Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xxxij. Capittel.

¶ De Propheet betuycht inder gheuanckenissen zijne leeringhe metter daet, Te weten, datse Godt weder wt der gheuanckenissen verlossen sal, Ende daerom coopt hy eenen Acker.

1

⁺ DIt is dat woort, dat vanden HEEre gheschiede tot Ieremiam, inden thienden iare Sedekie des Conincx Iuda, welcke is dat achtiende iaer NebucadNezars.

+ A vers 1

2

(Doen beleyde dat heyr des Conincx tot Babel Ierusalem) Maer de Propheet Ieremias^† lach gheuanghen inden voorhof der gheuanckenissen, aenden huyse des Conincx Iuda,

† Ierem. 20.a.2. 33.a.1.

3

Daer hem Sedekias de Coninck Iuda hadde laten besluyten, ende gheseyt: Waerom Propheteert ghi, ende segt: Soo spreect de HEEre, Siet,^† ick gheue dese stadt inden handen des Conincx te Babel, ende hy salse winnen.

† Ierem. 21.c.10 27.a.6. 34.a.1 38.a.3. 39.a.2.

4

Ende Sedekias de Coninck Iuda en sal den Chaldeen niet ontcomen, Maer ick wil hem den Coninck tot Babel inde handen geuen, dat hy mondelijcken met hem spreken, ende hem met zijnen ooghen sien sal.

5

Ende hy sal Sedekiam na Babel voeren, daer sal hy oock blijuen, tot dat ic hem versoecke, spreect de HEEre. Want oft ghy al teghen de Chaldeen strijt, soo en salt v doch niet wel ghelucken.

6

⁺ Ende Ieremias sprack: Dat woordt des HEEREN is tot my gheschiet, Ende spreeckt:

+ B vers 6

7

Siet, Hananeel de sone Sallum, dijns Ooms, coemt tot v, ende sal segghen: Lieue, coopt ghy mijnen Acker tot Anathoth,^* wandt ghy vander maechschappen weghen dat naeste recht daer toe hebt, dat ghy hem coopen sult.

* Leui. 25.d.25. Num. 27.b.11 36.c.9. Ruth. 4.a.4

8

Alsoo quam Hananeel mijns Ooms soon tot my (ghelijck de HEEre gheseyt hadde) voor den hof des geuanckenissen, ende sprack tot my: Lieue, coopt mijnen Acker tot Anathoth, die inden Lande BenIamin leyt. Want ghy hebt erfrecht, daer toe, ende ghy zijt de naeste, Lieue, coopt hem doch.

Doen merckte ick, dattet des HEEren woordt was,

9

Ende ick cocht den Acker van Hananeel mijns Ooms soon tot Anathoth,^* ende ick woech hem dat

* Matt. 27.a.9.

[p. 37r]

ghelt toe seuen sickelen, ende thien siluerlinghen.

10

Ende ick schreef eenen brief ende besegheldenen, ende nam getuygen daer toe, ende ick woech dat ghelt daer henen, op eender waghe.

11

Ende ick nam den beseghelden coopbrief tot my, na dat recht ende der ghewoonheydt, ende een^† Copie.

† Open wtscrift.

12

Ende ick gaf den coopbrief Baruch, den sone Nerie, des soons Maasie, inder teghenwoordicheyt, Hananeel mijns Ooms, ende der ghetuyghen die inden coopbrief gheschreuen stonden, ende alder Ioden, die aenden Houe des gheuanckenissen woonden.

13

Ende ick beual Baruch voor haren ooghen, ende sprack:

14

Also seyt de HEEre Sebaoth, de Godt Israels: Neemt dese brieuen, den besegelden coopbrief, met dese Copie, ende legtse in een aerden vat, op dat si langhe dueren moghen.

15

Want alsoo spreeckt de HEEre Sebaoth, de Godt Israels: Noch salmen huysen, Ackers, ende wijngaerden coopen in desen Lande.

