Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xxiij. Capittel.

¶ Hoe dat Iosias dat boeck des verbonts dede den volcke lesen. Ende hoe hy de rechte Gods eere weder oprechte. Van Ioachas zijnen sone.

1

⁺ ENde de Coninc^† sant henen, ende het vergaderden hen tot hem alle de Ouders in Iuda ende Ierusalem.

+ A vers 1

† 2.Pa. 34.f.30

2

Ende de Coninck ginck op int huys des HEEren, ende alle mannen van Iuda, ende al de Inwoonders te Ierusalem met hem, Priesters ende Propheten, ende allet volc, beyde cleyn ende groot,^* ende men las voor haren ooren alle de woorden des boecx, vanden verbonde dat inden huyse des HEEren geuonden was,

* 2.Esd. 8.a.4.

3

Ende de^* Coninc tradt^† aen een Columne, ende maecte een verbont voor den HEEre, dat sy den HEEre na souden wandelen, ende houden zijne geboden, getuychenisse, ende Rechten, van geheelder herten ende van geheelder sielen, dat sy op souden rechten de woorden des verbonts, die gescreuen stonden in desen boec. Ende allet volck tradt mede in dat verbont.

* Ios. 24.e.25

† 2.Pa. 6.c.12.

4

Ende de Coninc^* geboot den hoogen Priester Hilkia, ende den Priesteren der tweeder oordinen, ende de Wachters aenden dorpel, dat sy wt den Tempel des HEEren souden brengen, alle de gereetschap die den Baal, ende den Boschkens, ende alle den Heyr des Hemels gemaect was, ende verbrandense buyten voor Ierusalem, int dal Kidron, ende haer stof wert gedragen na BethEl.

* 4.Re. 18.a.4

5

Ende hy destrueerde de^† Camarim, de welcke de Coningen Iuda gesticht hadden, om op de Hoochten te roocken, inden steden Iuda, ende rontom Ierusalem: Oock de roockers Baals, ende der Sonnen ende der Manen, ende der Planeten, ende alle des Heyrs aenden Hemel.

† Soph. 1.a.4.

6

⁺ Ende dede dat Boschken wt den huyse des HEEren voeren, buyten voor Ierusalem inde beke Kidron, ende verberndent inde beke Kidron, ende maectet tot stof, ende werp dat stof op de grauen der gemeynder lieden.

+ B vers 6

7

Ende hy brack af de huysen der Hoereerders, die aenden huyse des HEEren waren, daer in de wijuen huysen tot boschkens maecten.

8

Ende hy liet alle Priesters wt den steden Iuda comen, ende veronreynichde de hoochten, daer de Priesters roocten, van Geba aen, tot Berseba toe. Ende brack de Hoochten inde poorten af, die inder dueren der poorten Iosua des stadtvoechs waren, welc ter slincker hant was, alsmen totter poorten der stadt gaet:

9

Nochtans en hadden de Priesters der Hoochten noyt opten Altaer des HEEren te Ierusalem gheoffert: Maer sy aten vanden onghesuerden broode onder haren broederen.

10

⁺ Hy ontsuyuerde oock dat^† Tophet in dat dal der kinderen Hinnon, op dat niemant zijnen sone oft zijne dochter den Molech door tvyer liet gaen.

+ C vers 10

† Iere. 7.d.30.

11

Ende nam de Rossen wech, welcke de Coningen Iuda der Sonnen hadden gheset inden inganck des HEEren huys, aen de Camer NethanMelech, des camerlincx, die tot Parwarim was, ende de waghens der Sonnen verbernde hy met vyer,

12

Ende de Altaren opt dack, inden Sael Ahas, die de Coningen Iuda ghemaect hadden. Ende de^† Altaren die Manasse gemaect hadde inden twee Houen des HEEren huys, brack de Coninc af, Ende liep van daer, ende wierp haren stof inde beke Kidron.

† 4.Re. 21.a.5.

13

Oock veronreynichde de Coninck de^† Hoochten die voor Ierusalem waren ter rechter hant aen den berch Mashith, die Salomo de Coninck Israels getimmert hadde, Asthoreth den grouwel van Sidon ende Camos, den grouwel van Moab, ende Milcom den grouwel der kinderen Ammon,

† 3.Reg. 11.a.7.

14

Ende brac de Columnen, ende royde de Boschkens wt, ende veruulde haer plaetse met menschen ghebeenten.

15

^+† Ooc den Altaer te BethEl, ende de Hoochte die Ierobeam gemaect hadde, de sone Nebath, die Israel dede sondigen, den seluen Altaer, brack hy af, ende de Hoochte, ende verbrande de Hoochte, ende maectese tot stof, ende verbrande dat Boschken.

+ D vers 15

† 3.Reg. 12.e.33.

16

Ende Iosia keerde hem om, ende sach de doode grauen die opten berch waren, ende sant wech, ende liet de beenen wt den graue halen,^† ende verbrandese opten Altaer, ende veronreynichde dien na den woorde des HEEren, dat de man Gods wtgheroepen hadde, die sulcx wtriep.

† 3.Reg. 13.a.2.

