Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .vij. Capittel.

¶ Van Demetrio ende zijn tyrannie. Hoe zijn Lieden vrede maken metten Israelijten, ende nochtans niet en hielden.

1

⁺ IN het honderste ende eenenvijftichste Iaer,^† quam Demetrius Seleuci sone van Roomen, wederom in zijn Conincrijck, ende nam een Stadt in aen de zee, met weynich volcx, ende regeerde daer als een Coninck.

+ A vers 1

† 2.Ma. 14.a.1

2

Ende doen hy in de Hooftstadt Antiochia quam, soo greep dat Crijchsvolck Antiochum ende Lysiam, om die selue Demetrio ouer te leueren.

3

Maer als sulcx Demetrio geseyt wert, verboot hy, datmense voor zijnen ooghen niet en soude laten comen. Daerom doodese dat Crijchsvolck.

4

Doen nv Demetrius dat Rijck in had, soo quamen tot hem vele godtloose ende afgheuallen Lieden wt Israel:

5

Ende de voornaemste onder hen, was Alcimus, die hadde gheerne hooge Priester gheworden.

6

Dese beschuldichden Iudam ende haer eyghen volck, ende spraken: Iudas ende sine Broederen, hebben alle die, die v wouden ghehoorsaem zijn, om ghebracht, oft wt onsen Lande veriaecht.

7

Daerom seynt daer yemant henen, die ghy betrout, ende latet besien, hoese ons, ende des Conincx Lant, verdoruen hebben, ende laetste straffen met alle haren aenhanck.

8

⁺ Daerom maecte de Coninck, Bacchidem sinen vrient, die int Rijck geweldich was, ende den welcken de Coninck vele betroude, tot een Hooftman ouer dat geheele Lant, op dese zijde des Euphratis.

+ B vers 8

9

Ende schicte met hem henen den afuallighen Alcimum, welcke hy tot een hooghe Priester ghemaeckt hadde, ende beual hem dat volck Israels te straffen.

10

Ende si trocken int Landt Iuda, met een groot Heyr, ende seynden bootschappen tot Iuda ende sine Broederen, van vrede te handelen. Ende si stelden haer alleleens oftse vrede met haer houden wouden,.^* Maer het en was niet dan bedroch.

* 1.Mac. 1.d.31.

11

Daerom en gheloofde haer Iudas niet, want hy sach datse wel gherust waren, ende een groot Heyr met haer voerden.

[p. 136v]

12

Maer vele Priesters quamen tot Alcimum ende Bacchiden,

13

Ende vele vanden vromen in Israel, die haer alle goet tot Alcimum betrouden, ende vrede begheerden, ende spraken:

14

Alcimus is een Priester wt dat gheslachte Aarons, Hy en sal ons gheen ontrou bewijsen.

15

Ende Alcimus seyde haer vrede toe, ende dede eenen Eedt, ende sprack: Wy en willen v ende uwe vrienden niet beschadighen.

16

^† Als si hem nv alsoo gheloofden, soo liet hyder tsestich van haer vanghen, ende doodense alle op eenen dach, ghelijck de Schriftuere spreeckt:

† 1.Mac. 1.d.32.

17

^+* Dat vleesch uwer Heylighen, hebbense den gedierten ghegheuen: Sy hebben tbloet vergoten rontom Ierusalem, ghelijc als water, ende daer en was niemandt, diese begroef.

+ C vers 17

* Psal. 79.a.2. 1.Mac. 1.d.39

18

Daerom quam een seer groote vreese ende verschrickinghe in dat volck, het welck claechde datter noch gelooue noch trouwe in Alcimo en was, wandt hy en hiel sinen Eedt niet.

19

Ende Bacchides troc wech van Ierusalem, ende beleyde Bethzecha: Ende hy seynde wt, ende lieter vele vanghen, die haer te voren aen hem ghegheuen hadden, ende van weghen der ontrouwe weder van hem vloden. Ende hy liet hearder vele dooden, die werp hy in eenen grooten cuyl.

20

Daer na beual Bacchides dat landt Alcimo, ende liet Crijchsvolck by hem, ende hy trock weder tot den Coninck.

21

Ende Alcimus nam voor hem met ghewelt hooge Priester te werden, ende vergaderde tot hem alle de Afuallighen in Israel,

22

Ende bracht dat Lant Iuda met ghewelt onder hem, ende plaechde dat volck Israels seer herdt.

23

Doen nv Iudas sach, dat Alcimus ende de Afualligen wt Israel, vele grooter schaden in Israel deden,

24

So trock hy wederom door dat gheheele Lant Iuda, ende strafte de Afuallighen, ende keerden haer, datse int Lant niet meer, alsoo herwaerts ende derwaerts trecken en dorsten.

25

Maer doen Alcimus sach, dat Iudas ende zijn volck weder gheweldich was, ende dat hy hem niet wederstaen en conde, soo trock hy weder tot den Coninck, ende beclaechde haer seer herdt.

