Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

Dat tweede Boeck der Machabeen.

¶ Dat eerste Capittel.

¶ De Ioden schrijuen Aristobolo eenen Brief, si geuen hen te kennen der reyninghe ende der Loouerhutten Feest, ende vanden viere dat inden Put begrauen was.

1

⁺ WI Ioden uwe broeders, die te Ierusalem ende int gheheele Iootsche Lant zijn, wenschen v Ioden, onse Broeders, ghy die in Egipten zijt, geluc ende Salicheyt.

+ A vers 1

2

God die seghene v, ende ghedencke aen zijn verbondt, dat hy Abraham, Isaac ende Iacob sinen ghetrouwen knechten, toegheseyt heeft.

3

^† Ende gheue v een rechtsinnich herte, dat ghy in sine Wet, vast ende volstandich blijuet.

† Deut. 30.b.6.

4

Ende verleene v dat ghy neerstich [muecht] zijn aen sine gheboden, ende trooste v.

5

Hy verhoore v ghebet, ende sy v ghenadich, ende en laet v niet inder noot.

6

Alsoo bidden wy altijt voor v.

7

Wy hebben aen v geschreuen in onsen hoochsten noot, doen Iason ende sinen aenhanck, van dat heylighe Landt ende vant Conincrijck afuallich wert,

8

Ende verbranden onse poorten, ende vergoten dat onschuldich bloet. Doen baden wy, ende de HEERE verhoorde ons, ende wy offerden hem terwen bloeme, ende staken de Lampen aen, ende leyden de Toonbrooden op.

9

^+* Ende wy begheeren nv, dat ghy de kerckwijnghe met ons wilt houden, des maents Casleu.

+ B vers 9

* Leuit. 23.f.34

10

Datum int hondert ende neghenentsestichste iaer, in de tijt des Conincks Demetrij. Wy te Ierusalem, ende int gheheel Iudea, tsamen met de Outste ende Iohannes, wenschen Aristobulo, des Conincx Ptolomei Schoolmeester, die van dat Priesterlijcke gheslacht is, ende den anderen Ioden die in Egipten zijn, gheluck ende Salicheyt.

11

Wy dancken God billicx, dat hy ons wt so grooten noot verlost heeft, wy die ons, teghen sulcken machtigen Coninck weeren moesten:

12

Wandt Godt heeft onse vianden, wt de Heylighe Stadt wech ghedreuen tot in Persien.

13

Aldaer werdt de Coninck met zijn onouerwinlijcke Heyr in den Tempel Nane verworcht, wt listicheyt der Priesters Nane.

14

Wandt als Antiochus daer henen quam, tsamen met zijn vrienden, tot

[p. 144v]

de Godinne^† Diana, alleleens oft hyse vrijen wilde, ende al dat gout wt den Tempel tot den Bruytschat nemen.

† Acto. 19.c.24.

15

⁺ Ende alst de Priesters Nane voor gauen, ende hy met sommighen inde Cappelle gegaen was, doen sloten si de kercke achter hem toe,

+ C vers 15

16

Ende wierpen hem, ende alle die met hem waren, met steenen doot. Daer na hieuwen si de selue in stucken, ende wierpense daer wt.

17

Godt hebbe altijt Lof, dat hy de godloosen alsoo vernielt heeft.

18

Daerom, nademael wy op den vijfentwintichsten dach des maents Casleu, de reyninghe des Tempels dencken te houden: Soo hebben wy v dat willen te kennen gheuen, op dat ghi oock met ons dat selue Feest houden [muecht] Ghelijc alsmen dien dach hout, daer in Nehemias dat vier gheuonden hadde, doen hy den Tempel ende den Altaer timmerde, ende weder offerde.

19

Want als onse Vaders wech geuoert werden in Persen, so hebben de Priesters dat vier vanden Altaer, in eenen diepen drooghen Cuyl verborghen ende behouden, dattet niemant en vernam.

20

Als nv nae sommighe Iaren Nehemias, nae den wille Godts, vanden Coninck thuys ghesonden was, soo seynde hy der seluen Priesters Nacomelingen, die dat^† vier verborgen hadden, tot datse dat weder sochten. Mer alsse ons vertelt hebben, soo en hebbense gheen vier, maer een dick water gheuonden.

† Leuit. 6.a.1. 10.a.1. 16.c.12.

21

Dat selue heeft hyse heeten putten, ende tot hem brenghen. Als nv alle dinck tot den Offer bereyt was, soo heeft Nehemias beuolen: Sy souden dat water op dat Hout, ende op den Offer dat op dat hout lach, ghieten.

22

⁺ Als si dat selue ghedaen hebben, ende de Sonne wel heel op gecomen was, ende de wolcken vergaen waren,^* doen ontstack hem een groot vier aen: Dies verwonderden sy haer altemael.

+ D vers 22

* 3.Reg. 18.c.38

23

Doen begosten de Priesters ende dat volc te bidden, tot dat den Offer verbrant was. Ende Ionathas sanck voor, maer de andere spraken hem nae met Nehemia.

24

Maer dit was dat Gebet Nehemie: O HEERE onse Godt,^* ghy die alle dinghen gheschapen hebt,^† ende zijt verschrickelijck, sterck ende rechtueerdich, ende bermhertich, ende alleen de rechte Coninck ende Ghesalfde.

* Genesis. 1.a.1

† Eccle. 1.b.7.

25

Ghy^‡ die alleen gauen geeft, ghy die alleen Rechtueerdich, Almachtich ende Eewich zijt. Ghy die Israel verlost van allen quaden. Ghy die onse vaderen vercoren, ende haer geheylicht hebt.

‡ Psal. 68.c.10. Ephes. 4.a.8. Roma. 12.a.3. 1.Cor. 12.a.11.

26

Neemt den Offer aen voor dat gheheele volc Israels, ende bewaertse, ende heyliget dijn Erue.

27

Brengt ons verstroyde weder te samen. Verlost die ghene, die de Heydenen dienen moeten, ende siet ons verachten aen, daer een yeghelijck eenen grouwel voor heeft. Op dat doch de Heydenen beuinden, dat ghi onse Godt zijt:

28

Straft die, die ons onderdrucken, ende ons met groot snorcken, alle schande aendoen.

29

^† Plant dijn volck weder aen v Heylighe plaetse, als Moses gheseyt heeft.

† Deut. 30.a.4 2.Mac. 2.c.18

30

⁺ Daer na songen de Priesters Lofsanghen daer toe, tot dat den Offer [vant vier] verteert wert.

+ E vers 30

31

Daer na hiet Nehemias dat ouerghebleuen water, op de groote steenen ghieten.

32

Daer ghinck oock een vlamme op,^† maer si wert verteert van de vlamme des viers, op den Altaer.

† 3.Reg. 18.c.38

33

Dit is gheringhe openbaer gheworden, ende voor den Coninck der Persen gecomen: Hoe dat in de plaetse, daermen dat vier verborghen hadde, water gheuonden was, ende dat selue den Offer aengesteken hadde.

34

Doen ondersocht de Coninck ooc, ende liet de stede wtsonderen ende beurijden, ende gaf veel gouts daer toe.

35

Ende Nehemias ghesellen noemden de stede Nechpar, op duytsch, Reyninghe. Sommighe hietense oock Nephthar.