Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Deuteronomium. Dat vijfde Boeck Mose.

¶ Dat eerste Capittel.

¶ Mose verhaelt den kinderen Israels dat voormaels gesciet is. Ende vermaent haer de goetheydt Godts. Ende hy straftse om haerder ondanckbaerheydt ende onghelooue.

1

⁺ DAt zijn de Woorden die Moses sprac tot alle Israel, op gheen side der Iordanen inde woestine, opt velt teghen de roode zee, tusschen Paran ende Tophel, Laban, Hazeroth, ende Disahab,

+ A vers 1

2

Elf dachreysen van Horeb, door den wech des gheberchts Seir, tot KadesBarnea toe.

3

Ende dit geschiede inden veertichsten Iare, inden eersten daghe vander elfster maent. Doen sprac Moses metten kinderen Israels, alsoo hem de HEEre aen hen gheboden hadde.

4

Nae dien dat hy^* Sihon den Coninc der Amoriten gheslaghen hadde, die te Hesbon woonde, daer toe Og den Coninck tot Basan, die tot Astharoth ende tot Edrei woonde.

* Nu. 21.d.24.

5

Op geen side vander Iordanen, inder Moabiten landt, beghonst Moses wt te legghen dese Wet, ende sprack:

6

De HEEre onse God, sprac met ons aenden Berch Horeb, ende seyde:⁺ Ghy hebt aen desen berch langhe genoech geweest,

+ Num. 10.b.11.

7

Keert v, ende trect henen, dat ghy comen muecht aender Amoriten geberchte, ende tot al haer ghebueren, inden velde, op berghen, ende inde Leechten. Teghent Suyden, ende teghen de hauen vander zee, inden Lande Canaan, ende totten berghe Libanon, tot aen dat groote water Phrath.

8

⁺ Siet daer, ic heb v dat lant, dat daer voor v leyt, gegeuen. Gaet daer inne, ende neemtet in,^* dat de HEEre uwen vaderen, Abraham, Isaac ende Iacob ghesworen heeft, dat hijt hen, ende haren sade nae hen gheuen wilde.

+ B vers 8

* Gene. 15.d.18 17.b.8.

9

Doe sprack ick inder seluer tijt tot v:^† Ick en can v alleen niet verdraghen,

† Exod. 18.c.17

10

Want de HEERE uwe God heeft v vermeerdert, dat ghy hedens daechs zijt, als de veelheyt der Sterren aenden Hemel,

11

(De HEERE uwer vaderen Godt, make uwer noch veel duysenden meer, ende ghebenedije v, ghelijck hy v gheseyt heeft)

12

Hoe mach ick alleen alsulcken moeyte ende last, ende twist van v verdragen?

13

Bestelt hier Wijse, verstandighe, ende veruaren Lieden, die onder uwe stammen bekent zijn, die wil ick v tot Hoofden stellen.

[p. 65v]

14

Doen antwoorde ghy my, ende spraect: Dat is een goet dinck, daer ghy af segt, dat ghijt doen wilt.

15

Doen nam ick de Hoofden van uwen stammen, Wijse ende veruaren mannen, ende settese ouer v, tot hoofden, ouer duysent, ouer hondert, ouer vijftich, ende ouer thien, ende Officiers onder uwe stammen. Ende gheboot uwen Rechteren ter seluer tijt, ende sprack:

16

Verhoort uwe broederen,^* ende rechtet gherechtichlijck, tusschen een yeghelijck, ende sinen broeder, ende den vreemdelinghen.

* Ioan. 7.b.24 2.Pa. 19.b.10.

17

⁺ Gheenen Persoon en suldy int recht aensien: Maer sult den cleynen hooren, als den grooten, ende niemants Persoon ontsien: Want dat Oordeel is Gods.^† Maer is v eenighe sake te hert, die laet tot my comen, dat icse hoore.

+ C vers 17

† Deut. 17.b.13. Exod. 18.d.22

18

Also gheboot ick v in dien tijde, al wat ghy doen sout.

19

Doen trocken wy wt van Horeb, ende wandelden door de gantsche woestijne (die groot ende grouwelijck is, so ghy ghesien hebt) op de strate totter Amoriten gheberchte, soo ons de HEEre onse Godt gheboden hadde, ende quamen tot KadesBernea toe.

20

Doen sprack ic tot v: Ghy zijt aen dat gheberchte der Amoriten ghecomen, dat ons de HEEre onse Godt gheuen sal.

21

Siet daer dat Landt voor v, dat v de HEERE uwe Godt ghegheuen heeft, trect henen op, ende neemtet in, alsoo de HEEre uwer vaderen Godt v gheseyt heeft.^* En vreest v niet, ende en laet v niet grouwelen.

* Deut. 20.a..3.

22

⁺ Doe quaemdy alle tot my, ende spraect:^* Laet ons Mannen voor ons henen seynden, die ons dat Landt bespien, ende ons weder segghen, door wat weghe dat wy daer in trecken sullen, ende de Steden daer wy in comen sullen.