26

Daerom seynde de Coninck eenen grooten Vorst, Nicanor, daer henen, die op dat volck Israels seer toornich was, ende gheboot hem dat volc Israels heel te vernielen.

27

⁺ Ende^* Nicanor tooch met een groot Heyr na Ierusalem, ende schicte boden tot Iuda ende sine Broeders bedriechlijck, die haer so houden souden, alleleens ghelijc oft hy vrede met haer houden woude, ende spraken:

+ D vers 27

* 2.Mac. 15.a.1

28

Wy willen vrede met malcanderen houden, Ick ende ghy, ende ick wil met weynich volcx vredelijc tot v comen, op dat ick v aen spreken mach.

29

Also quam Nicanor tot Iuda, ende si ontfinghen, ende spraken haer onder een ander vreedsaem aen. Maer het was bestelt, datmen Iuda daer vanghen soude.

30

Dit wert Iuda te kennen ghegheuen: Hoe dat Nicanor daerom tot hem gheco-men was, om hem met dese bedriegerie te vangen. Daerom wachte hy hem voor hem, ende en wilde niet meer tot hem comen.

31

Ende als Nicanor mercte, dat zijn voornemen openbaer gheworden was, soo trock hy teghen Iudam, ende hiel eenen Slach met hem by Caphar Salama.

32

Daer verloos Nicanor vijf duysent mannen, ende zijn heyr moest ontwijcken op Dauids Borcht.

33

Daer na quam Nicanor oock tot dat Heylichdom, op den berch Sion. Ende de Priesters ende de Outste ginghen wt, om hem vreetsaem te ontfanghen, ende hem te wijsen, datse voor den Coninck groote Offerhande deden.

34

Maer Nicanor bespottese met haren Gods dienst, ende lasterde, ende ontheylichde den Offer,

35

Ende^† swoer eenen Eedt, ende sprack: Ten sy dat ghy my Iudam ende zijn Heyr niet ouer en leuert in mijnen handen, soo wil ick dit huys verbranden, soo haest als ick gheluckich wederom come.

† 2.mac. 14.e.32

36

⁺ Ende hy trock wech met grooter toornicheyt. Maer de Priesters ginghen in, ende traden voor den Altaer inden Tempel, ende weenden, ende spraken:

+ E vers 36

37

^† Och HEERE, nademael ghy dit huys vercoren hebt, datmen v hier in aenroepen, ende van v prediken sal.

† 2.Par. 7.c.12.

38

Soo bidden wy, ghy willet aen desen Nicanor ende zijnen heyre wrake doen, ende daer aen gedencken, datse dijn Heylichdom, ende v ghelastert hebben, ende wiltse wt het Lant veriaghen ende vernielen.

39

Ende Nicanor trock wech van Ierusalem, ende legerde hem by Bethoron. Daer quam noch een Heyr wt Syria tot hem, om hem te helpen.

40

Maer Iudas legerde hem tegen hem by Adasar, met drie duysent mannen, en badt tot Godt, ende sprack alsoo:

41

^† HEERE Godt, doen v de Boden des conincx Sennaherib lasterden, doen seyndet ghy eenen Engel wt, die sloech C. ende vijfentachtentich duysent mannen doot,

† 4.Re. 19.g.35 2.Mac. 8.d.19

42

Alsoo slaet oock dese vianden heden voor onsen ooghen, ende richt desen Nicanor nae zijne groote misdaet, op dat ander Lieden moghen weten, dat ghy haer daerom gestraft hebt, dat hy v Heylichdom ghelastert heeft.

43

Ende op den derthiensten dach des Maents Adar, hieldense eenen Slach met malcanderen, ende^† Nicanor werdt metten eersten doot gheslaghen.

† 2.mac. 15.e.28.

44

⁺ Ende als zijn Heyr dat sach, soo wierpense de wapenen van haer, ende vloden.

+ F vers 44

45

Maer Iudas iaechde haer na, een dach reyse, van Adasar tot Gaza, ende liet de Trompetten op blasen, dat dat volck wt allen vlecken rontom in dat Landt, tot hem wt liep, ende holp de Vianden slaen.

46

Ende sy quamen tot Iuda, ende hielden haer weder by hem. Alsoo werdt dat heyr Nicanors gheslaghen, ende niemandt en quam daer af.

47

Ende Iudas plonderdese, ende voerde den roof met hem wech.

[p. 137r]

Maer den Nicanor liet hy dat^† hooft af houwen, ende zijn rechter hant^‡ die hy tot den Eedt wtghereyct had, doen hy lasterde, ende dat Heylichdom dreychde. Ende hy liet, beyde dat hooft ende de hant mede wech voeren, ende tot Ierusalem ophanghen.

† 1.Re. 17.g.51. Iudit. 13.b.10.

‡ 2.ma. 14.e.32

48

Doen wert dat volck wederom seer verblijdt, ende vierden desen dach met grooter blijschappen,

49

Ende ordineerden, datmen iaerlijcx desen dach, te weten, den derthienden dach des maents Adar, vieren soude.

50

Alsoo wert weder vrede int Lant Iuda, eenen cleynen tijt.