Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xij. Capittel.

¶ Vander gelijckenisse, vanden wijnberghe, ende vanden Tchijnspenninck, diemen den Keyser gheuen soude, ende vanden seuen broeders die een wijf trouden, ende welck dat opperste ghebot is.

1

⁺ ENde hy begost tot haer door ghelijckenissen te spreken:^† Een mensche plantede eenen Wijngaert, ende tooch daer eenen Tuyn rontsom, ende groef een Wijnpersse, ende timmerde eenen Toren, ende verhuerden den Wijngaerdeniers, ende tooch ouer velt.

+ A vers 1

† Psal. 80.a.9. Esaie. 5.a.1. Iere. 12.b.10. Matt. 21.d.33 Luce. 20.a.9.

2

Ende seynde eenen knecht henen, doen de tijt quam, tot den Wijngaerdeniers, dat hy vanden Wijngaerdeniers ontfinge vander vrucht des Wijngaerts.

3

Maer si namen hem, ende sloeghen hem, ende lieten hem ledich van haer.

4

Wederom seynde hy eenen anderen knecht tot haer, den seluen wierpen si thooft ontstucken met steenen, ende lieten hem versmaet van haer.

5

Wederom seynde hy eenen anderen henen, den seluen dooden si, ende veel andere, sommighe sloeghen si, sommighe dooden si.

6

Doen hadde hy noch eenen eenighen Sone, die was hem lief, dien seynde hy ten laetsten oock tot haer, ende sprack: Sy sullen haer voor mijnen Sone ontsien.

7

Maer de selue Wijngaerdeniers spraken onder malcanderen: Dit is de Erfghenaem,^* coemt, laet ons hem dooden, soo sal dat Erue onse zijn.

* Gene. 37.d.19

8

Ende si namen hem, ende dooden hem, ende worpen hem wt voor den Wijngaert.

9

Wat sal nv de heer des Wijngaerts doen? Hy sal comen, ende de Wijngaerdeniers verdoen, ende den Wijngaert ander gheuen.

10

En hebt ghy oock niet ghelesen dese Schrift?^† Den steen, dien de Timmerlieden verworpen hebben, die is eenen hoecksteen gheworden.

† Psal. 118.c.20. Esaie. 28.d.16 Mat. 22.e.46 Luce. 20.b.19. Acto. 4.b.11.

11

Vanden Heere is dat gheschiet, ende het is wonderlijck voor onsen ooghen.

12

Ende si sochten hem te vanghen, ende ontsaghen haer doch voor den volcke: Want si bekenden dat hy op haer dese ghelijckenisse ghesproken hadde. Ende si verlieten hem, ende ghinghen wech.

13

^+* Ende si seynden tot hem sommighe vanden Phariseen ende Herodis dienaers, dat si hem vingen inde woorden.

+ B vers 13

* Mat. 22.b.15. Luce. 20.c.20.

14

Ende si quamen, ende spraken tot hem: Meester, wy weten dat ghy warachtich zijt, ende en vraecht na niemanden. Want ghy en acht dat aensien der menschen niet, maer ghy leert den wech Godts recht. Ist recht datmen den Keyser tchijns gheue oft niet? Sullen wyen gheuen, oft niet gheuen?

15

Maer hy merckte hare gheueynstheyt, ende sprac tot haer: Wat tempteert ghy my? Brengt my eenen Penninck, dat ic hem sie.

16

Ende si brachten hem eenen. Doen sprack hy: Wiens is dat Beelt ende dat opschrift? Sy spraken tot hem: Des Keysers.

17

Doen antwoorde Iesus, ende sprac tot haer:^‡ So gheeft den Keyser, wat des Keysers is, ende Gode, wat Gods is. Ende sy verwonderden haer zijnder.

‡ Mat. 17.d.27 Rom. 13.b.7.

18

^† Doen traden de Saduceen tot hem, die daer houden, datter gheen verrijsenisse en is, die vraechden hem ende spraken:

† Math. 22.c.23 Luce. 20.d.27 Acto. 23.a.8.

19

Meester, Moses heeft ons gheschreuen:^* Wanneer yemandts broeder sterft, ende laet een Wijf achter, ende en laet gheen kinderen, soo sal zijn broeder dat selue Wijf nemen, ende zijn broeder saet verwecken.

* Deut. 25.a.5.

20

Nv zijnder seuen broeders geweest, die eerste nam een Wijf, ende sterf, ende en liet gheen saet achter.

21

Ende de ander namse, ende sterf, ende en liet oock geen saet achter. De derde des seluen ghelijcken.

22

Ende namense alle seuen, ende en lieten gheen saet achter. Ten laetsten nae allen sterf dat Wijf oock:

23

Nv inder verrijsenisse, als si verrijsen, welcx Wijf sal si zijn onder haer? Wandt seuen hebbense tot eenen Wijue ghehadt.

