Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xv. Capittel.

¶ Vanden seuensten Iare ghelijck Leuit. 25. gheseyt is. Ende hoemen hem teghen den armen ende de eyghene lieden hebben sal.

1

⁺ OVer seuen Iaer, suldy een^* Vrij Iaer maken.

+ A vers 1

* Leui. 25.a.4 Exod. 23.b.10.

2

Maer aldus salt toe gaen met dat Vrij Iaer:^† Wanneer yemant zijne Naesten yet borcht, die salt hem onderlaten, ende en salt niet in manen van zijnen naesten oft van zijnen Broeder: Want het heet dat Vrij Iaer den HEEre.

† Esai. 58.b.6 Luc. 6.d.35.

3

Van eenen Vreemden muechdijt in manen. Maer den ghenen die v Broeder is, suldijt onder laten.

4

^* Daer en sal gheensins eenighe Bedelaer onder v zijn. Want de HEERE sal v ghebenedien inden Lande, dat de HEERE uwe Godt v gheuen sal, tot eender eruen in te nemen.

* Eccle. 4.a.4.

5

Alleen dat ghy des HEEren ws Gods stemme hoort, ende houdt alle dese gheboden, die ick v heden gebiede,

6

Dat ghy daer na doet. Want de HEEre uwe Godt sal v ghebenedijen, so hy gheseyt heeft,^* soo suldy vele volcken leenen, ende ghy en sult van niemanden borghen. Ghy sult ouer veel volcx regeren: Ende ouer v en sal niemant regeren.

* Deut. 28.b.12.

7

Als eenich van uwen Broederen, arm is, in eenich vanden Steden van uwen Lande, dat de HEEre uwe Godt v geuen sal,^* dan en suldy v hert niet verherden, noch v handt toe houden, teghen uwen Armen Broeder.

* 1.Ioan. 3.c.17.

8

Maer ghy sultse hem open Doen, ende leenen hem na dat hy ghebreck heeft.

9

Wacht v dat in uwe hert niet en sy een Belials listicheyt, die daer spreeckt: Dat seuenste Iaer, dat Vrij Iaer naect, ende dat ghy uwen armen broeder onuriendelijc aensiet, hem niet gheuende, soo sal hy ouer v totten HEEre roepen, so suldy dies sonde hebben.

10

⁺ Maer ghy sult hem gheuen,^* ende en latent uwer herten niet verdrieten, dat ghy hem gheeft. Want om dies wille sal v de HEEre uwe Godt seghenen, in alle uwe wercken, ende wat ghy voor handen neemt.

+ B vers 10

* Rom. 12.b.8.

11

Daer^* sullen altijt arme wesen inden lande: Daerom ghebiede ick v, ende segghe, dat ghy uwe hant op doen sult uwen broeder, die verdruct ende arm is in uwen Lande.

* Mat. 26.a.11.

12

Als hem uwe broeder^* een Hebreeusch oft een Hebreeinne v vercoopt, soo sal hy v ses Iaer dienen. Inden seuensten iare suldy hem vrij los gheuen.

* Exod. 21.a.2. Leuit. 25.f.38. Iere. 34.b.14

13

Ende als ghy hem vrij los gheeft, so en suldy hem niet ydel van v laten gaen.

14

Maer ghy

[p. 72r]

sult hem opleggen van uwen Schapen, van uwen dorschvloer, van uwer wijnperssen, gheuende van dat ghene dat v de HEEre uwe Godt gebenedijt heeft.

15

Ende ghedenct dat ghy ooc een knecht waert in Egipten Lant, ende v de HEEre uwe Godt verlost heeft. Daerom ghebiede ick v sulcx heden.

16

^+* Maer ist dat hy tot v segghen sal: Ick en wil niet van v wt trecken: Want ick heb v ende v huys lief (dewijle hem wel by v is)

+ C vers 16

* Exod. 21.a.5.

17

So neemt eenen Priem, ende boort hem door zijn oore aen de duere, ende laet hem eewelijck v knecht zijn. Met uwe dienstmaecht suldy oock alsoo doen.

18

Ende en latet v niet swaer duncken, dat ghy hem vry los gheeft. Want hy heeft v als een dubbel dachlooner ses Iaren ghedient. Soo sal de HEEre uwe Godt v seghenen in allen wat ghy doet.

19

Alle^* eerstegheboorte, die onder uwe Runderen ende Schapen geboren wort, dat een^† Hy is, suldy den HEEre uwen Gode heylighen. Ghy en sult niet ploeghen met de eerstelingen van uwen Ossen, ende niet bescheeren de eerstelinghen van uwen Scapen.

* Leui. 27.d.26 Exod. 13.a.2. 22.d.29. 34.c.19.

† Manneken.

20

Voor den HEEre uwen Gode suldyse iaerlijcx eten,^* in die stede, die de HEEre verkiest, ghy ende v huys.

* Deute. 12.a.6.c.18. 14.b.23. 16.a.2.

21

^† Maer heuet een ghebreck, dattet hinct oft blint is, of anders eenich quaet ghebreck, soo en suldijt niet offeren den HEEre uwen Gode.

† Leui. 22.c.20 Deut. 17.a.6.

22

Maer binnen uwer poorten suldijt eten (oft ghy^* reyn oft onreyn zijt)

* Deut. 12.b.15.

23

Ghelijck een Ree ende Hert. Alleene dat ghy van zijnen bloede niet en etet, maer opter Aerden ghietet als water.