Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xiij. Capittel.

¶ Hoe Iesus in een Scheepken den Scharen sine parabulen exponeerde. Vanden sade, Vanden oncruyde, Vanden mostaertsade, Vanden deesem, Vanden schat, Vanden Peerlen, Ende dat elck Propheet in zijn Lant niet gheacht en is.

1

⁺ INden seluen dach^† ghinck Iesus wt den huyse, ende ghinck sitten aen de zee.

+ A vers 1

† Marc. 4.a.1. Luce. 8.a.4.

2

Ende veel volcx vergaderde tot hem, also, dat hy in dat Schip tradt, ende sat, ende alle dat volc stont aenden Oeuer.

3

Ende hy sprack menigherley tot haer door ghelijckenisse, ende seyde: Siet, daer ghinck een saetsaeyer wt, om te saeyen.

4

Ende dewijle dat hy saeyde, vielt sommighe byden wech. Doen quamen de Voghelen, ende atent op.

5

Sommighe viel int steenighe lant, daert niet veel Aerde en hadde, ende ghinc haestelijc op, daerom dattet gheen diepe Aerde en had.

6

Maer als de Sonne op ghinc, verwelctet: Ende want gheen wortelen en had, werdet dorre:

7

Sommighe viel onder de doornen, ende de doornen wiesen op, ende verstictent.

8

Sommighe viel op een goet lant, ende droech vrucht: Sommich hondertfout, sommich sestichfout, sommich dertichfout.

9

Wie ooren heeft om te hooren, die hoore.

10

^+* Ende de Ionghers traden tot hem, ende spraken: Waerom spreeckt ghy tot haer door gelijckenissen?

+ B vers 10

* Marc. 4.a.10 Luce. 8.b.9.

11

Hy antwoorde ende sprack: V ist ghegheuen, dat ghy de verborgentheyt des Hemelrijcx verstaet,^* maer desen en ist niet ghegheuen.

* 2.Cor. 3.c.14.

12

^† Want wie daer heeft, dien wort gegheuen, op dat hy de volheyt heb: Maer wie niet en heeft, van dien wort ooc genomen dat hy heeft.

† mat. 25.c.29 Mar. 4.c.24 Luce. 8.b.18. 19.c.26.

13

Daerom spreke ick tot haer door ghelijckenissen. Wandt met sienden ooghen en sien si niet, ende met hoorenden ooren en hooren si niet, want si en verstaent niet.

14

Ende ouer haer wordt veruult de Prophecie Isaie, die daer seyt:^† Metten ooren sult ghy hooren, ende en sullet niet verstaen, ende met sienden ooghen sult ghy sien, ende en sullet niet mercken.

† Esaie. 6.b.9. Marc. 4.a.12 Luce. 8.b.10. Ioan. 12.e.40 Actor. 28.d.26

15

Want deses volcx herte is verstoct: Ende haer ooren en hooren niet wel, ende haer ooghen sluymeren, op dat si niet eens met den oogen en sien, ende met den ooren hooren, ende met den herten en verstaen, ende haer bekeeren, dat ick haer holpe.

16

^+* Maer salich zijn uwe ooghen, dat si sien, ende uwe ooren dat si hooren.

+ C vers 16

* Luce. 10.c.23.

17

Voorwaer ic seg v:^* veel Propheten ende Rechtueerdighen, hebben begheert te sien, dat ghy siet, ende en hebbent niet ghesien: Ende te hooren, dat ghy hoort, ende en hebbent niet ghehoort.

* 1.Petri. 1.b.10

18

^* Daerom hoort nv ghy dese ghelijckenis, vanden Saetsaeyer.

* Mar. 4.b.14 Luce. 8.b.11.

19

Als yemandt dat woort vanden Rijcke hoort, ende niet en verstaet, soo coemt de boose ende ructet wech, wat daer gesaeyt is in zijn herte, ende die ist, die aenden wech ghesaeyt is.

