt Christus de Sone Godts. Ende hy bestraftese, ende en lietse niet spreken, wandt sy wisten dat hy Christus was.

† Marc. 3.b.11.

42

^* Ende alst dach was, ghinck hy wt in een woeste plaetse. Ende dat volck socht hem, ende quamen tot hem, ende hielden hem op, dat hy niet van haer en ghinghe.

* Marc. 1.d.35.

43

Maer hy sprack tot haer: Ick moet oock anderen steden dat Euangelium predicken, vanden Rijcke Godts: Wandt daer toe ben ick ghesonden.

44

Ende hy predicte inde Scholen [van] Galilee.