Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xxxij. Capittel.

¶ Een ghedenc Liedeken maect Moses hier den kinderen Israels. Hy climt opten berch ende besiet dat beloofde lant, inden welcken hy niet en coemt.

1

⁺ MErct op ghy^† Hemelen, ick wil spreken: Ende de Aerde hoore de Reden mijns monts.

+ A vers 1

† Esai. 1.a.2. Mich. 1.a.2.

2

^* Mijn leere druppe als den Regen: Ende mijn redene vloeye als den dauwe.

Als den Reghen op dat gras, ende ghelijck de druppelen op dat cruyt.

* Esai. 55.c.11.

3

Want ick wil den Naem des HEEren prijsen. Gheeft onsen Godt alleen de eere.

4

Hy is eenen steen: Sijn wercken zijn onstraffelijck:^† Want al wat hy doet, dat is Recht.

† Gene. 1.d.31.

5

Trou is Godt, ende niet quaets aen hem. Rechtuaerdich ende vroom is hy.

Den verkeerden ende quaden aert valt van hem af. Sy zijn schandtvlecken, ende niet zijn Kinderen.

6

Danct ghy alsoo den HEEre uwen Gode, ghy dwaesachtich ende onwijse volck?^* Is hi niet uwe Vader ende uwe HEEre?^† Is hijt niet alleen die v ghemaect ende bereyt heeft?

* Mala. 1.a.6.

† Gene. 1.d.26

7

Ghedenct der voorleden daghen tot nv toe, ende merct wat hy ghedaen heeft aenden ouden vaderen. Vraecht uwen vader, die salt v vercondigen: Vwe Outste, die sullent v segghen.

8

^+* Doe de Alderhoochste de Volcken wtroeyde,^† ende verstroyde der menschen kinderen.

Doen sette hy de palen der volcken, nae dat ghetal der kinderen Israels.

+ B vers 8

* Gene. 11.b.8.

† Act. 17.d.26

9

^* Want des HEEren deel is zijn volck. Iacob is dat snoer zijnder eruen.

* Deut. 4.c.20 Eccle. 17.b.18

10

Hy vant hem in de woestijne, in de dorre wildernisse daert huylt.

Hy leyde hem, ende gaf hem de Wet. Hy bewaerde hem ghelijck sinen Oochappel.

11

Ghelijck eenen Arent zijn iongen wtuoert, ende ouer hen sweeft.

^* Hy breyde zijn vederen wt, ende nam hem, ende droechse op sine vlueghelen.

* Exod. 19.a.4

12

De HEEre alleene leyde hem, ende daer en was gheen vreemt Godt met hem.

13

Hy liet hem hooch varen opter Aerden, ende spijsde hem metten vruchten des velts.

^* Ende liet hem honich suyghen wten steenen, ende olie wten herden steenen.

* Psal. 81.b.17

14

Boter vanden Koeyen, ende Melck vanden Schapen, metten vette vanden Lammeren: Ende vette Rammen, ende Bocken met vette nieren. Ende Terwe, ende drencte hem met goet druyuen bloet.

15

^* Maer doen hy vet ende sadt wert, werdt hy weeldich. Hy is vet ende dick ende sterck gheworden. Ende hy heeft den Godt laten varen, die hem ghemaect heeft.

Hy heeft den steen zijns salicheydts cleyn gheacht.

* Deut. 6.c.11.

16

⁺ Ende heeft hem tot^† ijuer verwect door vreemde [goden.] Door de grouwelen heeft hy hem vertorent.

+ C vers 16

† Ieloersheyt.

17

^* Sy hebben den Veltduyuelen gheoffert, ende niet haren Gode. Den goden

* Psal. 106.e.37

[p. 79r]

die sy niet en kenden. Den nieuwen, die te voren niet gheweest en zijn, die uwe vaderen niet gheeert en hebben.

18

Vwen steen, die v gewonnen heeft, hebdy veracht: Ende ghy hebt den Godt vergheten, die v ghemaect heeft.

19

Ende doen dat de HEERE sach, werdt hy toornich, op zijn Sonen ende dochteren.

20

Ende hy sprack: Ick wil mijn aensicht voor hen verberghen. Ick wil sien waert ten laetsten met hen henen wil. Want het is eenen verkeerden aert: Het zijn ontrouwe kinderen.

21

Sy hebben my verwect in dat ghene dat Godt niet en is. Met haerder Afgoderie hebben si my vertorent.

^* Ende ick wilse weder verwecken in dat ghene, dat gheen volck en is, aen een sot volck, wil icse vertoornen.

* Roma. 10.c.19 Iere. 15.c.14.

22

Want dat vier is ontsteken, door mijnen Toren, ende sal bernen tot in de onderste Helle.

Ende sal verteeren dat Lant met sine vruchten, ende sal ontsteken de Fondamenten der berghen.

23

Ick wil alle ongeluck op hen hoopen: Ic wil alle mijn pijlen aen hen verscieten.

24

⁺ Van hongher sullen sy versmachten, ende verslint worden van de Cortse, ende van snellen doode.

^† Ic wil der dieren tanden onder hen seynden, ende der slanghen fenijn.

+ D vers 24

† Iere. 5.b.6. Iohel. 1.a.6.

25

Van buyten salse dat sweert beroouen, ende inwendich dat verschricken, beyde Ionghelinghen ende Maechden, de suygende kinderen, metten grijsen Mannen.