20

Maer die op dat steenige Lant ghesaeyt is, is die: Wanneer yemandt dat woordt hoort, ende dat selue terstont aen neemt met vruechden:

21

Maer hy en heeft gheen wortel in hem, maer hy is wanckelbaer. Wanneer droeffenisse ende veruolginghe opstaet om des woorts wille, soo verargert hy hem terstont.

22

Mer die onder de doornen ghesaeyt is, is die: Als yemant dat woort hoort, ende de sorge deser werelt, ende het bedroch des Rijcdoms verstict dat woort, ende en brengt geen vrucht.

23

Maer die in dat goede lant ghesaeyt is, is die: Als yemant dat woort hoort ende verstaetet, ende dan oock vrucht brengt. Ende sommige draecht hondertuoudighe, ende sommighe tsestichuoudighe, sommighe dertichuoudighe.

24

^+† Hy seyde haer een ander ghelijckenis voor, ende sprack: Dat Hemelrijck is ghelijck eenen mensche, die goet saet op zijnen Acker saeyde:

+ D vers 24

† Marc. 4.c.25

25

^‡ Maer doen de Lieden sliepen, quam zijn Vyant, ende saeyde oncruyt tusschen de Terwe, ende ghinck van daer.

‡ Sapi. 2.d.24

26

Doen nv dat cruyt wiesch, ende vrucht brachte, doen vantmen oock dat oncruyt.

27

Doen traden de knechten tot den Huysvader, ende spraken: Heere, en hebt ghy niet goet Saet op uwen Acker ghesaeyt? Waer af heeft hy dan dat oncruyt?

28

Hy sprack tot hen: Dat heeft de Vyant ghedaen. Doen spraken de Knechten: Wilt ghy dan, dat wy henen gaen, ende dat wtwijen?

29

Hy sprack: Neen, op dat ghy niet mede de Tarwe wt en pluckt, als ghy dat oncruyt wtwijet.

30

Latet beyde met malcanderen wassen tot de Oogst toe. Ende inden tijt des Oogsts, wil ick tot den Mayers segghen: Vergadert eerst dat oncruyt te hoope, ende bindet in bondelkens, datment verbrande, maer de Terwe vergadert my in mijn Schuere.

31

Een ander gelijckenisse leyde hy haer voor, ende sprack:^* Dat Hemelrijck is ghelijck een mostaertcoorn, dat een mensche nam, ende saeydet op sinen Acker.

* Marc. 4.c.29 Luce. 13.b.16.

32

Welck dat alder cleynste is onder alle saet: Maer alst op wast, soo ist dat grootste onder het Moes, ende wert eenen Boom, dat de Voghelen onder den Hemel comen, ende woonen onder sine tacken.

33

⁺ Een ander ghelijckenis sprack hy tot haer:^* Dat Hemelrijck is ghelijck een suerdeech, welck een Wijf nam, ende vermengdet onder drie Schepelen Meels, tot dattet altesamen suer werdt.

+ E vers 33

* Luce. 13.b.19.

34

^† Sulcx al sprack Iesus door ghelijckenissen tot den volcke, ende sonder ghelijckenisse en sprack hy niet tot haer,

† Marc. 4.d.31

35

Op dat veruult werde datter gheseyt is door den Propheet, die daer spreeckt: Ick^* wil mijnen mont opdoen in gelijckenissen, ende wil wt spreken, de verbor-

* Psal. 78.a.2.

[p. 7v]

gentheyt van tbegin der werelt.

36

Doen liet Iesus dat volc van hem, ende quam int huys.^† Ende zijne Iongheren traden tot hem, ende spraken: Bediet ons de ghelijckenisse vanden oncruyt op den Acker.

† Mar. 4.d.32.

37

Iesus antwoorde ende sprack tot haer: Des Menschen Sone is die, die dat goet saet saeyt.

