Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xv. Capittel.

¶ Een vriendelijcke eerbiedinge des Conincx Antiochi aen den Ioden, Hy nam zijn lant weder in, de boden quamen van Romen, Antiochus verdrijft Tryphonem, hy brack dat verbondt dat hy met Simon ghemaect had.

1

⁺ OOck schreef de Coninc Antiochus Demetrij Sone, wt de Eylanden, aen Simon ende aen dat Iootsche volck alsoo:

+ A vers 1

2

De Coninck Antiochus, ontbiet den hoogen Priester Simon, ende dat Iootsche volck sine groete.

3

Nademael my, sommige Oproerige, mijn Erfconincrijck ghenomen hebben, soo dencke ick dat weder in te nemen, ende weder op de rechte Eruen te brenghen. Ende hebbe daerom wtghelesen Crijchsvolck aengenomen, ende Schepen laten maken, ende wil in dat Conincrijck trecken,

4

Op dat ick de Oproerighe mach straffen, die groote schade in mijn Conincrijck doen, ende vele Steden woest ghemaect hebben.

5

Daerom gheue ick v vrij al wat v de Coninghen te voren vrij ghegheuen hebben.

6

Ende gheue v macht, eyghen Munte in v Landen te slaen.

7

⁺ Ende Ierusalem ende dat Hey-lichdom sullen vrij zijn. Ghy sult ooc behouden alle Stercten die ghy ghemaeckt ende tot sus langhe in ghehadt hebt, ende alle Crijchsrustinghe, die ghy ghemaect hebt.

+ B vers 7

8

Ende gheue v vrij al watmen den Coninc schuldich is, oft den Coninc toe behoort, van desen tijt aen, voort ten eewighen tijden toe.

9

Ende so wy ons Conincrijck weder in crijghen, so willen wy v ende uwen volcke, ende den Tempel, noch grooter eere doen, dat ghy int geheel Conincrijc vernaemt werden sult.

10

Int hondert ende vierentseuentichste Iaer, quam Antiochus weder in zijn Erflant, ende alle dat Crijchsvolc viel van Tryphon af, tot hem, ende daer bleuender seer weynich by Tryphon.

11

Doen hem nv de Coninck Antiochus na troc, vloot hy na Dora, aende zee.

12

Want hy sach dattet met hem wt was, ende dat dat Crijchsvolck van hem af viel.

13

Maer Antiochus trock hem nae, tot Dora, met hondert ende twintich duysent Mannen te voet, ende acht duysent te Peerde,

14

Ende beleyde de Stadt te Lande ende te Water, soo datter niemant wt oft in comen en conde.

15

Om dese tijt quamen van Roomen, Numenius, ende de andere die met hem wtgesonden waren, ende brochten Brieuen aen de Coninghen ende Heerschappien, de welcke alsoo luyden:

16

⁺ Lucius Consul te Romen, ontbiet den Coninck Ptolomeo, sine groete.

+ C vers 16

17

^* Simon de hooghe Priester, ende dat Iootsche volck, hebben Legaten tot ons ghesonden, om de vrientschap,^† ende dat verbont tusschen ons te vernieuwen,

* 1.Mac. 14.d.24.

† 1.Ma. 8.c.17 12.a.1.

18

Ende hebben ons daer by gesonden, eenen gulden Schilt van duysent ponden.

19

Daerom schrijuen wy aen den Coninck, ende andere Heerschappijen, datse niet teghen de Ioden doen en sullen, ende teghen haer ende hare Steden ende Landen niet en Crijghen. Datse oock niemandt teghen haer helpen en sullen,

20

Wandt wy hebben den Schilt van haer aenghenomen,

21

Waert sake datter oock sommighe onghehoorsame wt haer Lant tot v gheuloden waren: Soo wilt die selue den hooghen Priester Simon weder toe schicken, dat hyse na sine Wet straffe.

22

Alsoo hebben wy oock gescreuen aen den Coninck Demetrium, aen Attalum, aen Aretam, aen Arsacen, ende in allen Landen.

23

⁺ Oock Sampsaci, ende die van Sparta, na Delo, Mindo, Sicyon, Caria, Samos, Pamphilia, Lycia, Halicarnasso, Rhodis, Faselis, Co, Side, Gortyna, Gnido, Cypro, ende Cyrene.

