Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .ij. Capittel.

¶ Hoe Christus gheboren, vanden Enghelen vercondicht, op den achtsten dach besneden, daer na te Ierusalem ghebrocht, van Simon ontfangen, ende door Hanna de Prophetisse, vanden kinde ghepropheteert, Ende hoe dat kint twaelf iaer oudt, inden Tempel int midden der doctoren gheuonden wert.

1

⁺ ENde het geschiede tot dier tijt, datter een ghebodt vanden Keyser Augusto wt ginck, dat de gheheele Werelt gheschat werdde.

+ A vers 1

2

Ende dese schattinghe was de alder eerste, ende gheschiede ter tijt, doen Kyrenius Lantvoocht in Syrien was.

3

Ende alleman ghinc henen, dat hy hem liete schatten, een yeghelijck in sine stadt.

4

Doen maecte hem Ioseph ooc op wt Galilea, wt der Stadt Nazareth, in dat Iootsche lant, na der stadt Dauids,^† die daer heet Bethlehem, daerom dat hy vanden huyse ende gheslachte Dauids was,

† 1.Reg. 16.a.4 20.b.6. Miche. 5.a.2. Ioan. 7.d.42

5

Op dat hy hem liete schatten, met Maria sinen ghetrouden wijue, die daer beurucht was.

6

Ende als si aldaer waren, quam de tijt dat si baren soude.

7

^* Ende si baerde haren eersten Sone, ende want hem in windelen, ende leyde hem in een cribbe. Wandt si en hadden anders gheen plaetse in der herberghe.

* Matth. 1.c.25

8

⁺ Ende daer waren Herders in de selue Contreye op den velde, by de Hutten, die hoedden des nachts haer Cudde.

+ B vers 8

9

^† Ende siet, de Enghel des Heeren, tradt tot haer, ende de claerheydt des Heeren omscheense, ende si vreesden seer.

† 1.Tim. 3.b.15.

10

Ende de Enghel sprack tot haer: En vreest v niet, Siet, ic vercondige v grote blijschap, die allen volcke gheschieden sal.

11

Wandt v is heden de Heylandt gheboren, die daer is Christus de Heere, inder Stadt Dauids.

12

Ende dat hebbet tot een Teeken: Ghi sult dat kint vinden in windelen ghewonden, ende in een Cribbe ligghen.

13

Ende terstont was daer by den Enghel, de menichte der Hemelscher heyrscaren, die loofden God ende spraken:

14

Eere sy Gode in der hoochte,^* ende vrede op Aerden, ende den menschen een welbehaghen.

* Esaie. 57.c.17 Ephe. 2.d.16.

15

⁺ Ende doen de Engelen van haer ten Hemel voeren, spraken de Herders onder malcanderen: Laet ons nv henen gaen na Bethlehem, ende sien de geschiedenisse die daer gheschiet is, die ons de Heere condt ghedaen heeft.

+ C vers 15

16

Ende sy quamen haestelijck, ende vonden beyde Mariam ende Ioseph, daer toe dat kint inder Cribben liggen.

17

Ende doen zijt gesien hadden, verbreyden sy dat woort wt, dat tot haer van desen kinde gesproken was.

18

Ende alle, daert voor quam, verwonderden haer der Reden, die haer de Herders gheseyt hadden.

19

Ende Maria behielt alle dese woorden, ende ouerleydese in haer herte.

20

Ende de Herders keerden weder om, prijsden ende loofden Godt, om alle dat sy ghehoort ende ghesien hadden, als dan tot haer geseyt was.

21

Ende doen de acht daghen om waren,^* dat dat kindt besneden werde, doen wert zijnen Naem Iesus genoemt,^† welcke ghenoemt was vanden Engel, eer hy in moeders Lijue ontfangen wert.

* Gene. 17.b.12 Leuit. 12.a.3.

† Matt. 1.c.21 Luce. 1.c.27.

22

^+‡ Ende doen de dagen haerder reyninge,

+ D vers 22

‡ Leuit. 12.b.7 1.Reg. 1.d.24

[p. 25r]

nae de Wet Mosi quamen, brachten sy hem tot Ierusalem, op dat si hem ouerleuerden den Heere,

23

Als gheschreuen staet in de Wet des Heeren:^† Alderley mansbeelde, die ten eersten de Moeder breect, sal den Heere gheheylicht heeten.

† Exodi. 13.a.2. Num. 8.c.17.

24

^* Ende dat si gauen dat offer, nae dien alsser gheseyt is in de Wet des Heeren: Een paer tortelduyuen, oft twee ionghe duyuen.

* Leuit. 12.b.8.

25

Ende siet, een mensch was te Ierusalem, met name Simeon, Ende die selue mensche was rechtueerdich ende godtvreesende, ende verwachtede op den troost Israels, Ende de heylighe gheest was in hem.

