Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xiiij. Capittel.

¶ Demetrius soect hulpe tegen Tryphonem, Demetrius wort geuangen, vrede was in Iudea, de Romeynen ende Sparciaten vernieuden den vrede met Simon.

1

⁺ INt hondert ende tweentseuentichste iaer, wapende hem de Coninc Demetrius, ende tooch in Meden, om hulpe teghen Tryphon.

+ A vers 1

2

Maer als Arsaces de Coninck in Persen ende Meden, vernam, dat Demetrius int Coninckrijck getogen was, so seynde hy eenen Hooftman wt teghen hem, ende beual dat hy hem vanghen ende leuendich tot hem brenghen soude.

3

Desen Hooftman sloech Demetrius volck, ende vinck hem, ende bracht hem sinen Coninck Arsaci, Doen hielt hem Arsaces gheuanghen, ende liet hem bewaren.

4

Doen quam dat lant Iuda tot ruste, ende daer bleef goeden vrede, soo langhe als Simon leefde. Ende Simon regeerde seer wel, ende dede dat lant veel goets, also datse hem geern tot eenen Heer hadden, alle de dagen zijns leuens.

5

Ooc nam hy met grooter eeren de stadt Ioppe in, ende de Haue daer by, daer hi tsceep wt varen

[p. 142v]

conde op de zee inde Eylanden.

6

Ende wan zijn volck meer landen, ende maecte de Lantpalen wijder,

7

^† Ende verloste vele, die te voren verdruct ende gheuanghen waren. Hy had Gaza in ende Bethzura, ende de Borcht te Ierusalem, ende heeftse weder ghereynicht, ende niemant en dorste hem teghen hem setten.

† Psal. 82.a.4.

8

Een yeghelijc boude zijn Lant in goeden vrede, ende dat lant was vruchtbaer, ende de boomen droeghen wel.

9

⁺ De Outste saten int Regiment onuerhindert, ende hielden goede ordinancie, Ende de Borgers beterden haer seer aen hare neringhe, ende bestelden Wapenen ende Prouande totten Crijch.

+ B vers 9

10

Simon bestelde oock Prouande van Coorn inde steden, datse tot den noot genoech besorcht waren. Ende hy was vernaemt inde gantsche werelt.

11

Hy^† behielt vrede inden Lande, soo datter niet dan vruecht in Israel en was.

† 3.Re. 4.b.24 Leuit. 26.a.6.

12

Ende een yeghelijc besat sinen Wijnberch ende sine Houen met vrede, ende en dorste hem niet vreesen: Want niemant en dorste teghen haer trecken.

13

Ende de Coningen in Syria, en conden haer op die tijt niet meer schade doen.

14

^† Ende hy hielt Recht inden Lande, ende beschermde den Armen onder sinen volcke, voor gewelt, ende strafte alle onrecht, ende vernielde de Godloose.

† Esaie. 1.c.17. Ierem. 21.c.12 22.a.3.

15

Dat Heylichdom richte hy oock wederom heerlijck aen, ende liet meer heylighe dinghen daer in maken.

16

Ende alsmen te Roomen ende te Sparta hoorde, dat Ionathas ghedoot was, soo was dat eenen yeghelijc leedt.

17

Maer als de Romeynen hoorden, dat Simon sinen broeder hooge Priester was, ende dat lant in had, ende de Vianden veriaecht had:

18

^† Doen vernieuden si dat verbont, datse te voren met Iuda ende Ionatha sine Broederen ghemaect hadden, ende schreuent in metalen Tafelen ende seyndent hem.

† 1.Mac. 8.c.17 12.a.1.

19

⁺ Dese Scrift lasmen te Ierusalem voor dat volck. Oock schreuen die van Sparta aen Simon, alsoo:

+ C vers 19

20

Den Raet ende Borgheren te Sparta, ontbieden den hooghen Priester Simon, ende den Outsten ende den Priesteren, ende dat Iootsche volck, haren broederen, hare groet.

21

Vwe ghesonden zijn tot ons ghecomen, ende hebben ons aengesproken, ende vertelt: Dat ghy uwe Vianden vernielt hebt, met groote eere, ende nv goeden vrede hebt, dat is ons een groote vruecht.

22

Wy hebben oock in onse openbare Stadtboeck laten schrijuen, watse verworuen hebben, alsoo: Der Ioden gesonden, Numenius de sone Antiochi, ende Antipater de sone Iasonis, zijn tot ons ghecomen, om de vrientschap tusschen de Ioden ende ons te vernieuwen.

23

Ende wy hebben besloten, datmen dese gesonden, eerlijck ontfangen, ende hare woorden in onse Stadtboeck soude laten scrijuen, tot een eewighe ghedachtenisse. Dese antwoort schreuense den hooghen Priester Simon.

24

^* Daer na seynde Simon Numenium weder nae Roomen, om eenen grooten gulden Schilt daer henen te brenghen, duysent pont swaer, ende dat verbont te vernieuwen.