+ D vers 23

24

Ende deser Brieuen wtschrift hebben wy gesonden, den Hoogen Priester Simon, ende dat Iootsche volck.

25

Hier en tusschen bracht Antiochus noch een ander Heyr voor Dora, om de Stadt herder te belegghen, ende maecte Crijchsrustinghe daer voor, ende bestormde de Stadt crachtich, soo dat Tryphon daer in besloten was, ende en conde noch in noch wt comen.

[p. 143v]

26

Ende Simon seynde Antiocho te hulpen twee duysent Mannen, fijn wtghelesen volck, ende veel Gouts ende Siluers ende wapenen.

27

Maer Antiochus en nam sulcx niet aen, ende en hiel niet, dat hy te voren toegheseyt had, ende keerde hem heel van Simon.

28

Ende seynde een van sine vrienden, ghenoemt Athenobium, tot hem, dat hy met hem handelen soude, ende alsoo segghen: Ghy hebt Ioppe ende Gaza, ende de Borcht te Ierusalem in ghenomen, welcke altemael aen mijn Conincrijc toe behoort,

29

Ende hebt dat Lant rontom verwoest, ende groote schade in mijn Conincrijck gedaen, ende my mijn Erflant ghenomen.

30

Daerom eyssche ick dese Steden weder van v, die ghy my genomen hebt:

31

Ende alle Tribuyt der steden, die ghy in hebt buyten dat Landt Iuda. Maer ist dat ghi my sulcx niet weder toestellen en wilt:⁺ Soo gheuet my voor de Steden, vijf hondert Centner siluers, ende voor de schade ende Tribuyt, oock vijf hondert Centner. Maer ist dat ghy dit ooc niet en denct te doen, so willen wy teghen v Crijghen.

+ E vers 31

32

Als nv Athenobius des Conincks vrient te Ierusalem quam, ende sach dat heerlijcke wesen Simonis, ende den Cieraet met gout ende siluer, ende so hy voort gherust was, soo verwonderde hem sulcks seer, ende hiel hem voor, wat hem de Coninck beuolen had.

33

Daer op gaf hem Simon dese antwoort: Dat Landt dat wy weder in ghenomen hebben,^† dat is onse vaderlijcke Erue, ende en behoort anders niemant toe, Maer onse vianden hebbent eenen tijt lanck met ghewelt ende onrecht in ghehadt.

† Iudit. 11.c.24

34

Daerom hebben wi nv dat onse, weder aen ons gebracht, ende niemant dat sine ghenomen.

35

Maer dat ghy daer ouer claecht, dat wy Ioppe ende Gaza in genomen hebben, dat heeft dese oorsake: Men dede onse Landt ende ons volck groote schade daer wt, Doch willen wy daer voor geuen honder Centner.

36

⁺ Daer op en gaf Athenobius gheen antwoort, maer hy werdt toornich, ende tooch weder daer af tot den Coninc, Ende seyde hem Simonis antwoort, ende van sine heerlijckheydt, ende wat hy ghesien hadde. Doen wert de Coninck seer toornich.

+ F vers 36

37

Maer^† Tryphon maeckte hem daer af op dat water, ende vloot na Orthosia.

† 1.Ma. 11.e.39. 12.e.39.

38

Doen maecte de Coninc Cendebeum tot een Hooftman, ouer dat Lant aen de zee, ende liet hem een Crijchsvolck te voet ende te Peerde.

39

Ende beual hem, dat hy hem legeren soude aen de Lantpalen Iudee, ende soude daer sterc maken de Stadt Cedron, ende een Stercte bouwen aent geberchte, ende soude den Ioden int Landt vallen. Maer de Coninck iaechde desen Tryphon nae, om hem te vanghen.

40

Doen nv Cendebeus tot Iamnia quam, greep hy de Ioden aen, ende vernielde haer Landt, ende liet veel volcx dootslaen. Ende vinck veel Lieden, ende voerdese wech,^* ende boude de Stadt Cedron,

* 1.Ma. 16.b.9.

41

Ende leyde daer Crijchsvolck in, om datse daer aen de Lantpalen souden wt vallen, ende de Heyrstrate woest maken, gelijc de Coninc beuolen hadde.