Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .ix. Capittel.

¶ Van Antiocho ende sinen hoochmoet, ende hoe hy van Godt gestraft werdt, ende hoe hy sterf.

1

⁺ OP^† de selue tijt, moeste Antiochus met schanden weder wt Persen trecken: Want als hy na Persepolin ghetoghen was, ende hadde daer voor hem ghenomen de Kercken te plonderen, ende de Stadt in te nemen:

+ A vers 1

† 1.Ma. 6.a.1.

2

Soo waren de Borgers op, ende weerden haer, ende dreuen Antiochum te rugge, soo dat hy met schanden moeste af trecken.

3

Als hy nv te^‡ Echbathana was, so quampt voor hem, hoe dattet Nicanor ende^† Timotheo ghegaen was.

‡ Iudit. 1.a.1.

† 1.ma. 5.b.11.

4

Doen wert hy seer toornich, ende dachte de versmaetheyt aenden Ioden te wreken, Ende voer dach ende nacht, op dat hy ymmers geringhe ouer quame: Want Gods toorne dreef hem, om dat hy soo hooueerdich ghesproken hadde: [Te weten] So gheringhe als hy te Ierusalem quaem, so wilde hy van de Stadt eenen dooden Cuyl maken.

5

^‡ Daerom strafte hem de Almachtige HEERE, de Godt Israels^† die alle dinc siet, met een heymelijcke plage, welcke niemant genesen en conde: Want terstont als hy dat gesproken had, so quam hem alsulcken snijnge int Lijf aen, ende sulcke groote nijpinge inde dermen, datmen hem niet helpen en conde.

‡ 2.mac. 7.c.17.

† Psal. 33.b.13 2.Par. 16.b.9 Prou. 15.a.3. Eccle. 23.d.27. Heb. 4.c.13.

6

⁺ Ende voorwaer hem gheschiede wel recht,^† daerom dat hy ander Lieden met menigerley, ende ongehoorde martelie geplaecht had. Noch en liet hy van zijnen hoomoet niet af.

+ B vers 6

† 2.Ma. 6.c.18. 7. ca.

7

Maer hy wert noch rasender, ende bernde van boosheyt tegen de Ioden, ende haeste hem. Ende int rennen viel hy soo hart van den waghen, so dattet hem in alle zijn lidtmaten scuerde.

8

Doen moeste de ghene (die hem te voren van grooter hooueerdicheyt duncken liet, hy woude de See ghebieden, ende de Berghen op malcanderen setten) van eenen Val, hem op een Rosbaer laten draghen, alsoo dat een yeghelijc openbaer aen hem sach de macht Gods.

9

Ooc wiessen^† Mayen vt dat veruloecte Lijf, ende verrotte met groote smerte, so datter gheheele stucken van zijn Lijf afvielen, Ende stanck soo seer, dat niemant voor den stanck blijuen en conde.

† Acto. 12.d.23.

10

Ende die hem te voren liet duncken, dat hy aenden Hemel roerde, den seluen en conde niemandt draghen, om des onuerdrachlijcken stancx wille.

11

⁺ Doen moeste hy van zijne hooueerdicheyt aflaten, ende hemseluen kennen, nademael hy van Godt soo aenghegrepen was, ende de smerten al meer ende meer grooter werden. Ende hy en mochte ten laetsten den stanck oock selue niet meer verdraghen.

+ C vers 11

12

Doen^† sprac hy: Het is ymmers recht, datmen hem voor Godt verootmoedicht, ende dat een sterffelijck mensche, soo vermeten niet en sy, dat hy hem laet duncken, dat hy Godt ghelijck is.

† 2.mac. 7.f.37.

13

Ende de Booswicht hief aen,^* ende badt tot den HEERE, die hem nv niet meer ouer hem ontfermen en woude.

* Psal. 109.a.7. Ioan. 9.d.31.

14

Ende beloefde dat hy de heylighe Stadt,^† die hy te voren dacht te ver-

† 1.mac. 3.e.35.

[p. 149v]

nielen, ende eenen dooden Cuyl daer af te maken, woude vrij laten.

15

Ende de Ioden, die hy te voren nyet weerdich en achte, datse souden begrauen werden: Maer den Voghelen ende den ghedierten woude te verslinden gheuen, die woude hy vrij laten, ghelijck als de Borghers te Athenen.

16

Ende den heyligen Tempel die hy te voren berooft hadde, woude hy met alderley Cieraet weder vercieren, ende veel meer heylighe dinghen daer in gheuen, dat daer te voren gheweest was. Ende wat Iaerlijcx tot den Offer verdaen wert, dat woude hy van zijn eyghen Renten gheuen.

17

Daer toe woude hy selue een Iode werden, ende aen alle plaetsen, de Macht Gods prijsen ende vercondighen.

18

Maer als de crancheyt niet en woude aflaten: Want Gods Rechtueerdigen toorne, was te seer ouer hem ghecomen: So vertwijfelde hy aen zijn leuen, ende schreef dese ootmoedige schrift, aen de Ioden, als hier na volcht:

19

⁺ Antiochus de Coninc ende Vorst, ontbiet den vroomen Ioden zijne groet.

+ D vers 19

20

Ist dat ghy met uwe kinderen wel te vreden ende ghesont zijt, ende dattet v wel gaet: Des dancke ick Godt, maer ick ben seer cranck.

21

Nademael dat ick gheerne woude een ghemeyne vrede behouden, als dat dan den noot eyscht, ouermits dat ick op de reyse wt Persen cranck gheworden ben:

22

Soo dencke ic genadichlijck aen uwe trouwicheyt ende vrientschap, hoe wel ick hope, het sal beter met my werden.

23

Ende nademael mijn Vader, als hi inde Ouerlanden tooch, eenen Coninck na hem maeckte,

24

Op datmen wiste (als daer erghens een ongheluck gheuiel, oft anders onvrede wert) wie dat Heere zijn soude, ende dat Rijck niet van malcanderen en quame:

25

Alsoo ick oock nademael dat ick sie, dat de omligghende Vorsten, na mijn Conincrijc staen, wanneert my qualijck ghinghe.⁺ Soo heb ick mijnen soon Antiochum, tot een Coninck gemaect, welcken ick v menichmael trouwelijck beuolen hebbe, als ick inde Ouerlanden ghereyst ben. Den seluen beueel ick v nv oock.

+ E vers 25

26

Daerom vermane ende bidde ic v, om alle weldaden wille, die ick aen allen int gemeyn, ende in sonderheyt teghen eenen yegelijck bewesen hebbe: Dat ghy my ende mijnen Soon, voortaen vriendelijc ende getrouwe zijn wilt,

27

Want ick verhope my dies tot hem: Hy sal hem genadelijck ende vriendelijck teghen v houden, ende mijne manieren volghen.

28

^‡ Also sterf de Moordenaer ende Godslasteraer Antiochus in grooten smerten (ghelijck als hy ander Lieden gedaen hadde) in een vreemt Landt ende inde Wildernisse, eenen iammerlijcken doot.

‡ Dan. 8.c.25. 1.Mac. 6.e.28

29

Ende Philippus die met hem opgetogen was, bracht hem ter Aerden. Ende ouermits hy hem voor Antiochus Sone vreesde, vloot hy in Egipten, tot den Coninc Ptolomeo Philometor.