Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)
(2011)–Anoniem Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 131v]
| |
Dat Eerste Boeck der Machabeen. | |
¶ Vander macht Alexandri des Conincx van Macedonien, ende hoe hy dat Rijck deylt, van Antiochia vanden ghenen die wt Israel af vielen, vande Tyrannie Antiochi. | |
1Ga naar margenoot+ ALexander de Sone Philippi, Coninck tot Macedonia, de Eerste Monarcha wt Grecia, is getoghen wt dat Lant Chitim, ende heeft grooten Crijch gheuoert, de vaste steden inghenomen, ende der Persen Coninc Darium verslaghen: | |
2Daer nae ander Coningen in allen landen onder hem gebracht. | |
3Ende is altijt voort getogen, ende heeft alle landen ende Conincrijcken ingenomen. | |
4Ende niemant en heeft hem teghen hem doruen setten, | |
5Ende hy had een gheweldich goet Crijchsvolck. | |
6Ga naar margenoot* Als hi nv de Conincrijcken in had, doen wert hy stout, ende viel in crancheyt. Maer als hy mercte, dat hy steruen soude, | |
7Doen riep hy zijn Vorsten, die met hem van iuecht op, opgeuoet waren, tot hem:Ga naar margenoot† Ende settese tot Ouerste ouer de Landen, by sinen leuen. | |
8Daer nae is Alexander gestoruen, als hy twaelf Iaer gheregeert hadde. | |
9Na sinen doot is dat rijck op sine Vorsten ghecomen. Die namen de landen in, ende yeghelijc Ouerste zijn plaetse, | |
10Ende maecten hem seluen alle tot Coninghen. Ende si ende hare nacomelingen regeerden langen tijt. Ende daer zijn groote Crijgen tusschen haer gheweest: Ende is ouer al inde gantsche werelt veel Iammers geworden. | |
11VanGa naar margenoot† dese Vorsten een, is gheboren een schandelijcke boose wortel,Ga naar margenoot* Antiochus genoemt de Edele, die te Roomen een Gijselaer geweest is, voor sinen Vader den grooten Antiochum. Ende dese Antiochus de Edele begost te regeren, int hondert ende seuenendertichsten Iaer des Griecschen Rijcx. | |
12Ga naar margenoot+ In die tijt waren in Israel boose lieden die hielden dat volc aen, ende spraken:Ga naar margenoot* Laet ons een verbont maken met den Heydenen, rontom ons, ende haren Gods dienst aennemen,Ga naar margenoot† want wy hebben veel moeten lijden, van dier tijt aen, dat wy ons teghen de Heyden gheset hebben. | |
13Dese meyninge behaechde haer wel, | |
14Ende daer werden sommighe vanden volcke tot den Coninc geseynt:Ga naar margenoot† Die beual haer Heydensche maniere te beghinnen. | |
15Doen rechten si te Ierusalem Hey-densche Speelhuysen op, | |
16Ende en hielden de besnijdinghe niet meer, ende vielen af van dat heylighe verbont, ende hielden haer als de Heyden, ende si werden gantschGa naar margenoot† verstoct, om alle schande ende lasteringhe te bedrijuen. | |
17Als nv Antiochus zijn Rijc gheweldichlijck in had, nam hy voor hem dat Conincrijc Egipten ooc aen hem te brenghen, op dat hy beyde de Coninckrijcken hebben mocht. | |
18EndeGa naar margenoot* hy tooch in Egipten wel gherust met wagenen, Elephanten, Ruyters, ende veel Schepen, | |
19Ende Crijchden met Ptolomeo den Coninck Egipti. Mer Ptolomeus vreesde hem, ende vloot, ende veel Egiptenaers zijn verslaghen. | |
20Ende Antiochus heeft de vaste steden in Egipten ingenomen, ende daer groot goet gerooft, ende daer af gebracht. | |
21Ga naar margenoot+ Maer als Antiochus in Egipten also gewonnen had, ende wederom na huys tooch, int hondert ende drienveertichste iaer: | |
23Ga naar margenoot‡ Ende ginc vermetelijc in dat Heylichdom, ende liet wech nemen den gulden Altaer, den Candelaer, ende wat daer toe behoort. De Tafel daer de Toonbrooden op lagen, de Bekers, Schalen, de gulden Visels, den voorhanc, de Croonen ende dat gulden verciersel, aenden Tempel: Ende bract altemael, | |
24Ende nam dat siluer ende gout, ende de costelijcke Vaten, ende den verborghen schat, soo veel als hy vant, ende voerdet met hem in zijn Lant. | |
25Ende liet veel lieden dooden, ende lasterlijcke geboden wt roepen. | |
26Ende in gheheel Israel, ende waer si woonden, was groot hertseer. | |
27De Vorsten truerden: | |
28De Oude Maechden ende vrouwen sagen iammerlijck: | |
29Mannen ende Vrouwen claechden, ende dat gantsche Landt wert bedroeft, van weghen der raserije die daer in geschiede: Ende dat gantsche huys Iacobs was vol Iammers. | |