38

Den Acker is de werelt: Dat goet saet, zijn de kinderen des Rijcx: Dat oncruyt, zijn de kinderen der boosheyt:

39

De Viant diese saeyt, is de Duyuel:^‡ Den Oogst is dat eynde der werelt: De Maeyers zijn de Enghelen.

‡ Apo. 14.d.15.

40

Ghelijck alsmen nv dat oncruyt wtwijet, ende met vier verbrandt, alsoo salt oock int eynde deser werelt toegaen.

41

^* Des menschen Soon sal zijn Enghelen seynden, ende sy sullen vergaderen wt zijnen Rijcke alle erghernisse, ende die daer onrecht doen:

* Matt. 25.c.31.

42

Ende sullense inden vierighen Ouen werpen^† daer sal zijn huylinghe ende knersinghe der tanden:

† Matt. 8.b.12. 22.b.13. Luc. 13.c.26.

43

^‡ Dan sullen de Rechtuaerdighe^* lichten, als de Sonne in haers Vaders Rijcke. Wie ooren heeft om te hooren, die hoore.

‡ Dan. 13.b.13 Sap. 3.b.7. 1.Cor. 15.e.42 Phil. 3.c.21.

* Blincken.

44

⁺ Wederom, is dat Hemelrijc ghelijck eenen verborgen Schat, inden Acker, welck een mensche vant, ende verborch hem. Ende ghinck henen, wt blijschap vanden seluen, ende vercocht al wat hy hadde, ende cocht den Acker.

+ F vers 44

45

Wederom, is dat Hemelrijck gelijck eenen Coopman, die goede Peerlen socht.

46

^† Ende doen hy een costelijcke Peerle vant, ghinck hy henen, ende vercocht al wat hy hadde, ende cocht de selue.

† Phil. 3.a.7.

47

Wederom is dat Hemelrijck ghelijck een Net, dat inde zee geworpen is, daermen alderley gadinghe mede vangt.

48

Ende alst vol is, soo trecken zijt wt aenden Oeuer, sitten ende lesen de goede in dat Vat te samen, maer de vuyle werpen sy wech.

49

Also salt oock int eynde der werelt toegaen. De Enghelen sullen wtgaen, ende de boose vanden Rechtuaerdighen scheyden,

50

Ende sullense^† inden vierigen Ouen werpen, daer sal huylinghe ende knersinghe der tanden zijn.

† Mat. 25.c.30. Luc. 13.c.26.

51

⁺ Ende Iesus sprack tot haer: Hebt ghy dat altemael verstaen? Sy spraken: Ia HEERE.

+ G vers 51

52

Doen sprack hy: Daerom een yeghelijck Schriftgheleerde, tot den Hemelrijck gheleert, is ghelijck eenen Huysuader, die wt zijnen Schat nieuwe, ende oudt voort haelt.

53

^* Ende het gheschiede doen Iesus dese ghelijckenissen gheeynt hadde, ghinck hy van daer,

* Mar. 6.a.2. Luc. 4.b.14.

54

Ende quam in zijn Vaderlandt, ende leerdese in haer Scholen, alsoo oock, dat sy haer ontsetteden ende spraken: Van waer coemt desen sulcke wijsheyt ende macht?

55

^* En is hi niet eens Timmermans Soon? En heet zijn Moeder niet Maria? Ende zijn Broeders Iacob, ende Ioses, ende Simon, ende Iudas:

* Ioan. 6.e.42

56

Ende zijn Susters, en zijn sy niet alle by ons? Van waer coemt hem dan dit alle?

57

Ende sy argherden haer aen hem. Ende Iesus sprack tot haer:^† Een Propheet en ghelt nerghens weynigher, dan in zijn Vaderlant, ende in zijnen huyse.

† Mar. 6.a.4 Luc. 4.c.24. Ioan. 4.e.44.

58

Ende hy en dede aldaer niet veel Teeckenen, om haers ongheloofs wille.