Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xviij. Capittel.

¶ Hier wort de voorsichticheyt ende de verkiesinghe Gods gheleert, Ende waerom dat hy die gherecht zijn, ende afuallighe straft, Ende daer tegen de boose, als si van haerder boosheyt af laten, in genaden neemt, ende haerder sonden niet meer en ghedenct, Ende dat hy hier in niet onrechtuaerdich en is.

1

⁺ENde des HEEren woort geschiede tot my, ende sprac:

+ A vers 1

2

Wat drijft ghy lieden onder v inden Lande Israel dit Spreeckwoort? Ende segt:^† De Vaders hebben suere wijndruyuen ghegheten, Maer den kinderen zijn de tanden stomp daer af gheworden.

† Ierem. 31.e.29 Tren. 5.a.7.

3

Soo warachtelijc als ic leue, spreect de HEERE HEEre: Sulcken spreeckwoort en sal niet meer onder v gaen in Israel.

4

Want siet,^† alle sielen zijn mijn. Des vaders siele is so wel mijn, als des soons siele, Soo wat siele sondicht, die sal steruen.

† Psal. 24.a.1. Ezech. 18.c.20

5

^* Als nv yemant vroom is, die recht ende wel doet:

* Leuit. 18.a.5.

6

Die op de berghen niet en eet, Die sine oogen niet op en heft totten Afgoden des huys Israels, Ende zijns naesten wijf niet en beuleckt,^† Ende byder vrouwen niet en leghet in haerder crancheyt,

† Leuit. 18.c.19.

7

Die niemanden schade en doet, Die den schuldenaer zijn pandt weder

[p. 56r]

gheeft, Die niemanden met gewelt wat neemt,^† Die den hongherigen zijn broot mede deylt, Ende den naecten cleet,

† Esaie. 58.b.7. Tobi. 1.c.17. 4.c.13. Math. 25.c.35 4.Esd. 1.c.21.

8

Die^‡ op woecker niet en gheeft, Die gheen^* ouerschot en neemt, Die zijn hant vant onrecht keert, Die tusschen de lieden recht oordeelt,

‡ Psal. 15.a.5.

* Ghewin.

9

^† Die nae mijne rechten wandelt, ende mijne gheboden hout, dat hy ernstelijc daer na doet. Dat is een vroom man,^‡ die sal dat leuen hebben, spreect de HEEre HEEre.

† Leui. 18.a.4

‡ Rom. 10.a.5.

10

⁺Maer als hy eenen sone crijget, ende de selue wort een Moordenaer die bloet vergiet,^† oft deser stucken een doet,

+ B vers 10

† Iacob. 2.b.10.

11

Ende der anderen stucken geen en doet, Maer hy eet op de berghen, ende beuleckt zijns naesten wijf,

12

^* Doet schade den armen ende ellendighen, met ghewelt wat neemt, het pant niet weder en gheeft, sine oogen totten Afgoden opheft, waer mede hy eenen grouwel bedrijft,

* Ezech. 22.a.7.

13

^† Op woecker geeft, ouerschot neemt. Soude die leuen? Hy en sal niet leuen, Maer om dat hi alsulcke grouwelen ghedaen heeft, so sal hi de doot steruen, zijn bloet sal op hem zijn.

† Exod. 22.c.25. Deut. 23.c.19.

14

Maer in dien hy eenen soon crijcht, die alsulcke sonden siet, die zijn vader doet, ende hem vreeset, ende alsoo niet en doet.

15

Dat hy opten berghen niet en eet, en heft sine ooghen niet op totten Afgoden des huys Israels, en beulect zijns naesten wijf niet,

16

Niemanden schade en doet, het pant niet en behout, niet met gewelt wat en neemt,^* deylt zijn broot mede den hongherighen, ende cleedet den naecten,

* Esai. 58.b.7. Tobi. 1.c.17. Mat. 25.c.35.

17

⁺Die zijn hant vant onrecht afkeert, hi en neemt noch woecker, noch ouerschot, maer dat hy mijne gheboden hout,^† ende na mijne rechten leeft, die en sal niet steruen, om zijns vaders misdaets wille, maer leuen.