+ D vers 22

* Num. 13.a.2.

23

Dat behaechde my wel, ende nam wt v twaelf Mannen, van elcken stamme eenen.

24

Doen de selue wech ghinghen, ende opwaerts trocken, op dat gheberchte, ende aen de beke Escol quamen, doen besagen zijt,

25

^† Ende namen vanden vruchten van dien lande met hen, ende brachtse af tot ons, ende seyden ons weder, ende spraken: Dat lant is goet, dat ons de HEEre onse Godt ghegheuen heeft.

† Num. 13.c.23.

26

Maer ghy en woudet niet op trecken, ende wert ongehoorsaem den monde des HEEren ws Godts,

27

Ende murmureerde in uwe Hutten, ende spraeckt: De HEEre is [op] ons gram, daerom heeft hy ons wt Egipten Lant gheleyt, dat hy ons leueren soude inder Amoriten handen, om te niete te doen.

28

Werwaert sullen wy op?^† Onse broederen hebben ons herte versaecht ghemaect, ende gheseyt, dat dat volck grooter ende langher is dan wy. De Steden zijn groot, ende totten Hemel toe ghemuert: Daer toe hebben wy Enakims kinderen aldaer gesien.

† Num. 13.d.32.

29

^+† Maer ick sprac tot v: En laet v niet grouwelen, ende en vreest v niet voor hen.

+ E vers 29

† Deut. 20.a.3. Num. 14.a.9 2.Mac. 4.a.8

30

De HEEre uwe Godt trect voor v henen, ende sal voor v strijden, so hy met v ghedaen heeft, in Egipten voor uwen oogen,

31

Ende inde woestijne, daer ghy ghesien hebt, hoe dat de HEERE uwe God, v ghedragen heeft, gelijc een Man sinen soon draecht, door alle de weghen daer ghy lancx ghewandelt hebt, tot dat ghy tot deser steden ghecomen zijt.

32

^† Maer dat en galt niet by v, dat ghy aenden HEERE uwen Godt ghelooft hadt,

† Exod. 13.c.21. Nehem. c.19.

33

Die voor v henen ghinck, om v die stede te wijsen, daer ghy uwen Leger maken sout. Des snachts in vier, om dat hy v den wech wijsen soude, daer ghy in gaen sout, ende des daechs inder wolcke.

34

^† Maer als de HEEre uwe roepen hoorde, wert hy toornich, ende swoer, ende sprack:

† Num. 14.c.20 26.g.65. Psal. 95.b.11.

35

Van desen quaden geslachte en sal niemant dat goede Lant sien, dat ick haren vaderen ghesworen heb te geuen,

36

Behaluen Caleb, Iephunne soon, die salt sien.^† Ende hem wil ick dat lant gheuen, daer hy op ghetreden heeft, ende sinen kinderen, om dat hy den HEEre trouwelijcken nae gheuolcht heeft.

† Iosue. 14.b.6

37

^+* Oock wert de HEEre op my toornich, om uwen wille, ende sprack: Ghy en sult daer ooc niet in comen.

+ F vers 37

* Num. 20.b.12 27.c.14. Deu. 3.c.26. 4 c.21. .34.a.4.

38

Maer Iosua Nuns sone, die v dienaer is, die sal daer in comen. Den seluen sterct, want hi sal Israel dat Erue wtdeylen.

39

^† Ende uwe kinderen daer ghy af spraect, si souden eenen Roof worden, ende uwe sonen die opten dach van heden noch goet, noch quaet en verstaen, die sullen daer in comen: Den seluen wil ickt gheuen, ende sy sullent innemen.

† Num. 14.d.31

40

Maer keert ghy v omme, ende trecket na der woestijnen den wech totter rooder zee.

41

Doe antwoorde ghy, ende spraect tot my:^† Wy hebben aen den HEEre ghesondicht. Wy willen opwaerts ende strijden, soo ons de HEEre onse Godt gheboden heeft.

† Nu. 14.f.40.

42

Doe ghy v nv bereydet een yeghelijck met zijn harnas, ende het ghebuerde dat ghy opwaerts trockt opt gheberchte, doen sprack de HEEre tot my: Segt hen, datse niet opwaerts en trecken, oock niet en strijden, want ick en ben niet onder v, op dat ghy niet gheslaghen en wort, voor uwe vianden.

43

Doen ick v dat seyde, en hoorde ghy niet, ende werdet onghehoorsaem den monde des HEEren, ende waert vermeten ende trockt oopwaerts op dat gheberchte.

44

Doe togen de Amoriten wt, die opt gheberchte woonden, v lieden teghen, ende iaechden v, ghelijck de bijen doen, ende sloeghen v te Seir, tot Harma toe.

45

Doe ghy nv weder quaemt, ende weendet voor den HEEre, doen en wilde de HEEre uwe stemme niet hooren, ende en neychde zijn ooren niet tot v.

46

Alsoo^* bleefdy in Kades eenen langhen tijt.

* Num. 20.a.1.