26

Ende hem was een antwoort gheworden vanden Heylighen Gheest: Hy en soude den doot niet sien, hi en hadde dan te voren den Christ des Heeren ghesien.

27

⁺ Ende quam wt beweghen des gheestes inden Tempel. Ende doen de Ouders dat kint Iesum inden Tempel brachten, dat si voor hem deden,^* alsmen plach nae de Wet,

+ E vers 27

* Leuit. 12.b.8.

28

Doen nam hy hem op zijn armen, ende loofde Godt, ende sprack:

29

^† Heere, nv laet ghy uwen dienaer in vrede varen, als ghy gheseyt hebt.

† Gen. 46.e.30

30

^* Want mijne ooghen hebben dijnen Heylandt ghesien,

* Luce. 3.a.6.

31

^† Welcken ghy bereyt hebt voor alle volcken:

† Act. 28.d.28.

32

^* Een licht tot verlichtinge der Heydenen, ende tot prijs dijns volcx Israels.

* Esai. 49.b.6. Acto. 13.e.47

33

Ende zijn vader ende moeder verwonderden haer dies, dat van hem gheseyt werdt.

34

Ende Simeon seghendese, ende sprack tot Mariam zijn moeder:^† Siet, dese wort geset, tot eenen val ende opstaen veler in Israel, ende tot een teecken,^* dien wedersproken wordt:

† Esaie. 8.b.6. Roma. 9.e.33.

* Acto. 28.c.22

35

Ende^‡ een sweert sal door dijne siele dringen, op dat veler herten ghedachten openbaer worden.

‡ Ps. 105.c.18.

36

⁺ Ende daer was een Prophetisse Hanna, een dochter Phanuel, vanden gheslachte Aser: Die was wel bedaecht, ende hadde geleeft seuen iaer met haren man, na haren maechdom:

+ F vers 36

37

Ende was nv een weduwe by vierentachtentich iaren, Die en quam nemmermeer vanden Tempel, dienende Gode met vasten ende^* bidden, dach ende nacht.

* Luce. 18.a.1. 1.Tim. 5.a.5.

38

Die selue tradt oock daer toe, ter seluer vren, ende prees den Heere,^† ende sprack van hem tot allen, die op de verlossinghe te Ierusalem wachteden.

† 1.cor. 14.e.34 1.Tim. 2.b.11.

39

Ende doen sy alle dinck volbracht hadden, na de Wet des Heeren, keerden sy haer weder in Galileam, tot haer Stadt Nazareth.

40

Ende dat kint wies, ende wert sterck inden Gheest, vol wijsheyt, ende Gods ghenade was by hem.

41

Ende zijn Ouders ghinghen alle iaer nae Ierusalem op dat Paesschenfeest.

42

Ende doen hy twelf iaer out was, gingen si op na Ierusalem,^* na gewoonheyt des Feests. Ende doen de daghen gheeynt waren, ende si weder thuys ghingen, bleef dat kint Iesus te Ierusalem, ende zijn ouders en wistens niet.

* Exod. 23.b.15 34.c.17. Leuit. 23.a.5. Deut. 16.a.1. Num. 28.c.16

43

Maer si meynden, hy ware onder dat gheselschap, ende quamen een dachreyse, ende sochten hem onder de maghen ende bekenden.

44

Ende doen si hem niet en vonden, ginghen si wederom na Ierusalem, ende sochten hem.

45

⁺ Ende het gheschiedde na drie daghen, vonden si hem in den Tempel sitten, midden onder de Leeraers, dat hy haer aenhoorde ende haer vraechde.

+ G vers 45

46

^* Ende alle die hem aenhoorden, verwonderden haer zijns verstants, ende zijnder antwoorde.

* Matt. 7.c.28. Marc. 1.b.22. Luce. 4.d.32. Ioan. 7.b.15.

47

Ende doen si hem saghen, ontsetteden si haer. Ende zijn moeder sprack tot hem: Mijn sone, waerom hebt ghy ons dat gedaen? Siet, dijn vader ende ick, hebben v met smerten ghesocht.

48

Ende hy sprack tot haer: Wat ist, dat ghy my ghesocht hebt? En weet ghy niet, dat ick zijn moet in tghene, dat mijns vaders is?

49

Ende si en^* verstonden dat woordt niet, dat hy met haer sprack.

* Luce. 9.e.45. 18.d.34.

50

Ende hy ghinck met haer af, ende quam tot Nazareth, ende was haer onderdanich. Ende zijn moeder behielt alle dese woorden in haer herte.

51

^† Ende Iesus nam toe aen wijsheyt, ouderdom, ende ghenade, by Gode ende den menschen.

† 1.Reg. 2.c.26. Luce. 1.f.75.