* 1.Mac. 15.c.17

25

⁺ Doen nv de Romeynen de Bootschap hoorden, spraken sy: Wy sullen billicx Simon ende sine kinderen een Eere doen,

+ D vers 25

26

Want hy ende zijn Broeders hebben haer ridderlijc ghehouden, ende Israel beschermt, ende de Vianden verdreuen. Daerom bewillichden de Romeynen, dat de Ioden vrij souden zijn. Ende dit lietense in Metalen Tafelen schrijuen, op datment aenden Pilaer op den berch Sion, aenslaen soude.

27

Dese nauolghende Schrift heeftmen ghemaeckt op den achtienden dach des Maents Elul, int hondert ende tweentseuentichste iaer,^† in dat derde iaer des hooghen Priesters Simon,

† 1.Ma. 13.e.42

28

Te Saramel inde grote vergaderinge der Outsten, der Priesters, ende des volcks, wt dat gantsche Lant Iuda.

29

Eenen yeghelijck sy kenlijck ende openbaer, dat inden grooten ende swaren Crijghen,⁺ die in onsen Landen geweest zijn, Simon de sone Matathie, wt dat gheslachte Iarib, ende zijn broeders haer leuen ghewaecht, ende de vianden haers volcx wederstaen hebben,

+ E vers 29

30

Op dat dat Heylichdom ende Godts Wet niet vernielt en werde. Ende haren volcke groote eere vercreghen hebben,

31

Want Ionathas bracht dat volc weder te samen, ende vernieude dat Regiment, ende werdt hooghe Priester. Maer als^† hy sterf, so quamen de Vianden weder ende wilden dat Landt verderuen, ende dat Heylichdom verwoesten.

† 1.Mac. 12.f.50 13.c.23.

32

Doen maeckte hem Simon op, ende voerde den Crijch teghen onse vianden, ende bestelde onsen Heyre wapenen, ende gaf haer Soudie van zijn eyghen ghelt ende goet,

33

Ende maecte de Steden sterck int Landt Iuda, ende Bethzura aen de Lantpalen, daer de vianden te voren haer wapenen ende Crijchsrustinghe in hadden, ende leyde daer Ioden in, tot een Besettinghe.

34

Hy maecte Ioppe ooc sterck, tegen de zee, ende Gaza tegen Asdod, want Gaza was te voren der vianden stercte geweest. Maer Simon nam dat in, ende sette daer Ioden in, ende maecte daer een goet Regiment.

35

⁺ Naedemael nv dat volck de groote trouwicheydt Simonis beuonden had, ende wist de weldaet die hy dat volck bewees, soo verkoos hem dat volc tot haren Vorst, ende hooge Priester, om sine vromicheyt ende trouwicheyt wil, die hi dat gheheele volck bewees, ende ouer al neersticheydt dede, om zijn volck goet te doen:

+ F vers 35

36

Wandt in sinen tijt gaf Godt gheluck, door sinen handen: Dat de Heydenen wt ons Lant, ende van Ierusalem, ende wt de Borcht verdreuen werden, daerse haer op verhielden, ende wt vielen, ende verwoesten dat Heylichdom, ende verstoorden den reynen Gods dienst.

37

Maer Simon nam de Borcht in, ende leyde daer Ioden in, om de Stadt Ierusalem, ende dat Lant te beschermen, ende maecte de mueren te Ierusalem hooger.

38

Ende de Coninc Demetrius beuestichde

[p. 143r]

hem, int hooghe Priesters dienst,

39

Ende hiel hem voor sinen vrient, ende dede hem groote eere. Want hy vernam dat de Romeynen der Ioden bootschap eerlijc verhoort hadden, ende hadden een verbont met hem ghemaect, ende haer in hare bescherminghe ghenomen.

40

Ende dat dat Iootsche volck ende hare Priesters bewillicht hadden, dat Simon haer Vorst ende hooghe Priester zijn soude, altijt ende eewelijck, soo langhe tot dat Godt haer den^† rechten Propheet verwecte.

† Deute. 18.c.18 Acto. 3.d.22. 7.e.37.

41

⁺ Dat hy ooc Hooftman zijn soude, ende soude dat Heylichdom bewaren, ende Officiers setten int Lant, ende alle Crijchsrustinghe ende Stercten, in sine macht hebben.

+ G vers 41

42

Ende een yeghelijc sal hem ghehoorsaem zijn, ende alle gheboden sullen in sinen Naem wt gaen, Ende hy sal Purpuren [cleederen] ende gulden stucken draghen.

43

Dit altemael sal trouwelijck ende vast ghehouden werden, vant gheheele volck, ende alle Priesters, ende niemant en sal hem daer teghen setten. Ooc en sal niemant macht hebben dat volc by malcanderen te vergaderen int Landt, oft Purpuren [cleederen] ende gulden gordelen te draghen, dan hy alleen.

44

Maer wie daer tegen doet, oft voor hem neemt, dese Ordeninge te breken, oft af te doen, die sal inden Ban zijn.

45

Alsoo beloofde dat gantse volck Simoni ghehoorsaem te zijn, ende Simon bewillichde daer in ende wert hooge Priester, ende Vorst der Ioden.

46

Ende dat volc beual, datmen dese Schrift in Metalen Tafelen schrijuen soude, ende soude die op den Omganc inden Tempel op hangen, aen een openbare plaetse.

47

Ende een wtschrift daer af, in de Schatkisten legghen, datse Simon ende sine Nacomelinghen, altijt wisten te vinden.