24

⁺ Doen antwoorde Iesus ende sprack tot haer: En ist niet alsoo? Ghy dwaelt, daerom dat ghy niet en weet vander Schrift, noch vander cracht Godts:

+ C vers 24

25

Wanneer si vanden dooden weder opstaen sullen, soo en sullen si niet trouwen, noch haer laten trouwen,^* Maer si zijn als de Enghelen inden Hemel.

* 1.Ioan. 3.a.2.

26

Maer vanden dooden, dat si weder opstaen sullen, en hebt ghy niet gelesen, int Boeck Mosi, hoe God byden bossche tot hem seyde, ende sprack:^† Ick ben de Godt Abrahams, ende de God Isaacs, ende de Godt Iacobs?

† Exodi. 3.a.6. Acto. 7.d.32. Heb. 11.d.16.

27

Maer Godt en is niet der dooden, maer der leuendighen Godt. Daerom dwaelt ghy seer.

28

^* Ende daer tradt tot hem der Scriftgheleerder een, diese ghehoort had, hoe si haer met malcanderen beuraechden, ende sach dat hy haer fijn gheantwoort hadde, ende vraechde hem: Welck is dat voornaemste ghebot voor allen?

* Mar. 22.d.34 Luce. 10.c.25.

29

Ende Iesus antwoorde hem: Dat voornaemste gebot voor alle geboden, is dat:^† Hoort Israel, De Heere onse God, is een eenich God,

† Deut. 6.a.4. 30.b.6.

30

Ende ghy sult Godt uwen Heere lief hebben, van gantscher herten, van gantscher sielen, van gantschen gemoede, ende van alle uwe crachten: Dat is dat voornaemste ghebot.

31

Ende dat ander is hem ghelijc:^* Ghy sult uwen naesten lief hebben, als v seluen. Daer en is geen ander grooter ghebot dan dese.

* Leuit. 19.c.18. Roma. 13.b.9 Galat. 5.c.14 Iacob. 2.b.8.

32

Ende de Schriftgheleerde sprack tot hem: Meester, ghy hebt voorwaer recht ghesproken, want daer is een God, ende daer en is gheen ander behaluen hem.

33

Ende den seluen lief te hebben van gantscher herten, van gantschen ghemoede, van gantscher sielen, ende van alle crachten, ende sinen naesten lief te hebben, als hemseluen, dat is meer dan

[p. 21v]

Brantoffer, ende alle offer.

34

Ende doen Iesus sach, dat hy wijsselijck antwoorde, sprack hy tot hem: Ghy en zijt niet verre vanden Rijcke Gods. Ende niemant en dorst hem meer vraghen.

35

⁺ Ende Iesus antwoorde, ende sprack, doen hy leerde inden Tempel:^* Hoe segghen de Schriftgheleerden, Christus sy Dauids Sone?

+ D vers 35

* Mat. 22.d.40 Luce. 20.e.40

36

Maer Dauid spreect selue door den heylighen Gheest:^† De Heere heeft gheseyt tot mijnen Heere: Sidt tot mijnder rechter hant,^* tot dat ick uwe Vianden legge, tot eender voetbanck uwer voeten.

† Psal. 110.a.1. Acto. 2.e.34.

* 1.Cor. 15.c.25 Hebre. 1.b.13. 10.b.13.

37

Daer heet hem Dauid ymmer sinen Heere. Waer af is hy dan zijn soon? Ende veel volcx hoorde hem gheerne.

38

Ende hy leerdese, ende sprac tot haer:^† Siet voor v voor de Schriftgheleerden, die in langhen cleederen gaen, ende laten haer gheern groeten op de Merct,

† Math. 23.a.5. Luc. 20.e.45.

39

Ende sitten gheern bouen aen in de Scholen, ende ter Tafelen int Auontmael.

40

^* Sy verslinden der weduwen huysen, in eenen schijn van langhe ghebeden. Die selue sullen dies te meer verdoemenis ontfanghen.

* Mat. 23.b.13. Luc. 20.e.46.

41

^† Ende Iesus settede hem teghen de^* Godskiste ouer, ende sach, hoe dat volc ghelt inleyde inde Godskiste. Ende veel Rijcken leyden veel in.

† Luce. 21.a.1.

* 4.Regum. 12.b.9.

42

Ende daer quam een Arme Weduwe, ende leyde twee Mijten in, die maken eenen Penninck.

43

Ende hy riep sine Iongheren tot hem, ende sprack tot haer: Voorwaer ick segghe v,^* dese Arme Weduwe heeft meer inde Godtskiste geleyt, dan alle die daer in gheleyt hebben.

* 2.Cor. 8.b.12.

44

Wandt si hebben alle van haer ouerschot in gheleyt, maer dese heeft van haer armoede alle wat si heeft, haer gantsche neringhe ingheleyt.