Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .viij. Capittel.

¶ Hoe dat Esdras ende ander op togen na Ierusalem, gesonden vanden Coninc Artaxerse met beuel ende brieuen. Van de clage der beulecter ende onreynen.

1

⁺ ENde na den seluen,^* als Artaxersis de Coninck der Persen regeerde, doen ginc Esdras^† de sone Azarie, des soons Helchie, des soons Sallum,

+ A vers 1

* 1.Esdre. 7.a.1

† 4.Esd. 1.a.1.

2

Des soons Sadok, des soons Achitob, des soons Amarie, des soons Bocci, des soons Abisuk, des soons Pinhas, des soons Eleazar, des soons Aarons des

[p. 162r]

Priesters tot hem.

3

Desen Esdras ginc op van Babilonien (wandt hy was een Schrijuer ende een seer verstandich Man inde Wet Mosi, die vanden HEERE God Israels gegeuen was, om te leeren ende te doen.)

4

Ende de Coninck begracide hem, ende achte hem hooge ende eerlijck na alle zijn begeeren.

5

Het trocken ooc met hem op sommighe wt den kinderen Israels, ende vanden Priesters, ende Leuiten, ende vanden Sanghers, Poortiers ende Dienaren des Tempels te Ierusalem.

6

Int seuenste Iaer als de Coninc Artaxerses regeerde, in de vijfste Maent, dat is int seuenste Iaer des Rijcx, gingen si van Babilonien, in de nieuwe [Mane] der vijfster Maent,

7

Ende zijn tot Ierusalem gecomen na zijn beuel in gheluckiger reyse: Alsoo dan hare HEEre haren wech ghelucket heeft.

8

Want in dien dinghen hielt Esdras grooten vlijdt ende geschiclijcheyt, dat hy niet en versuymde van dien dinghen die in de Wet Mosi ende Gods geboden waren: Ende gebruycte groote neersticheyt om dat gheheele Israel te leeren alle Oordeel ende Rechten.

9

Doen quamen daer toe de Canceliers des Conincx Artaxerses, ende gauen hen de Brieuen, die vanden Coninc Artaxerse tot Esdra den Priester ende Wetuerstandigen gesonden waren, ende de Brieuen luyden alsoo:

10

⁺ De Coninck Artaxerses Esdre den Priester ende Wetgeleerden sine groete.

+ B vers 10

11

Ic hebbe bekent wt vrientschap ende goetwillicheyt, oft ter auontueren yemant wt den Ioden, wt den Priesteren ende Leuiten, die in mijnen Rijcke zijn, eenen lust ende wille hadde met v te trecken tot Ierusalem, dat hijt doen mach.

12

Ende daerom ofter eenighe met v trecken willen, die comen te samen ende trecken met v: Ghelijct dan my, ende mijn seuen Raetgeuers beualt,

13

Dat si besien watmen tot Ierusalem ende in Iudea doet,

14

Ende houden de dingen, alsoo ghy dan in de Wet des HEEren hebt,

15

Ende Godt den HEEre Israels de gauen brengen, die ic ende mijn vrienden te Ierusalem belooft heb: Oock al het siluer ende gout dat in het Lantscap van Babilonien is, den HEEre te Ierusalem, tsamen met het ghene dat gheschoncken is voor dat volck inden Tempel des HEEren tot Ierusalem:

16

Iae datmen dat selue siluer ende gout vergaderen, daer toe oock Osschen, Schapen, Rammen ende Bocken, ende anders dat tot dien dinghen behoort,

17

Ende dat sy dat offeren den HEEre op den Altaer haers HEEren, die te Ierusalem is.

18

Ende alle dat ghy ende uwe broeders met het siluer ende gout doen wilt, dat doet na uwen wille, ende na het gebot ws Gods.

19

Ooc met alle heylighe vaten die v ghegheuen zijn totten dienst des huys des HEEren ws Gods,

20

Ende wat v anders noot is totten wercke des Tempels, dat salmen v gheuen vanden Coninclijcken schat,

21

Ende wat ghy, tsamen met uwen broederen met den goude ende siluer doen wilt, dat doet na den wille des HEEREN.

22

Ende ick Artaxerses Coninc, hebbe den schatbewaerders in Syria ende Phenicia beuolen, datmen gheuen soude alle wat Esdras de Priester in de Wet des HEEREN verstandich, schrijuen sal:

23

Siluer tot hondert Centner toe, des ghelijcken oock van gout, vruchten tot hondert mudden toe: Wijn tot hondert Emers, ende al watmen oueruloedich heeft sonder getal.

