Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .ij. Capittel.

¶ Wat Ieremias de Propheet den Ioden beuolen hadde, die inde gheuanckenisse gheleyt waren.

1

⁺ MEn vint oock in de Schriften, dat Ieremias de Propheet, den genen die wech geuoert werden, gheheeten heeft, datse dat vier souden met haer nemen,^† daer te voren af gheseyt is:

+ A vers 1

† 2.Mac. 1.c.20.

2

Ende haer de Wet mede ghegheuen^* ende beuolen heeft, op datse ymmers des HEEren ghebot niet vergheten, ende haer niet en lieten verleyden, wanneer si de Gouden ende Silueren Afgoden, ende hare vercieringhen, sagen.

* Iere. 29.b.4. Baruc. 6.a.4

3

Ende heeft haer dier ghelijcken veel meer beuolen: Dat sy de wet, wt haren herten niet laten en wouden.

4

Oock soo stont dat in dit selue Schrift, dat de Propheet nae Godlijcken beuel, haer gheheeten heeft, Datse de Hutten der ghetuychenisse, ende de Arcke souden met haer nemen.^* Als sy nv aen den Berch quamen daer Moses op gheweest, ende dat Erflant Godts ghesien hadde,

* Deut. 34.a.1.

5

So vant Ieremias eenen Cuyl, daer in verberch hy den Tabernakel, ende de Arcke, ende den Altaer des Roocoffers, ende maecte dat hol daer na toe.

6

⁺ Maer sommighe die oock mede ghinghen, die wilden de plaetse mercken, ende teeckenen: Maer si en conden de plaetse niet vinden.

+ B vers 6

7

Doen dat Ieremias vernam, strafte hyse, ende sprac: Dese plaetse en sal gheen Mensche vinden noch weten, tot dat de HEEre zijn volck weder te samen brenghen, ende haer ghenadich zijn sal.

8

Dan salse haer de HEEre wel openbaren, ende men sal dan des HEEren heerlijcheyt sien, in een wolcke,^† ghelijck als hy by Moses tijden verscheen.

† Num. 9.b.15. Exodi. 13.d.21

9

Ende ghelijck als^* Salomo badt, dat hy de plaetse heylighen wilde. Ende Ieremias vertelde haer oock hoe Salomo gheoffert had, als de Kercke ghewijdt, ende den Tempel reede werdt.

* 3.Re. 8.b.14

10

Oock hoe Moses den HEEre ghebeden,^* ende dat vier vanden Hemel, den Offer verteert hadde. Also badt Salomo

* Leuit. 9.d.24 2.Par. 7.a.1. 3.Reg. 18.e.38

[p. 145r]

oock, ende dat vier verteerde oock den Brantoffer.

11

Ende ghelijc Moses geseyt hadde, dat sinen offer vant vier verteert geworden ende niet ghegeten en is,

12

Also heeft Salomo oock acht dagen geoffert.

13

Dat altemael vintmen in de Scriften, die in Nehemias tijden geschreuen zijn. Ende ghelijck als hy, der Coninghen, Propheten, ende Dauids Boecken, ende de brieuen der Coninghen vande Offerhanden weder te samen ghesocht, ende een Liberije opghericht heeft.

14

Alsoo heeft Iudas ooc ghedaen, ende wat Boecken dat daer, de wijle datter Crijghen int Lant gheweest zijn, voortghecomen waren, weder tsamen ghebracht.

15

⁺ Ende wy hebbense hier, wilt ghyse nv lesen, so laetse van ons halen.

+ C vers 15

16

Nademael wy nv sulcken Feest houden willen, soo hebben wy v dat willen schrijuen, want het behoort v [oock toe] dat ghy dat oock houdet.

17

Maer wy hopen aen Godt, dat de HEERE die zijn volck helpt, ende ons dat Erue weder gheeft, te weten, dat Rijck, ende dat Priesterdom, ende dat Heylichdom,

18

Als hy in de^† Wet toe gheseyt heeft, sal hem onser gheringe ontfermen, ende sal ons wt de wijde werelt, aen de heylighe plaetse, weder te samen brenghen,

† Deut. 30.a.3. 2.Mac. 1.e.29

19

Ghelijck als hy ons nv al wt groote ongelucken verlost, ende de stede ghereynicht heeft.

20

⁺ Maer de Historie van Iuda den Machabeer ende sine Broeders, ende van de Reynighinghe des hoogen Priesters, ende hoemen den Altaer ghewijt heeft.

+ D vers 20

21

Ende vanden Crijch teghen^† Antiochum den Edelen, ende sinen soon^* Eupator,

† 1.Mach. 1.b.11

* 1.mac. 6.c.17 2.Mach. 10.b.10.

22

Ende van de Teeckenen vanden Hemel, die den genen, die dat Iodendom redelijck beschermt hebben, geopenbaert zijn: Dat ghy een soo cleynen hoop, dat gantse Lant geplondert, ende een groote menichte der Heydenen, in de vlucht geslaghen, ende haer nae gheiaecht hebt:

23

Ende voortaen vanden Tempel, hoemen dien wederom getimmert heeft, alsmen nv vast ouer al daer af weet, Ende de Stadt haer vrijheyt weder vercreghen heeft. Dat alle andere Wetten af gedaen zijn, ende alleen des HEEren [wet] sal gehouden werden, die ons nv wel wil, ende ghenadich is.

24

Dit ende ander dinghen meer, daer Iason vijf Boecken af ghemaect heeft, dat dencken wy hier opt cortste tsamen te vergaderen.

25

Wandt wy sien, dat dat ghetal door malcanderen gemengt is, so dattet swaerlijck zijn wil, de Historien, ouermits datse alsoo op eenen hoop ligghen, recht te vatten.

26

Daerom hebben wijt also willen maken, datmen dat gheerne lesen, ende beter onthouden conde, ende een yeghelijck profitelijc mach zijn.

27

Ende tis waer, wy mercken dattet ons wel swaer werden wil, dat wy ons de moeyte aengenomen hebben: Want daer hoort veel arbeyts, ende groote neersticheyt toe.

28

Ghelijck alst sonder arbeydt niet toe en gaet, die een maeltijt bereyden, ende de gasten vrientschap doen wil.

29

⁺ Nochtans en willen wy dat selue niet aensien, ende dese moeyte, om den anderen daer mede te dienen, gheerne op ons nemen.

+ E vers 29

30

In de Historien aen haer seluen, en willen wy niet veranderen, maer blijuen laten, ghelijck als si te voren ghescreuen zijn: Behaluen dat wyse corter willen te samen trecken.

31

Ende ghelijck als een Timmerman, wanneer hy een nieuwe huys timmert, niet verder en denct, dan dat hijt also maken mach, dattet een bestant heeft: Maer hoemen dat schilderen ende vercieren sal, daer laet hi eenen anderen voor sorgen.

32

Also willen wy oock doen, ende willen die selue, welcke de Historien geschreuen heeft, daer voor laten sorghen, Hoe dat hy alle dinghen gesproken, ende alle stucken met neersticheyt wt ghearbeyt heeft.

33

Maer wy en willen niet meer doen, dan op het aldercortste de Sommen begrijpen. Ende willen nv de Historien beginnen, ende dit also tot den inganck geseyt hebben, op dat de Voorrede niet grooter en werde, dan de gheheele Historia.