Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xiij. Capittel.

¶ Antiochus ende Lysias bereyden haer teghen de Ioden, Iudas vergadert dat volck, ende ghebiet Godt aen te roepen, hy treckt voor Modin, daer hy eenen grooten slach heeft teghen zijne Vianden.

1

⁺ INt hondert ende neghenenveertichste Iaer, quam het voor Iuda, ende den zijnen,^† Dat Antiochus Eupator, met een groote macht, teghen Iudeam tooch,

+ A vers 1

† 1.Ma. 6.d.28.

2

Ende Lysias zijn voorsprake ende Ouerste Raet met hem. Ende hadden hondert ende thien duisent Griecsche Voetknechten, ende vijf duysent ende drie hondert te Peerde, ende tweentwintich Elephanten, ende drie hondert Waghenen met ijseren tacken.

3

Daer toe hadde hem oock Menelaus by haer ghegheuen, ende vermaende Antiochum met groote huychelie, tot verderffenisse zijns Vaderlants, op dat hy daer door dat hooghe Priesters Officie mochte vercrijghen.

4

Maer de^† Coninck alder Coninghen, verweckte dat ghemoet Antiochi, dat hy den afgheuallen Schalck strafte: Want Lysias seyde hem, hoe dat hy een oorsaec ware, van alle den onvrede. Daerom liet hy hem na Berea voeren, ende hem nae haer Lants wijse, op de selue plaetse dooden.

† 1.Tim. 6.c.15. Apo. 17.c.14. 19.b.16.

5

Want daer was eenen Toren, vijftich ellen hooch vol Asschen, Ende op de Asschen [was] een omloopende Radt met tacken,

6

Daer raeybraecktemen de Godslasteraers, ende groote misdaders mede.

7

⁺ Sulcken doot moeste de afgheuallen Menelaus oock steruen, ende niet begrauen werden.

+ B vers 7

8

Ende hem gheschiede recht: Want nademael hy hem soo menichmael aen des HEEREN Altaer, daer dat heylighe vyer ende Asschen op was, besondicht hadde, so heeft hy ooc op de Asschen moeten ghedoot werden.

9

Maer de Coninc was seer vergramt op de Ioden, ende dachte so grouwelijck met haer om te gaen, gelijck als zijn Vader met haer omghegaen hadde:

10

Dat vernam Iudas, ende gheboot dat gantsche volck,^† sy souden dach ende nacht den HEERE aenroepen, dat hy haer nv oock, ghelijck als menichmael te voren, teghen de ghene helpen wilde,

† 1.Ma. 4.b.10 9.e.46. 2.Ma. 10.c.16 2.Par. 20.a.3.

11

Die haer des Wets, des Vaderslants, ende des heylighen Tempels beroouen wilden: Ende dat hy dat volck, dat hem nv nauwelijck een weynich verhaelt hadde, niet en woude inde veruloeckte Heydenen handen gheuen.

12

^+† Doense nv sulcx eendrachtelijc met malcanderen deden, ende baden den barmhertigen Godt met weenen ende vasten, ende laghen drie gantsche daghen opter Aerden: Doen troostese Iudas, ende hietse tot hem comen.

+ C vers 12

† Iudit. 6.c.13. 7.e.19.

13

Ende als hy ende de Outste by mal-

[p. 152r]

canderen waren, doen raetslaechde hy hem met haer: Hy woude eer de Coninck met zijn heyr in Iudea quame, ende de Stadt in name, hem te ghemoet trecken, ende de sake met Gods hulpe eynden.

14

Ende beual hem alsoo Gode, ende vermaende zijn volck, dat sy vrijmoedich tot inden doot strijden wouden, om de Wet te behouden, ende den Tempel, de Stadt, dat Vaderlandt ende Regimente.

15

Ende legerde hem by Modin, ende gaf haer dese woorden tot een Lose: God gheeft Ouerwinninghe. Daer na maeckte hy hem op, inder nacht, met de alderbeste Crijschknechten, ende viel den Coninck in zijnen Legher, ende versloech by vier duysent mannen, ende den voorsten^† Eliphant, met alle de ghene, die inden Toren daer op waren.

† 1.Ma. 6.f.46

16

Daermede brachtense een groote verschrickinghe ende vreese inden ganschen Leger,

17

Ende togen eerlijck ende geluckich daer af, inde morgenstont, doen den dach aen brac: Want Godt was haer Helper gheweest.

18

⁺ Maer de Coninc, als hy versocht hadde dat de Ioden so stout waren, so weynde hy hem, ende tooch door plaetsen daer gheen weghen henen en ghingen,

+ D vers 18

19

Ende voerde zijn volc voor de Stercte der Ioden^† Bethzura, daer geen besettinge in en was, Maer hy wert daer oock inde vlucht gheslaghen, ende en richte daer niet met allen wt, ende leedt schade:

† 1.Ma. 4.g.61 6.d.31.f.49. 2.Ma. 11.a.5.

20

Want Iudas seynde alle nootdruft inde Sterckte.

21

Maer daer was een onder de Ioden genoemt Rodokus, die verriet [te kennen geuende] den Vianden alle heymelijcheyt. Maer men wert hem gewaer, ende vinc hem, ende iaechde hem wech.

22

Daer na wert de Coninc anders ghesint, ende maecte vrede met die van Bethzura, ende tooch daer af. Ende sloech hem met Iuda, ende verloos den Slach.

23

^+* Ende nademael hy vernomen hadde, dat Philippus afgeuallen was, den welcken hy te Antiochia tot eenen Stadthouder gelaten had, soo verschricte hy seer. Ende liet met de Ioden handelen, ende verdroech hem met haer, ende swoer dat verdrach te houden, ende wert also haer vrient. Ende offerde, ende eerde den Tempel,

+ E vers 23

* 1.Ma. 6.b.14

24

Ende hielt hem vriendelijc tegen de Stadt, ende nam Maccabeum aen tot eenen vrient, ende maecte hem tot eenen Hooftman, van Ptolomaida aen, tot aen de Gerrener.

25

Maer als de Coninck te Ptolomais quam, so en saghen de Ptolomaiers dat verdrach niet gheerne: Want sy besorchden haer, men en soude haer gheen ghelooue houden, ghelijck als sy gheen gelooue ghehouden en hadden.

26

Doen tradt Lysias openbaer op, ende onschuldichde den Coninck, ende becoutese datse te vreden werden: Ende stildese, datse haer alles goets tot hem betrouwen souden. Daer na reysde hy weder te rugghe na Antiochien. Alsoo isset met deses Conincks reyse, ende wedercoemst toeghegaen.