Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .vij. Capittel.

¶ Hy vermaent dat volc tot beteringhe. Hy strafse om datse de Godslasteringhe aenhanghen, ende dan inden tempel met wtwendigen dingen meynen si reyn te worden.

1

⁺ DIt is dat woort, dat welcke tot Ieremiam gheschiede vanden HEEre, ende sprac:

+ A vers 1

2

^† Treet inder poorten int huys des HEEren, ende predict aldaer dit woort ende segt: O alle ghy van Iuda, hoort dat woort des HEEren, die tot deser poorten ingaet, om den HEEre aen te bidden.

† Iere. 17.d.19. 26.a.2.

3

^* Also seyt de HEEre Sebaoth, de Godt Israels: Betert uwe leuen ende wesen, so wil ick by v woonen in dese plaetse.

* Esaie. 1.c.16. Iere. 26.c.13.

4

En verlaet v niet op de luegenen, wanneer si seggen: Hier is des HEEren tempel, hier is des HEEren tempel, hier is des HEEren tempel.

5

Maer betert uwe leuen ende wesen, alsoo dat ghy recht doet, deen tegen den anderen,^* ende dat ghi den vreemdelingen, weeskens ende weduwen gheen gewelt en doet.

* Exod. 22.c.21. Sach. 7.b.10.

6

^† Ende dat ghy geen onschuldich bloet en stort op dese plaetse, ende dat ghy gheen andere goden na en volcht tot uwer eyghender schaden.

† Pro. 6.b.17. Ierem. 22.a.3.

7

So wil ick altoos ende eewelijck in deser plaetse by v woonen, inden lande dat ic uwen vooruaderen ghegheuen hebbe.

8

Maer nv verlaet ghy v op luegenen, die gheen nut en zijn.

9

Daer en bouen zijt ghy dieuen, moorders,^* Ouerspeelders, ende^† meyneedighe, ende ghy wierooct den Baal, ende ghy volcht vreemde Goden nae, die ghy niet en kent.

* Ierem. 9.a.2.

† 1.tim. 1.b.10.

10

Daer nae coemt ghy dan, ende treedt hier voor my, in desen huyse,^† dat na mijnen Naem ghenoemt is, ende segt: Wy en hebben gheenen noot, ter wijlen wy sulcke grouwelen doen.

† 3.Regum. 8. 9.

11

^† Houdt ghy dan dit huys dat nae mijnen Naem ghenoemt is voor eenen Moordenaers cuyle? Siet, Ic siet wel, seyt de HEEre.

† Esai. 56.b.7. Ioan. 2.b.14. Matt. 21.b.13.

12

⁺ Gaet henen aen mijne plaetse tot^† Silo, daer mijnen Naem voortijts ghewoont heeft,^* ende besiet wat ic aldaer gedaen hebbe, om de boosheyt mijns volcx Israels.

+ B vers 12

† Iosue. 18.a.1. Ierem. 26.a.6

* 1.Reg. 3. 4. 5. 6.

13

Wandt ghy dan alle sulcke stucken bedrijft, seyt de HEEre, ende ic v ghestadelijcken laet prediken, ende ghy en wilt niet hooren.^† Ick roepe v, ende ghy en wilt niet antwoorden,

† Esaie. 65.b.11 Prou. 1.c.24.

14

Daerom wil ick desen^* huyse, dat nae mijnen Naem ghenoemt is, daer ghy v op verlaet, ende de plaetse die ick uwen vooruaders ghegheuen hebbe, effen alsoo doen,^† ghelijc ick Silo ghedaen hebbe, ende wil v van mijnen aensichte wech werpen^* ghelijck ick wech geworpen hebbe alle uwe broeders, dat gantsche saet Ephraims.

* Luce. 21.a.5. Iere. 26.a.6.

† 1.Reg. 4.a.1.c.10.

* 4.re. 17.a.6.

15

^* Ende ghy en sult voor dit volc niet bidden, noch ghy en sult voor haer geen claghe noch ghebet voortbrenghen, noch haer verbidden voor my. Wandt ick en wil v niet hooren.

* Iere. 14.b.11. 1.Ioan. 5.c.16

16

Wandt en siet ghy niet, wat si doen inden steden Iuda, ende op de straten te Ierusalem?

17

De^† kinderen rapen hout, dan stoocken de vaders tvier aen, ende de vrouwen kneden dat deech, op dat si der Melecheth des Hemels souden coecken backen, ende Drancoffer den vreemden goden gheuen, op dat si my verdriet aen doen.

† Iere. 44.c.17

18

Maer si en sullen my daer niet mede, spreect de HEEre, maer haer seluen verdriet aendoen, ende si moeten te schanden worden.

19

Daerom seyt de HEERE HEEre:^† Siet, mijnen toorne ende mijn verbolghentheydt is wtghestort op dese plaetse, beyde ouer menschen ende ouer vee, ouer boomen opten velde, ende ouer de vruchten des Landts,^* Ende het sal bernen, dattet niemandt gheblusschen en sal connen.