+ C vers 17

† Leuit. 18.a.4

18

Maer zijn vader, die ghewelt ende onrecht oeffent, ende onder zijn volck ghedaen heeft dat niet en dooch, Siet, die selue sal steruen om zijnder misdaets wille.

19

Soo spreeckt ghy: Waeromme en sal dan een sone niet draghen zijns vaders misdaet? Daerom dat hy recht ende wel ghedaen, ende alle mijne rechten gehouden ende ghedaen heeft, sal hy leuen.

20

Want so wat siele die sondicht, die sal steruen.^* De sone en sal niet draghen de misdaet des vaders: Ende de vader en sal niet dragen de misdaet des soons.^† Maer des rechtuaerdighen gherechticheydt sal ouer hem zijn: Ende des onrechtuaerdighen ongherechticheyt sal ouer hem zijn.

* Deut. 24.c.16 2.Par. 25.a.4 4.Re. 14.a.6

† Rom. 1.b.7. Abac. 2.a.4. Ezec. 14.d.20.

21

^‡ Maer in dien de godtloose hem bekeert van alle sine sonden, die hy ghedaen heeft, ende hout alle mijne rechten, ende doet recht ende wel, so sal hy leuen, ende niet steruen.

‡ Iere. 18.a.7. Ezech. 33.c.14 Esaie. 55.a.7.

22

Alle siner ouertredinghen die hi bedreuen heeft, en sal niet ghedacht worden: Maer hy sal leuen, om der gherechticheyts wille die hy doet.

23

⁺Meynt^† ghy, dat ick een behagen heb aen den doot des godtloosen (spreeckt de HEEre HEEre) ende niet veel meer, dat hy hem bekeere van sinen wesen, ende leue?

+ D vers 23

† 2.Pet. 3.b.9. 1.Tim. 2.a.4.

24

^* Ende in dien de rechtuaerdighe hem keert van zijnder gherechticheyt, ende doet wat quaets, ende leeft nae alle grouwelen, die een godloose doet, soude die leuen? Ia alle sine gherechticheydt, die hy ghedaen heeft, en sal niet ghedacht worden. Maer in zijnder ouertredinge ende sonden, die hy ghedaen heeft, sal hy steruen.

* Ezech. 3.b.11.

25

Noch spreeckt ghy: De HEERE en handelt niet recht. So hoort nv, ghi vanden huyse Israels: Ist niet also, dat ick recht hebbe, ende ghy onrecht hebt.

26

^* Want als de rechtuaerdighe hem keert van zijnder gherechticheyt, ende doet quaet, so moet hy steruen. Maer hy moet om zijnder boosheydts wille, die hy ghedaen heeft, steruen.

* Ezech. 33.c.12.

27

^† Wederom, Als hem de godloose keert van zijn ongherechticheyt die hy gedaen heeft,⁺ ende doet nv recht ende wel, die sal sine siele leuendich behouden.

† Esaie. 55.b.7.

+ E vers 27

28

Want om dat hy siet, ende bekeert hem van alle zijnder boosheyt, die hy gedaen heeft, soo sal hy leuen, ende niet steruen.

29

^* Nochtans seggen die vanden huyse Israels: De HEERE en handelt niet recht, Soude ick onrecht hebben? Ghy vanden huyse Israels hebt onrecht.

* Ezech. 33.c.17.

30

Daerom wil ick v oordeelen, ghy vanden huyse Israels,^† eenen yeghelijcken na sinen wesen, spreect de HEEre HEEre.^* Daerom soo bekeert v van alle uwe ouertredingen, op dat ghy niet vallen en moet, om des misdaets wil.

† Roma. 2.a.6. Iob. 34.b.11. Apoca. 2.e.23.

* Iere. 18.b.11 25.a.5. 35.b.15 Ionas. 3.b.8. 4.Re. 17.c.13.

31

Werpt van v alle uwe ouertredingen, daer mede ghy ouer ghetreden hebt.^‡ Ende maect v een nieuwe herte, ende eenen nieuwen gheest. Want waerom wilt ghy also steruen. Ghy huys Israels?

‡ Ezec. 11.d.19 36.d.26.

32

Wandt^† ick en heb gheen welbehaghen aen den doot des steruenden, spreeckt de HEERE HEERE. Daerom bekeert v, soo sult ghy leuen.

† Ezec. 33.b.11 Sapi. 1.c.13.