16

⁺ Ende doen ic den Coopbrief Baruch den sone Nerie ghegheuen hadde, Badt ick den HEERE, ende sprack:

+ C vers 16

17

Och HEEre, HEEre,^† Siet, ghy hebt Hemel ende Aerde gemaect, door uwe groote cracht, ende door uwen wtghereckten arme,^* Ende daer en is geen dinck voor v onmoghelijck.

† Genes. 1.a.1. Iere. 10.b.12.

* Iob. 42.a.2. Sapi. 11.c.18. Sacha. 8.a.6 Mat. 19.d.26 Luce. 1.c.33. 18.c.27.

18

Ghy^† die wel doet veel duysenden, ende verghelt de misdaet der Vaderen inden boesem haerder kinderen nae haer. Ghy groote ende stercke Godt,^‡ HEERE Sebaoth is uwen Naem.

† Exo. 34.a.7

‡ Esai. 48.a.2 51.c.15. Iere. 31.f.35.

19

Groot van raden, ende machtich van daden.^* Ende uwe ooghen staen open op alle de wegen der menschen kinderen,^† alsoo dat ghy eenen yeghelijcken geeft nae sinen wandel, ende nae de vrucht zijns wesens.

* Prou. 15.a.3 2.Par. 16.b.9 Psal. 33.b.13. Iob. 28.c.25. Eccle. 23.d.27 2.Mac. 9.a.5.

† Iere. 17.b.10 Iob. 34.b.11. Psal. 62.b.13. Roma. 2.a.6. Apoca. 2.d.23.

20

Ghy die in Egipten lande^‡ Teekenen ende wonderen ghedaen hebt tot op desen dach, beyde aen Israel ende den menschen, ende hebt v eenen Naem gemaect als hy heden sdaechs is.

‡ Exodi. 7. tot opt. 15. capit.

21

Ende hebt dijn volck Israels wt Egipten lande geuoert, door Teekenen ende wonderen, ende door een machtighe hant, door eenen wtghestrecten arme, ende door groote veruaernissen.

22

Ende hebt haer dit Landt ghegheuen, dwelcke ghy haren Vooruaderen ghesworen hadt, dat ghijt haer geuen wout, een Landt daer Honich ende Melck in vloeyt.

23

^† Ende doen si daer in quamen, ende dat besaten, en waren si uwer stemmen niet gehoorsaem, noch en wandelden niet nae uwe Wetten. Ende alle dat ghi haer gheboden hadt dat si doen souden, dat lieten si. Daerom ghy haer oock alle dit ongheluck liet ghebueren.

† Iudi. 2. 3. 4. 6. 8.

24

Siet, dese stadt is beleyt, datse ghewonnen, ende om des sweerts, hongers ende Pestilencien wille, inder Chaldeen handen, die teghen haer strijden, ghegheuen worden moet. Ende ghelijck ghy gesproken hebt, soo gatet nv, dat siet ghy.

25

Ende ghy HEEre HEEre, spreeckt tot my: Coopt ghy eenen Acker om gelt, ende neemt ghetuyghen daer toe, so doch de stadt inden handen der Chaldeen ghegheuen wordt.

26

⁺ Ende dat woordt des HEEren gheschiede tot Ieremiam ende sprack:

+ D vers 26

27

Siet,^† ick de HEERE ben een Godt alles vleeschs, Soude my yet onmogelijc zijn?

† Num. 16.c.22.

28

Daerom soo spreect de HEERE alsoo:^* Siet, Ick geue dese stadt inde handen der Chaldeen, ende inde handen NebucadNezars des Conincx tot Babel, ende hy salse winnen.

* Iere. 25.b.9. 39.b.5.

29

Ende de Chaldeen die teghen dese stadt strijden, die sullense innemen, ende metten viere aensteken, ende verbranden, tsamen metten huysen daer si op den daken den Baal ghewieroockt hebben, ende anderen goden Drancoffer geoffert hebben, op dat si my vertoornen souden.

30

Want de kinderen Israels, ende de kinderen Iuda hebben van haerder iuechden aen ghedaen dat my qualijcken behaecht, ende de kinderen Israels hebben my vertoornt, door de wercken haerder handen, seyt de HEEre.

