Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xxv. Capittel.

¶ Vande vierdaghen des seuenden iaers, ende van de vryheyt des vijfthiensten iaers, datmen nv Cluytiaer heet.

1

⁺ ENde de HEEre sprack met Mose, opten Berch Sinai, segghende:

+ A vers 1

2

Spreect metten kinderen Israels, ende segt tot hen: Als^† ghi int lant coemt, dat ick v gheuen sal. Soo sal dat lant zijn vieringe den HEEre vieren.

† Exod. 23.b.10.

3

Dat ghi ses iaren v velt besaeyt, ende ses iaren uwen wijngaert besnijt, ende vergadert de vruchten in.

4

Maer inden seuenden iare, sal dat lant zijn groote vieringhe den HEEre vieren, daer in dat ghy v velt niet besaeyen, noch uwen wijngaert niet besnijden en sult.

5

Maer wat van hem seluen nae uwen oogst wast, en suldy niet oogsten. Ende de druyuen die sonder uwen arbeyt wassen, en suldy niet lesen,^* dewijle dat het een vieriaer des lants is.

* Deut. 15.a.1.

6

Maer dat vieren des lants suldy daerom houden, dat ghy daer af eet, v knecht, v ioncwijf, uwen dachloonder, v huysgesin, v vreemdelinck by v,

7

V Vee, ende de dieren binnen uwen lande. Alle vruchten sullen spijse zijn.

8

⁺ Ende sult tellen alsulcker Vieriaren seuen, soo dat seueniaer seuenmael ghetelt worden, ende de tijt der seuen Vieriaren maken neghenenveertich iaer.

+ B vers 8

9

So suldy de Basuynen laten blasen door alle v lant, inden thienden dach der seuender maent, euen in dien daghe der versoeningen.

10

Ende ghy sult dat vijftichste iaer heylighen, ende ghy sullet een Vry iaer heeten inden lande, allen den ghenen die daer in woonen, want het is uwe Luytiaer.

11

Dan^† sal een yegelijc by v weder

† Eze. 46.c.17.

[p. 47r]

tot zijnder haue, ende tot sinen geslachte comen, want dat vijftichste iaer is uwe Luytiaer.

12

Ghy en sult dan niet sayen, noch oogsten dat van hem seluen wast, oock inden wijngaert niet lesen, tghene datter sonder arbeydt wast, Wandt dat Luytiaer sal onder v heylich zijn.

13

Mer ghy sult eten wat dat velt draecht. Dat is dat Luytiaer, wanneer een yeghelijck weder totten sinen comen sal.

14

⁺ Als ghy nv uwen naesten yet vercoopt, oft hem yet afcoopt, soo en sal niemant sinen broeder bedrieghen.

+ C vers 14

15

Maer nae tgetal des Luytiaers aen, suldijt van hem coopen, ende wat de Iaren nae draghen moghen, so hooch sal hijt v vercoopen.

16

Naeder veelheyt der iaren, suldy den coop verhooghen, ende nae de cleynheyt der iaren, suldy den coop verminderen, want hy salt v nae dien, alst dragen mach, vercoopen.

17

So en bedriege nv niemandt sinen naesten, maer ontsiet v voor uwen God. Want ic ben de HEEre uwe God,

18

Daerom doet nae mijne settinghen, ende hout mijne rechten, dat ghy daer nae doet, op dat ghy in dat lant sekerlijck moecht woonen.

19

Want dat lant sal v zijn vruchten gheuen, dat ghy ghenoech teten hebt, ende sekerlijck daer in woont.

20

Ende oft ghy sult segghen. Wat sullen wy eten inden seuenden iare? Want wy en saeyen niet, so en vergaderen wy oock geen Cooren in,

21

So wil ic mijn benedictie inden sesten iaer ouer v gebieden, dat si geuen sal Cooren voor drie iaren,

22

⁺ Dat ghy inden achsten iare saeyt, ende vanden ouden Cooren eet tot int neghenste iaer, dat ghy vanden ouden eet tot datter nieu Cooren weder coemt.

+ D vers 22

23

Daerom en suldy dat landt niet vercoopen eewelijc, want dat lant is^† mijn, ende ghy zijt vreemdelinghen ende gasten voor my.

† Psal. 24.a.1.

24

Ende sult in allen uwen lande, dat lant te lossen gheuen.

25

Als v broeder verarmt,^‡ ende vercoopt v zijn haue, ende zijn naeste vrient coemt tot hem, dat hijt losse, soo sal hijt lossen, wat zijn broeder vercocht heeft.

‡ Num. 36.c.8. Iere. 32.b.8. Ruth. 4.a.4.

26

Maer als yemant gheenen losser en heeft. Ende can met zijnder handt soo vele te weghe brenghen, dat hijs een deel losse,

27

Soo salmen rekenen van dien iare aen, doen hijt vercocht heeft, ende den vercooper de voorleden Iaren weder inruymen, dat hy weder tot zijnder haue come.

28

Maer en can zijn hant soo vele niet vinden, dattet hem een deel weder worde, so sal dat ghene, dat hy vercocht heeft, in des coopers hant zijn, tot het Luytiaer toe. Inden seluen salt wtgaen, ende hy weder tot zijnder hauen comen.