† Deut. 32.c.22. Iere. 15.c.14.

* Ezech. 21.a.3. Esa. 66.d.24

20

⁺ Also spreect de HEERE Sebaoth, de Godt Israels:^† Doet uwe brantofferen, ende ander offeren te hoope, ende etet vleesch.

+ C vers 20

† Ierem. 6.c.20 Esaie. 1.a.11.

21

Want^* ick en hebbe uwen vaderen. Des daechs doen icse wt Egipten leyde, van Brantofferen ende andere offeren noch gheseyt noch gheboden.

* Deut. 10.c.12 Esai. 43.d.23.

22

Maer dit geboot ick haer lieden ende sprack:^* Hoort mijn woorden, so wil ick uwe Godt zijn, ende ghy sult mijn volck zijn, ende wandelt op alle de wegen die ic v gebiede, op dattet v wel ga.

* Iere. 11.a.4. Exod. 19.a.5.

23

^† Maer si en wouden niet hooren, noch haer ooren tot mywaerts neygen, maer si wandelden nae haren eygenen raet, ende na tgoet duncken haerder booser herten, ende ghinghen achterwaerts ende niet voorwaerts.

† Sach. 7.b.11. Ierem. 11.b.8. 13.b.10. 18.a.12

24

Ia van dien dage aen, doen ick uwe vooruaders wt Egipten Landt gheleyt hebbe, tot op desen dach toe,^* soo heb ick^† ghestadelijcken tot v ghesonden, alle mijne knechten de Propheten.

* Iere. 25.a.4. 29.c.19.

† Vroech.

25

Maer si en willen my niet hooren, noch hare ooren tot mywaerts neyghen:^† Maer sy zijn hertneckich, ende makent ergher dan hare vooruaders.

† Iere. 16.b.12.

26

Ende al ist dat ghy haer dit al segt, soo en sullen si v nochtans niet hooren: Ende al roept ghy haer, si en sullen v niet antwoorden.

27

Daerom segt tot haer: Dit is tvolc, dat den HEEre haren God niet hooren, noch hem beteren en wil.^† Dat gelooue is onder ghegaen ende wtgeroeyt van haren monde.

† Ierem. 5.a.3.

28

^+* Snijdet v hayr af, ende werpet wech, ende huylt iammerlijcken op de hoochten, want de HEEre heeft dit geslacht, daer hy op gestoort is, verworpen ende verstooten.

+ D vers 28

* 4.Esd. 1.b.8. Ezech. 5.a.1.

29

Want de kinderen Iuda bedrijuen boosheyt voor mijnen oogen, seyt de HEERE.^† Sy setten haren grouwel inden huyse dat nae mijnen Naem ghenoemt is, op dat zijt veronreynigen,

† Iere. 32.d.34.

30

Ende si stichten de Altaren^† Tophet inden dale Benhinnom,^* op dat si hare sonen ende dochteren verbernen mogen, dwelc ic noyt

† 4.Re. 23.c.10.

* Deu. 18.b.10 4.Reg. 21.a.6 Iere. 19.a.5.

[p. 26v]

gheboden, noch inden sinne ghenomen en heb.

31

^† Daerom siet, den tijt coemt, seyt de HEERE, datment niet meer heeten en sal, Tophet, ende tdal Benhinnom, maer worchdal. Ende men sal in Tophet begrauen moeten, om datter anders geen ruymte meer zijn en sal.

† Iere. 19.b.6.

32

^* Ende de lichamen van desen volcke, sullen den vogelen des hemels ende den dieren opter Aerden ter spijse worden, daerse niemant af iaghen en sal.

* Iere. 8.b.9. 9.c.21.

33

^† Ende ick wil inde steden Iuda ende op de straten te Ierusalem wech nemen, dat geroep der blijschappen ende der vruechden,^* ende de stemme des bruydegoms, ende der bruyt, want dat Lant sal woest zijn.

† Iere. 16.b.9. 25.b.10. Ezec. 26.b.13.

* Apoc. 18.c.23

34

^† Ter seluer tijt, seyt de HEEre, salmen dat ghebeente der Coninghen Iuda, dat gebeente haerder Vorsten, dat gebeente der Priesteren, dat ghebeente der Propheten, dat ghebeente der borghers tot Ierusalem, wt haren grauen werpen,

† Baru. 2.e.24.

35

Ende men salse verstroyen onder der Sonnen ende Mane, ende allen den hemelschen heyre,^† welcken si lief ghehadt ende hen ghedient, ende hen na geuolcht ende ghesocht ende aenghebeden hebben. Sy en sullen niet weder op ghelesen ende begrauen worden, maer dreck op Aerden zijn.

† Deut. 4.c.19. Sapi. 13.a.2.

36

Ende alle de ouerghebleuene van desen boosen volck, soo waer si zijn sullen, daer icse henen verstooten hebbe,^† sullen lieuer doot dan leuendich zijn willen, seyt de HEERE Sebaoth.

† Luce. 23.c.29. Ozee. 10.b.8.