31

Want van dier tijt af, dat dese Stadt getimmert is gheweest, tot desen daghe toe, soo heeft si my toornich ende gram ghemaect, dat icse van mijnen aensicht moet wech doen,

32

Om alle der boosheyt wille der kinderen Israels, ende der kinderen Iuda, die si gedaen hebben, datse my vertoornden. Siet, hare Coninghen, Vorsten, Priesteren, ende Propheten, ende die in Iuda, ende Ierusalem woonen,

33

^† Hebben mi den rugghe, ende niet dat aensicht toe gekeert, Hoe wel icse^* ghestadelijck leeren liet, Maer si en wouden niet hooren, noch haer beteren.

† Iere. 2.d.24. Sacha. 7.b.11

* Vroech.

34

^* Daer en bouen hebben si hare grouwelen in dat huys gheset, dwelcke van my den naem heeft, op dat zijt souden veronreynighen,

* 4.Re. 21.a.4. Iere. 7.d.29.

35

Ende hebben de Hoochten des Baals ghetimmert inden dale BenHinnom,^* op dat si hare sonen ende dochteren den Moloch verbernden. Waer af ick haer niet beuolen en hebbe, ende het en is my noyt inden sinne ghecomen, dat si sulcken grouwel doen souden, waer mede si Iuda alsoo tot sonden brachten.

* Leuit. 18.c.21. 20.a.2. 4.Reg. 16.a.3 17.c.17. Deut. 12.d.31. 18.b.9. Iere. 7.d.30. 19.a.5. Ezech. 16.c.20

36

⁺ Ende nv om dies wille, seyt de HEEre de Godt Israels alsoo, van deser stadt waer af ghy segt: Dat si sal van honger, sweert, ende Pestilencie, inde handen des Conincx te Babel ghegheuen worden.

+ E vers 36

37

^† Siet, ick wilse vergaderen wt allen landen, derwaerts ickse verstoote, door mijnen grooten toorne, verbolghentheyt ende onbarmherticheydt. Ende ick wilse wederom tot deser plaetsen brengen, dat si^† seker woonen sullen.

† Deut. 30.a.3.

† Vry sonder sorghe.

38

Ende si sullen mijn volck zijn, so wil ic haer God zijn.

39

^* Ende ick wil haer eenderley herte ende wesen gheuen, dat si my vreesen sullen haer leefdage, op dattet haer, ende haren kinderen nae haer wel gae.

* Iere. 30.f.33. Ezec. 11.d.19. 36.d.26.

40

Ende^‡ wil een eewich verbont met haer maken, dat ick niet en wil aflaten, haer wel te doen, Ende wil haer mijn vreese int herte gheuen, dat si van my niet en wijcken.

‡ Esaie. 55.a.3 Ezec. 37.d.26.

41

^† Ende het sal mijnen lust zijn, dat ick

† Deut. 30.b.9. Iere. 31.c.13.

[p. 37v]

haer wel doen mach. Ende ick wilse in desen lande planten, getrouwelijcken, van gantscher herten ende van gantscher sielen.

42

Want alsoo spreect de HEEre: Ghelijck als ick alle dit groot ongeluc hebbe laten comen ouer dit volck, Also wil ick oock alle tgoet ouer haer laten comen, dat ick haer gheseyt hebbe.

43

Ende daer sullen noch Ackers gecocht worden, in desen lande daer ghy af segt, dattet selue woest ligghen sal, also oock, datter noch menscen, noch beesten in blijuen en sullen, ende dattet inden handen der Chaldeen gheleuert sal worden.

44

Nochtans salmen daer om ghelt Ackers coopen, ende bebrieuen beseghelen, ende betuyghen inden lande BenIamin, ende rontom Ierusalem henen, ende inden steden Iuda, inden steden opten geberchten, inden steden inden Valleyen, ende inden steden teghent Suyden. Wandt ick wil haer gheuanckenisse weynden, seyt de HEERE.