Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .x. Capittel.

¶ Van den Rechters ende Ouerste des volcx, hoe men hoochmoet ende stoutheyt mijden sal.

1

⁺ DAt werck prijst den Meester,^† ende eenen wijsen Vorst zijne handelen.

+ A vers 1

† 3.Re. 3.d.24.

2

Het is een veruaerlijc dinck in een regiment, van eenen clapper, ende een onbeschaemt clappaert coemt ter schanden.

3

Een wijs regent is streng,^† ende waer een verstandige Ouerheyt is, daer gatet ordentlijc toe.

† 3.Reg. 3. 4.

4

Ghelijck^† als de Regent is, so zijn oock zijn Officiers. Ghelijc den raet is, so zijn oock de borgers.

† Pro. 29.b.12.

5

Een^† boose Coninc verderft Landt ende Lieden: Maer als de geweldigen cloeck zijn, soo ghedijt de Stadt.

† 3.Re. 12.b.16.

6

^* Dat regiment op Aerden, staet in Gods handen^† die gheeft hem by tijden eenen gheschicten Regent.

* Sap. 6.a.4.

† 1.Re. 16.c.13.

7

Het staet in Gods handen, dattet eenen Regent wel gheluct, die gheeft hem eenen loeflijcken Cancelier.

8

En wreect niet te nauwe alle misdaet, ende en coelt uwen moet niet, als ghi straffen sult.

9

^† Den hooueerdigen is beyde, Godt ende de Werelt viandt, want sy handelen voor alle beyden onrecht.

† Iud. 9.c.15. Luc. 1.d.47.

10

^* Om des ghewelts, onrechts ende giericheyts wille, coemt een Coninckrijck van eenen volcke tot den anderen.

* Iere. 27.a.6. Dan. 4.c.24. 5.e.30. 6.a.1.

11

⁺ Wat verheft haer de aerme^* Aerde en Assche? Hy is doch enckel schandelijc slijck, ter wijlen dat hy noch leeft:

+ B vers 11

* Ecc. 18.a.3.

12

Ende al ist dat de medecijn daer langhe aen plaestert, soo gatet doch ten laetsten also toe: Heden Coninc,^* morgen doot.

* Dan. 5.e.30.

13

Ende wanneer de mensche doot is, so eten hem de slanghen ende wormen.

14

^* Daer wt coemt alle hoouerdie voort, wanneer een mensche van Godt af valt, ende zijn herte van zijnen Schepper wijct:

* 2.par. 26.c.16.

15

^† Ende hoochmoet drijft tot allen sonden: Ende wie daer in steect, die richt veel grouwels aen.

† Tob. 4.b.10.

16

^+‡ Daerom heeft de HEERE altijts den hoochmoet gescheynt, ende ten laetsten ter neder geworpen.

+ C vers 16

‡ 4.Re. 19.g.35 Dan. 4.d.29.

17

^* Godt heeft de hooueerdighe Vorsten vanden stoele ter neder gheworpen, ende ootmoedigen daer op gheset.

* Sap. 6.b.9. Luc. 1.d.47. 14.b.11. 18.b.14.

18

^‡ Godt heeft der stouter Heydenen wortelen wtgeroyt, ende ootmoedighe in haer stede gheplant.

‡ Iosue. 6. 8. 10. 11. 12. 13.

19

^* Godt heeft der Heydenen Lant omghekeert, ende te gronde verdoruen,

* Ge. 19.e.24. 4.Esdr. 2.b.8

20

Hy heeftse laten verdorren ende verstoort, ende haren name wtghewischt op Aerden.

21

Dat de Lieden hooueerdich ende rasende gram zijn, dat en is van Gode niet geschapen.

22

^† De mensche en is niet boos geschapen, maer wie Godt vreest die sal met eeren bestaen.

† Gen. 1.d.27. Sap. 2.d.23. Eccl. 7.d.30.

23

Maer^* wie Gods gebot ouertreedt, die coemt te schanden.

* Ba. 3.e.39. 2.Ioan. 1.b.9.

24

Ende die ghene, die Godt vreesen, die houden hare Regenten in eeren:

25

Daerom bewaert hyse. Beyde de rijcke ende arme, beyde de groote ende cleyne, en sullen haer anders niet beroemen dan^* dat sy Godt vreesen.

* Eccl. 12.c.11. 4.esd. 16.g.68 Apoc. 14.b.7.

26

⁺ Het en dooch niet met allen, datmen eenen aermen verstandigen versmaet, ende eenen rijcken goddeloosen eert.

+ D vers 26

27

Vorsten, Heeren ende Regenten zijn in grooter eeren, maer so groot en zijn si niet als die ghene,^* die Godt vreest.

* Mala. 4.a.2.

28

^† Eenen wijsen knechte moet den Heere dienen, ende een vernuftich Heere en murmureert daer niet om.

† Dan. 6.b.10

29

En volcht v eygen hooft niet in dijn officie, ende en maeckt v niet stout, alsmen v behoeft.

30

^† Het is beter, dat een zijns doens waerneme, daer hi by gedijt, dan dat hi hem vele vermere, ende daer bi een bedelaer blijue.

† Pro. 12.b.9.

31

Mijn kint, in tegenspoet hebt eenen goeden moet, ende verlaet v op uwe officie want wie aen zijn officie twijfelt, wie wil dien helpen:

32

Ende wie wil dien in eeren behouden, die zijn officie selue onteert?

33

De arme^† wordt gheeert om zijnder cloecheyt wille, ende de rijcke om zijns goets wille. Mer is de cloecheyt prijselijck aen eenen armen, hoe veel te meer aen eenen rijcken?

† Gen. 41.f.40 3.esd. 4.d.42 Dan. 2.g.46. Susan. h.64

34

Ende wat eenen rijcken qualijck staet, dat staet veel meer den armen qualijck.

35

⁺ De wijsheyt des slechten, brengt hem ter eeren,^† ende set hem by de Vorsten.

+ E vers 35

† Dan. 6.a.2.

36

Ghy en sult niemanden prijsen om zijns grooten aensiens wille, noch yemanden verachten om zijns cleyn aensiens wille:

37

^† Want een bye is een cleyn voghelken, ende gheeft nochtans de aldersoetste vrucht.

† Pro. 6.a.6. 30 c.25.

38

^† En verheft v niet om uwer cleederen wille, ende en weest niet stout in uwe eere, want de HEERE is wonderlijck in zijn wercken, ende niemant en weet, wat hy doen wil.

† Acto. 12.d.21.

39

^† Veel tyrannen hebben onder op de Aerde moeten sitten^* ende dien is de croone opgheset, daermen niet op gedacht en hadde.

† 1.Re. 15.f.28.

* Hest. 6. 7.

40

Veel^† groote Heeren zijn te niete gheworden,^* ende geweldighe Coninghen, zijn anderen inde handen ghecomen.

† Dan. 4.d.29.

* Dan. 5.e.30.

41

En verdoemt niemanden,^* eer ghy de sake te voren bekent, bekentse yerst, ende strafter dan.

* Deut. 13.b.6. 17.b.9.

42

^* Ghy en sult niet ordeelen, eer ghi de sake hoort, ende laet de lieden eerst wtspreken.

* Prou. 18.c.13.

43

En mengt v niet in vreemde saken, ende en sit niet by een onrecht oordeel.