17

Ende hy sprac: Wat is dat voor een grafteeken dat ick hier sie? Ende de lieden inder stadt spraken tot hem: Het is dat graf des mans Gods, die van Iuda quam ende riep sulcx wt, dat ghy gedaen hebt tegen den Altaer te BethEl.

18

Ende hy seyde: Laet hem liggen, niemant en bewege zijn gebeente. Also wert zijn ghebeente gesalueert, metten gebeente des Propheten die van Samaria gecomen was.

19

⁺ Hy nam ooc wech alle de huysen der Hoochten inden stede Samarie, welcke de Coningen Israels ghemaect hadden om te vertoornen, ende dede met hen in alle manieren, so hy tot BethEl gedaen hadde.

+ E vers 19

20

Ende hy^† offerde alle Priesters der Hoochten, die aldaer waren, op de Altaren, ende verbernde also menschenbeenen daer op, ende quam weder te Ierusalem

† 3.Reg. 13.a.2.

21

Ende de Coninck geboot den volcke,^† ende sprack: Hout den HEEre uwen Gode Paesschen^* so het geschreuen staet inden boec des verbonts.

† 1.Par. 35.a.1. 3.Esd. 1.a.1.

* Deu. 16.a.1.

22

Want daer en was gheenen Paesschen also gehouden als desen, vander rechters tijt aen die Israel gheoordeelt hebben, ende in alle de tijden der Coningen Israels ende der Coningen Iuda:

23

Maer inden achtienden Iare des Conincx Iosia wert desen Paesschen gehouden, den HEEre te Ierusalem.

[p. 150v]

24

Oock vaechde Iosia wt alle Waerseggers, Teekenbedieders, beelden ende Afgoden, ende alle grouwelen die inden lande Iuda ende te Ierusalem ghesien werden, op dat hy de woorden der Wet op soude rechten, die geschreuen stonden inden boeck, dat Hilkia de Priester inden huyse des HEEren vont.

25

⁺ Sijns gelijcken en was voor hem gheen Coninc geweest, die also van geheelder herten, van geheelder sielen, ende van allen crachten hem totten HEEre bekeerde, na alle de Wet Mose, ende na hem en quam zijns gelijcken niet op.

+ F vers 25

26

Nochtans en keerde hem de HEEre niet vander verbolghentheit zijnder grooter gramschappen, daermede hy ouer Iuda vertoornt was, om alle de verweckinge, daermede hem Manasse verwect hadde.

27

Ende de HEEre sprac:^* Ick wil Iuda ooc van mijnen aensichte wech doen, gelijc ick Israel wech gedaen heb, ende wil dese stadt verwerpen die ick vercoren had, te weten, Ierusalem, ende dat huys daer ic af geseyt heb: Mijnen Naem sal aldaer zijn.

* 4.Re. 24.c.10

28

Wat meer van Iosia te seggen is, ende al wat hy gedaen heeft, siet, dat is geschreuen inde Cronijcke der Coningen Iuda.

29

^† Tot zijnder tijt trock Pharao Necho, de Coninc in Egipten op, tegen den Coninck van Assirien, aen dat water Phrath. Maer de Coninck Iosia trock hem tegen, ende sterf te Megiddo, doen hy hem gesien had.

† 2.Pa. 35.d.20.

30

Ende zijn knechten voerden hem doot van Megiddo, ende brachten hem tot Ierusalem^† ende begroeuen hem in zijnen graue.^* Ende dat volc inden landen nam Ioahas den soon Iosia, ende salfden hem, ende maecten hem Coninck in zijns vaders stede.

† 4.Re. 22.d.20

* 2.Pa. 36.a.1 3.Ed. 1.d.34

31

⁺ Dryentwintich iaer was Ioahas out doen hy Coninck wert, ende regeerde drie maenden lanck te Ierusalem. Sijn moeder hiet Hamutal, een dochter Ieremia van Libna.

+ G vers 31

32

Ende dede dat den HEEre mishaechde, gelijc zijn vaders ghedaen hadden.

33

Maer Pharao Necho vinc hem te Riblat, inden lande Hemath, op dat hy niet regeren en soude te Ierusalem, ende leyde een schattinge opt lant, hondert Centner siluers, ende een Centner gouts.

34

Ende Pharao Necho maecte Eliakim den sone Iosia Coninck in zijns vaders Iosia plaetse, ende veranderde zijnen name Ioiakim.^† Maer Ioahas nam hy, ende bracht hem in Egipten. Aldaer sterf hy.

† Iere. 22.b.10.

35

Ende Ioiakim gaf dat siluer ende gout Pharao, doch schatte hy dat Landt, dat hy sodanighen siluer soude geuen, na dat beuel Pharaos. Elcken na zijnen vermogen schatte hy aen siluer ende gout, onder dat volck inden lande, dat hy den Pharao Necho gaue.

36

Ioiakim was vijfentwintich iaer out, doen hy Coninc wert, ende regeerde elf iaer te Ierusalem. Sijn moeder hiet Sebuda, een dochter Pedaia van Ruma.

37

Ende dede dat den HEEre mishaechde, gelijc zijn vaders gedaen hadden.