24

Alle dinghen sullen den Hoochsten God gescieden nae zijn wet, waer mede de thoorn Godts niet op en sta in het Rijc des Conincx ende zijnder sonen.

25

Daer en bouen gebiede ick v, dat ghy op de Priesters, Leuiten, Sangers, ende op de dienaers des Tempels, ooc op de Scrijuers gheen schattinghe noch Tribuyt legghen en wilt:

26

Ende niemant en sal ghewelt hebben eenichsins teghen haer te handelen.

27

Maer ghy Esdras nae uwe wijsheydt stelt Rechters ende Scheytmannen in gheheel Syria ende Phenicia, ende leert alle die, die de Wet des HEEren dijns Godts niet en connen:

28

Maer alle de ghene die de Wet ouertreden, dat die gestraft werden, het sy met den doot, oft anders met ruyde straffinghe, oft met gheltstraffe, oft met verseyndinge.

29

Doen sprac Esdras de Scrijuer: Ghelooft sy de God onser vaderen, die alsulc een goet gemoet ende wille in dat herte des Conincx ghegheuen heeft, om zijn huys heerlic te maken, dat tot Ierusalem is:

30

Ende die my voor den Coninc voor sinen raet, zijn vrienden ende Edele aengenaem gemaect heeft.

31

Ende ick ben in mijnder herten stantuastich geworden, also mi dan God mijn HEEre geholpen heeft, Ende hebbe wt Israel mannen wtghecoren, die met my op trecken.

32

^+* Ende dit zijn de Hoofden na haer geslachten ende haerder vaderen huysen, die met my van Babilonien, wt den Rijcke Artaxerses op ghetogen zijn:

+ C vers 32

* 1.Esdre. 8.a.1

33

Wt den sonen Perez, Gersonius. Wt den sonen Siemarith, Amenus. Wt den sonen Dauids, Accus, den soon Cecilie.

34

Wt den sonen Pares, Sacharias: Ende met hem keerden weder vijftich ende hondert Mannen.

35

Wt den sonen des leyders Moabilonis, Sarai, ende met hem vijftich ende twee hondert.

36

Vanden sonen Sachnes, Iechonias Sechoeli, ende met hem vijftich ende twee hondert.

37

Wt den sonen Salamaasias, Gotholie, ende met hem tseuentich.

38

Wt den sonen Saphacie, Sarias Meheli, ende met hem tachtentich.

39

Wt den sonen Iob Abdias Ieheli, ende met hem twee hondert ende twaelf mannen.

40

Wt den kinderen Banie, Salimoth de soon Iosaphie, ende met hem tsestich ende hondert mannen.

41

Wt den sonen Beer, Sacharias Bebei, ende met hem twee hondert ende acht mannen.

42

Wt den sonen Esead, Iohannes Ezecam, ende met hem thien ende hondert mannen.

43

Wt den sonen Adonicam, wt de laetste, ende dit zijn haer namen, Eliphalam ende de soon Gehel ende Semeias, ende met hem tseuentich mannen:

44

Alle die heb ick te samen gheroepen aen dat water Thia, ende daer hebben wy onsen

[p. 162v]

legher gheslaghen drie dagen, ende daer hebbe icse ghemonstert.

45

^* Maer wt den sonen der Priesteren ende Leuiten en vant ick gheene daer.

* 1.Esd. 8.b.17

46

Doen sant ic tot Eleazar, ende Eccelom, ende Masman, ende Malobam, ende Enaathan, ende Samea, ende Ioribumathan, Eunagan, Sachariam, Mosollamum, die waren de Leyders,

47

Ende die onderwesen, ende ick liet hen segghen, dat si souden comen tot Loddeo, die daer was by de plaetse der schatten,

48

Ende beual hen dat si Loddeo ende zijn broeders seyden, ende den ghenen die in de schadtcamer waren, dat si ons die seynden, die des Priesters officie int huys des HEEren ons Godts bedienen souden.

49

Ende si brachten ons toe, door de stercke handt des HEEren ons Godts, wel onderwesen Mannen wt den sonen Mooli, des soons Leui, des soons Israels, Sedebeiam, ende de soon ende zijn broeders Asbin ende Amin, dier waren achthien.

50

Wt den sonen der sonen Cananei, ende haer sonen zijn twintich mannen.

51

Ende wt den ghenen die inden Tempel dienden, die Dauid geordineert had, ende de voornaemste die totten wercke den Leuiten inden Tempel dienden, twee hondert ende twintich mannen. Dier namen zijn alle op gheteekent in gheschrift.

52

^+* Doen gheboot ick den Iongelingen een vasten voor den HEEre, dat ick van hem ons een gheluckighe vaert ende goeden wech begheerde, Iae ons ende onse kinderen, ende dat vee:

+ D vers 52

* 1.Esd. 8.c.21.