29

⁺ Wie dat een woonhuys vercoopt, binnen der stadt mueren, die heeft een gheheel iaer respijt, dat selue weder te lossen, dat sal de tijt zijn, daer hijt in lossen mach.

+ E vers 29

30

Mer indien hy dat niet en lost, eer dat gantsce iaer om is, so salt de Cooper eewelijck behouden ende sine naecomelinghen, ende en sal niet los wtgaen, in het Luytiaer.

31

Maer ist een huys opt dorp, daer gheenen muer om en is, dat salmen den velde des lants ghelijck rekenen, ende sal los worden, ende in het Luytiaer quijt wtgaen.

32

De steden der Leuiten, ende de huysen in de steden daer haer Haue in is, moghen altijt ghelost worden.

33

Wie dat yet vanden Leuiten lost, die salt verlaten in het Luytiaer, het sy huys oft stede, dat hy beseten heeft. Wandt de huysen inder Leuiten steden, zijn hare Haue, onder den kinderen Israels.^† Maer dat velt voor haren steden, en salmen niet vercoopen, want dit is haer eyghendom eewelijck.

† Iere. 32.b.8.

34

⁺ Als v broeder verarmt, ende by v tachter gaet, soo suldy hem aennemen, als een vreemdelinck, oft gast, op dat hy leue by v,

+ F vers 34

35

Ende en sult gheenen^† woecker van hem nemen, noch ouersettinge, maer sult v voor uwen God ontsien.

† Exod. 22.b.25 Deut. 23.c.19.

36

Op dat v broeder met v leuen mach, want ghy en sult hem zijn ghelt niet op woecker doen, noch v spijse op ouersettinghe wt doen.

37

Want ick ben de HEEre uwe God, die v wt Egipten lant gheleyt heeft, dat ick v dat lant Canaan gheue, ende uwe Godt ware.

38

Als v broeder verarmt by v,^† ende vercoopt v hem seluen, soo en suldy hem niet laten dienen ghelijck een Lijfeyghen.

† Exod. 21.a.2. Deut. 15.b.12. Iere. 34.b.14

39

Maer als een dachloonder ende gast, sal hy by v zijn, ende totten Luytiaer by v dienen.

40

Dan sal hy van v los wt gaen, ende zijn kinderen met hem, ende sal weder comen tot sinen gheslachte, ende tot zijns Vaders Haue.

41

Want si zijn mijn knechten, die ick wt Egipten landt gheleydt heb, daerom en salmense niet op Lijfeyghen wijse vercoopen.

42

Ende en sult niet strenghelijck ouer hen heerscappije hebben, maer v ontsien voor uwen Godt.

43

Maer wildy Lijfeyghen knechten ende maerten hebben, so suldijse vanden Heydenen coopen die om v zijn,

44

Vanden gasten die vreemdelinghen onder v zijn, ende van haren nacomelinghen, die si by v in uwen lande baren.

45

Die selue suldy tot eygen hebben, ende sultse besitten, ende v kinderen na v, tot een eewige besittinghe, die suldy Lijfeygen knechten laten zijn.^† Maer ouer uwen broederen den kinderen Israels, en sal niemant ouer den anderen regeren met dier strenghicheyt.

† 3.Reg. 9.d.22.

46

⁺ Ist dat een vreemdelinck oft gast, by v toe neemt, ende v broeder by hem verarmt, ende hem den vreemdelinc oft gaste by v, oft yemant van sinen stamme vercoopt,

+ G vers 46

47

Soo sal hy na sinen vercoopen, recht hebben weder los te worden. Ende yemant onder sinen broederen mach hem lossen,

48

Oft sine Vader, oft oock zijn Vaders sone, oft yemant anders zijn naeste maechschap van sinen gheslachte. Oft soo zijns selfs hant, soo veel verwerft, so sal hy hem lossen,

49

Ende sal met zijnen Cooper rekenen vanden Iare aen, doen hy hem vercocht heeft, tot opt Luytiaer. Ende dat ghelt sal gherekent worden, na dat ghetal der iaren van zijnder vercoopinghe, ende sal sinen dachloon van alle

[p. 47v]

dier tijt mede in rekenen.

50

Sijnder noch veel iaren totten Luytiare, so sal hy nae den seluen, des te meer om te lossen gheuen, daer nae dat hy ghecocht is.

51

Maer zijnder weynich iaren tot aent Luytiaer, soo sal hy oock daer nae weder gheuen tot zijnder lossinghe.

52

Ende sal sinen dachloon van iaer tot iaer, mede in rekenen, ende en sult niet strengelijc ouer hem heerschappije laten hebben, voor uwen oogen.

53

Maer en lost hy hem niet op dese maniere, so sal hy inden Luytiare los wtgaen, ende zijn kinderen met hem.

54

Want de kinderen Israels zijn mijne knechten, die ick wt Egipten Landt gheleyt heb, Ick ben de HEEre uwe Godt.

55

^* Ghy en sult v gheenen Afgodt maken, noch beelden, ende en sult v geen columnen oprechten, noch geen steenen teekenen setten in uwen lande, dat ghy daer voor aenbidt. Want ick ben de HEEre uwe Godt.

* Deut. 5.a.8. Exod. 20.a.4

56

Hout mijne Sabbathen, ende ontsiet v voor mijnen Heylichdom, Ick ben de HEERE.