30Ga naar margenoot+Ga naar margenoot* Ende na twee iaren seynde de Coninc eenen hooftman in Iuda, die quam met een groot Crijchsvolc voor Ierusalem, | |
31Ende begeerde:Ga naar margenoot† Men soude hem in laten, soo en woude hy gheen schade doen: Maer het was enckel bedriegerie. | |
32Als si hem nv gheloofden: Ende lieten hem in, | |
33Doen oueruiel hy de stadt verradelijc, ende versloech veel lieden van Israel,Ga naar margenoot† ende plonderde de stadt, ende verbrande de huysen: Ende werp de mueren ter Aerden, | |
34Ende voerde de vrouwen ende kinderen, ende dat Vee wech. | |
35Ende de Borcht Dauids beuestichde hi met stercke mueren ende Torens, | |
36Ende besettese met een Godloose menichte, die alle moetwillicheyt daer op bedreef. | |
37Ende roofden wapenen ende Spiessen wt de stadt Ierusalems, ende besteldense op de Borcht. | |
38Ende beleyden dat Heylichdom, ende loerden op de lieden, die inden Tempel ghinghen. Ende vielen wter Borcht, in dat Heylichdom, om den Gods dienst te behinderen. | |
39Ga naar margenoot* Ende vergoten veel onschuldichs bloets bi dat Heylichdom, ende ontheylichden dat. | |
[pagina 132r]
| |
40Ende de Borgeren te Ierusalem vloden wech, ende de vreemde bleuen binnen Ierusalem, ende die, die daer selue gheboren waren, die moesten wijcken. | |
41Dat Heylichdom wert verwoest,Ga naar margenoot* de vierdagen werden enckel truerdaghen: Den Sabbath niet dan iammer, ende alle haer heerlicheyt wert te niet. | |
42So heerlijc ende hooch, als Ierusalem te voren gheweest was: Soo iammerlijc ende ellendich moestet op die tijt zijn. | |
43Ende Antiochus liet een gebot wtgaen, ouer zijn gantsche Conincrijc: Dat alle volcken eendrachtich eenderley Gods dienst houden souden. | |
44Doen verlieten alle volcken haer Wet, ende bewillichden inde manier Antiochi. | |
45Ende veel wt Israel bewillichden daer ooc in, ende offerden den Afgoden, ende ontheylichden den Sabbath. | |
46Ga naar margenoot+Ga naar margenoot* Antiochus seynde ooc brieuen na Ierusalem, ende in alle steden Iuda, daer hy gebot in hadde. | |
47Dat si der Heyden Godts dienst aennemen, | |
48Ende dat Brantoffer, Spijsoffer ende Sondoffer, int Heylichdom, den Sabbath ende ander Feesten, afdoen souden. | |
49Ende beual datmen dat Heylichdom, ende dat heylige volc Israels, ontheyligen soude. | |
50Ende liet Altaren, Tempelen ende Afgoden oprichten, ende Vercken vleesch offeren, ende ander onreyne dieren. | |
51Ende de besnijdinge verboot hy, ende geboot de lieden te weynden tot alle grouwelijcheden: Dat si Gods Wet ende Recht vergheten, ende ander manieren aennemen souden. | |
52Ende wie Antiocho niet gehoorsaem te zijn beuonden werde, den seluen soudemen dooden. | |
53Dit ghebot liet hy wtgaen ouer zijn gantsche Coninckrijck, ende ordineerde Hooftlieden die dat volck dwingen souden, sulcx te houden. | |
54Dese richten in Iuda offer aen, ende gheboden dat te houden. | |
55Ga naar margenoot* Ende veel vant volck vielen van Godts Wet af, tot haer. Alle moetwillicheyt bedreuen si int Lant, | |
56Ende veriaechden dat volck Iraels, datse haerGa naar margenoot† verbergen ende versteken moesten inde Holen, ghelijck als de Veltuluchtighe. | |
57Ga naar margenoot+ Int .C. ende vijfenveertichste Iaer, opten vijfthiensten dach des maents Casleu,Ga naar margenoot* dede de Coninc Antiochus de grouwelijcheyt der verwoestinge op Godts Altaer setten, ende dede in allen steden Iuda Altaren oprichten, | |
58Datmen openbaer op de straten, ende elc voor zijn huys wieroocten ende offerden. | |
60Ende alle de ghene die Godts Wet hielden, dootslaen. | |
61Ende dat deden si met haer Crijchsvolc tallen maenden, als dat volck tsamen quam inde steden. | |
62Ga naar margenoot* Ende opten vijfentwintichsten dach des maents offerden si opten Altaer diese opgericht hadden, tegen den Altaer des HEEren. | |
63Ga naar margenoot† Ende de vrouwen die haer kinderen besneden, die werden ghedoot, ghelijc Antiochus geboden hadde. | |
64De Oude werden in hare huysen verworcht, ende de kinderen daer in gehangen. | |
65Maer veel vant volc Israels, waren volherdich, ende en wouden niet,Ga naar margenoot‡ onreyns eten, | |
66Ende lieten haer veel lieuer dooden, dan datse haer veronreynichden. | |
67Ende en wouden van de heylige Wet Godts niet af vallen. | |
68Daerom werden si doot gheslaghen. |
|