53

Want daer was list, ende ic en dorste vanden Coninc niet begheeren Ruyteren ende Voetknechten tot gheleyts Lieden teghen onse Teghenpartije:

54

Want wy hadden totten Coninck geseyt: De cracht des HEEren ons Godts was byden ghenen, die hem van gheheelder herten sochten.

55

Ende daerom hebben wy den HEEre onsen God neerstelijcken gebeden om dese sake, ende die is ons ooc ghenadich gheweest, ende heeft ons onse bede ghedaen.

56

Ende ick scheyde wt vanden Voorstanders des volcks, ende wt den Priesters des Tempels twaelf Mannen, ende Sedebiam, Asamiam, ende met hen wt haren broederen, thien Mannen.

57

Ende woech hen dat gout ende dat siluer, ende alle Priesterlijcke vaten des huys ons Godts, die de Coninck gheschoncken hadde, ende sinen Raet ende zijn Vorsten, ende dat gheheele Israel,

58

Ende als ict gheweghen hadde, gaf ick hem in siluer, hondert ende vijftich Centner, silueren vaten hondert Centner, gout hondert Centner,

59

Ende gulden vaten, seuenmael twintich, ende van metalen vaten ende goeden Coper twaelue, die blincten als dat gout,

60

Ende sprac tot hen: Ende ghy zijt heylich den HEEre, ende de vaten zijn heylich, ende dat gout ende siluer is den HEEre toegheseyt.

61

Hebt acht ende sorghe tot dat ghijt gheeft den voorstanders des volcx, den Priesteren, den Leuiten, ende Voorstanders der steden in Israel ende Ierusalem, ende inde slaepcamer des huys ons Godts.

62

^+* Maer de Priesters ende Leuiten, die van my dat gout, siluer, ende vaten ontfanghen hadden, die hebbent tot Ierusalem gebracht inden Tempel des HEEren.

+ E vers 62

* 1.Esd. 8.d.29.

63

Maer van Thia zijn wi op gebroken op den twelfsten dach der eerster Maent, tot dat wy op ghecomen zijn tot Ierusalem.

64

Ende als den derden dach voorby was, soo is opten vierden dach dat gheweghen gout ende siluer in dat huys des HEEren, Marimoth den sone Ior den Priester ghegeuen gheworden,

65

Ende by hem was Eleaser de soon Pinhas, ende by die waren Iosabdus de soon Iesnet, Medias, ende de soon Bani, ende vanden Leuiten totten ghetal ende tot het weghen,

66

Ende haer ghewichte wert op die tijt aen gheteeckent.

67

Maer die wter gheuanckenissen gecomen waren, offerden offerhande den HEERE den Godt Israels, namelijck, twaelf Ossen voor dat gheheel Israel, sesentachtentich Rammen, tweentseuentich Schapen,

68

Twaelf Bocken voor de sonde, Dancoffer twaelf Koeyen, ende dat alle totten Offer des HEEren,

69

Ende hebben dat beuel des Conincks den Rentmeesteren ende den Stadthouders des Conincx, ende den Ondervoochden in Celosyria ende Phenicia ghegeuen.

70

^† Doen nv sulcx gheschiede, doen quamen tot my de Voorstanders, ende spraken:

† 1.Esdre. 9.a.1

71

Dat gheslachte Israels, de Vorsten, Priesteren, ende Leuiten, de vreemde volcken ende Inwoonders der Landen en hebben haer onreynicheydt niet af ghescheyden vanden Cananeen, Heteen, Phereseen, vanden Moabiten, Egiptenaren, ende Idumeen.

72

^† Want si ende haer Sonen hebben haer met haren dochteren vereenicht, ende also is dat heylige Saet metten wtlantscen Heydenen gemengt, ende de Voorstanders ende Ouerste zijn van in het beginsel haers Rijcx aen alsulcke boosheydt deelachtich gheweest.

† Deut. 7.a.3.

73

Soo haest als ick dat hoorde,^* schuerde ick mijn heylich cleet, ende track mijn hayr wt mijnen baert, ende sat droeuich ende truerich.

* Esaie. 37.a.1.

74

Ende het quamen tot my alle die door dat woordt des Godts Israels beweecht waren: Ende ick sadt alsoo truerich tot op dat Auontoffer.

75

Doen stont ic op van het vasten, ende hadde gheschuerde cleederen aen, ende den heyligen Rock, knielde neder, ick strecte mijn handen totten HEEre, ende sprac:

76

^+* HEEre, ick schame my voor uwen aensichte:

+ F vers 76

* 1.Esd. 9.b.6.