26

Ick wil segghen: Waer zijn si? Ick sal haer ghedachtenis wech nemen onder de menschen.

27

Ende waert dat ick niet en schoude der Vianden toren, dat hare Vianden niet stout en souden worden, ende mochten segghen: Onse macht is hooge, ende de HEEre en heeft sulcx niet alle ghedaen.

28

Want het is een volck daer gheenen raet in en is. Ende daer en is gheen verstant in hen.

29

O oft si wijs waren, ende verstonden dat. Dat si dat wisten, wat hen hier nae ontmoeten sal.

30

Hoe gaet dit toe, dat een sal haerder duysent iaghen, ende twee sullen thien duysent vluchtich maken?

Ist niet also, om datse haren steen vercocht heeft? Ende de HEEre heeftse ouer ghegheuen.

31

⁺ Want onsen steen en is niet als haren steen,^† daer af zijn onse vianden selue Rechters.

+ E vers 31

† Exod. 14.e.25 1.Reg. 4.b.8. 5.b.7.

32

Want haren Wijnstock is vanden Wijnstock tot Sodoma, ende vanden Acker Gomorra: Haer Wijndruyuen zijn galle, zij hebben bittere besijen.

33

Haren Wijn is Draken^† vergift, ende verwoeder aderen galle.

† Fenijn.

34

Is sulcx niet by my verborgen? Ende verseghelt in mijne schatten?

35

De^* Wrake is mijne, ick wilt betalen: Tot zijnder tijt sal haren voet slipperen.

Want den tijt haers ongheuals is na by, ende wat hen ontmoeten sal, haestet herwaerts.

* Roma. 12.c.19 Hebr. 10.d.30.

36

^* Want de HEERE sal zijn Volck rechten, ende ouer sine Knechten sal hy ontfermenisse hebben.

Want hy sal aensien, dat haer cracht wech is, Ende beyde dat Besloten ende verlaten wech is.

* Psa. 135.b.14 2.Mac. 7.b.6

37

Ende men sal seggen:^* Waer zijn hare Goden? Haren steen, daer sy op betrouden?

* Iere. 2.d.25.

38

Van wiens offer si dat vet aten, ende droncken den Wijn van haren Drancoffer:^† Laetse op staen, ende v helpen, ende v beschutten.

† Iere. 2.d.25.

39

^+* Siedy nv, dat ickt alleene ben, ende en is gheen Godt neffens my?

^† Ic can dooden ende leuende maken: Ick can slaen ende heelen:^* Ende daer en is niemant diet wt mijnder hant verlosse.

+ F vers 39

* Deut. 4.f.35.

† 2.Reg. 2.b.6. Tob. 13.a.2.

* Iob. 10.a.7.

40

Want ic wil mijn hant inden Hemel heffen, ende wil seggen: Ick leue eewelijc.

41

Als ick dat blinckende van mijnen Sweerde wetten sal, ende mijn Hant totter Straffe grijpen sal.

Soo wil ick my weder wreken aen mijn vianden, ende den ghenen, die my haten, betalen.

42

Ick wil mijn pijlen met bloede droncken maken, ende mijn sweert sal vleesch eten.

Ouer den bloede der verslaghenen, ende ouer de gheuanckenisse, ende ouer dat ontdecte Hooft des Viants.

43

^* Iuychet alle, ghy die zijn volck zijt: Want hy sal dat bloet zijnder knechten wreken.

Ende sal hem wreken aen zijn vianden, ende ghenadich zijn den lande zijns volcx.

* Rom. 15.b.10.

44

Ende Moses quam, ende sprack alle de Woorden des Liedts, voor de ooren des volcks, hy ende Iosua Nuns soon.

45

⁺ Doe nv Moses sulcx al wt gesproken hadde tot alle Israel,

+ G vers 45

46

Sprack hy tot hen:^† Neemt ter herten alle de woorden, die ick v heden betuyghe, dat ghy uwen Kinderen beueelt, dat si houden ende doen, alle de woorden van deser wet.

† Deut. 6.b.6. 11.c.18.

47

Want het en is niet een vergeefs woort aen v, maer het is v leuen. Ende alsulcken woort sal v leuen verlengen, op den Lande daer ghi henen gaet ouer de Iordaen, dat ghijt inneemt.

48

^* Ende de HEERE sprac met Mose inden seluen daghe, segghende:

* Num. 27.c.12.

49

Gaet op dat gheberchte Abarim, opten Berch Nebo, die daer leyt inder Moabiten Lant tegen Iericho ouer, ende besiet dat Lant Canaan, dat welck ick den kinderen Israels tot een eyghendom gheuen sal.

50

Ende sterft opten berch, als ghy daer op ghecomen zijt, ende vergadert v tot uwen volcke,^* ghelijck als uwe broeder Aaron sterf opten berch Hor, ende hem tot sinen volcke vergaderde.

* Num. 33.d.38.

51

^† Daerom, dat ghy v aen my besondicht hebt, onder de kinderen Israels, by dat Kijfwater, tot Kades, in de woestijne Sin, dat ghy my niet en heylichdet onder de kinderen Israels.

† Num. 20.b.10

52

Want ghy sult dat Lant tegen v

[p. 79v]

sien, dat welck ick den kinderen Israels gheue. Maer ghy en sult daer niet in comen.