77

Want onser sonden zijn veel geworden op ons hooft, ende onse boosheden zijn verhoocht tot inden Hemel.

78

Want vander tijt aen onser vaderen, tot op desen dach, zijn wy in groote sonden.

79

^† Ende om onser vaderen sonden wille zijn wy met onsen Broederen ende Priesteren ghegheuen worden in dat sweert, ende inder gheuanckenissen, ende tot eenen Roof geworden, met smaet ende schande tot op desen dach.

† Deutero. 28.

80

Ende nv, hoe groot is dat, dat ghy v ouer ons O HEEre Godt ontfermt hebt? Dat ghy ons een wortel hebt laten ouerblijuen, ende eenen Naem in de plaetse uwer

[p. 163r]

heylicheyt,

81

Om ons licht te ontdecken inden huyse Godts ons HEEren, ende ons spijse te gheuen tot alder tijt onser dienstbaerheyt.

82

Ende doen wy inder geuanckenisse waren, en zijn wy van God onsen HEEre niet verlaten geworden, maer hy heeft ons de Coningen in Persia genadich ende gunstich gemaect, so dat si ons onderhout ende spijse,

83

Ooc oorlof om den Tempel ons HEEren Godts weder te timmeren, gegeuen hebben: Ooc om te timmeren de woestijne Sion, ende te woonen in Iudea ende Ierusalem.

84

Ende nv O HEEre, wat seggen wi daer toe, nv wy dit alle besitten, want wy hebben ouertreden de geboden, die ghi ons door de handen uwer dienaren der Propheten gegeuen hebt, seggende:

85

^* Dat lant int welck ghy ingaet, ende dat v tot Erfgoet te besitten ghegheuen is, dat is beulect met de onreynicheden ende beuleckingen der Heydenen, ende si hebbent met hare onreynicheyt gheheel ende gantsch beulecket:

* Deut. 7.a.4. 12.d.31.

86

^† Daerom en sult ghy uwe dochteren haer sonen niet geuen, ende uwe sonen met haer dochteren niet vereenighen,

† Deut. 7.a.3. Exodi. 23.f.32 34.b.16. 3.Regum. 11.a.2

87

Ghy en sult ooc gheenen vrede noch verbondt nemmermeer met hen maken, op dat ghy toeneemt, ende dat beste inden Lande eten muecht, ende dat Erue des Lants uwen kinderen voort ende voort wtdeylt.

88

Wat ons nv ghemoet, dat gheschiet alle om onse boose wercken ende groote sonden wille.

89

Noch hebt ghy ons een alsulcke wortel ghegheuen, dat wy weder in ons Lant gecomen zijn, ende wy zijn so boos, dat wy uwe Wetten ende gheboden weder ouertreden hebben, ende ons nv met de onreynicheden der Heydenen weder vermengt hebben.

90

HEEre zijt ghy vergramt ouer ons? Wilt ghi ons geheel wtroeyen? Dat onse wortel ende naem niet meer en blijue?

91

O HEEre God Israels, ghy zijt warachtich: Wandt onse wortel is noch tot op den dach van heden gebleuen:

92

Ende siet, nv zijn wy voor v in onse sonden, nv so en ist niet altijts daer in te staen voor v.

93

^+* Ende doen Esdras met alsulcken gebet de sonde bekende met weenen, ende op de Aerde ligghende voor den Tempel, so zijn tot hem vergadert van Ierusalem, eenen grooten hoop der Mannen ende Wijuen, der Iongelingen ende Dochteren: Want daer was een groot weenen ende clagen in de gemeynte.

+ G vers 93

* 1.Esd. 10.a.1.

94

Ende als Ieconias de soon Ieheli wt den sonen Israels riep, seyde hy tot Esdra: Wy hebben tegen den HEEre gesondicht, dat wi ons de wtlantsche wijuen te houwelijc genomen hebben.

95

Nv so zijt ghy ouer dat geheel Israel. So willen wi eenen Eedt sweeren den HEEre, dat wy alle onse wijuen, die wy vanden Heydenen genomen hebben, wt drijuen willen, tsamen met haer kinderen, also v gestelt is van onsen voorvaders.

96

So staet nv op, ende opent, ende ondersceyt ons dat, na de Wet des HEEren:

97

Want de sake behoort v toe, ende daer toe willen wi v helpen, en weest maer mannelijck.

98

Doen stondt Esdras op, ende nam eenen Eedt vanden voorstanders der Priesteren ende Leuiten, ende van gheheel Israel, dat si dit doen wilden, ende si swoerent.