Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xxj. Capittel.

¶ De HEEre schrijft den Rechteren Statuten ende straffingen voor, vanden lichamelijcken, van dootslach, van dieuerie, ende meer andere.

1

⁺ DIt zijn de rechten, die ghy hen voorlegghen sult.

+ A vers 1

2

^* Ist dat ghy eenen Ebreeuschen knecht coopt, die sal v ses iaren dienen: Inden seuensten iaere sal hy vrij los wt gaen.

* Leuit. 25.f.38. Deut. 15.b.12. Iere. 34.b.14

3

Is hy sonder wijf ghecomen, soo sal hy oock sonder wijf wtgaen. Maer is hy met een wijf ghecomen, soo sal zijn wijf met hem wt gaen.

4

Maer heeft hem zijn Heer een wijf ghegeuen, ende heeft sy hem soonen ende dochteren ghebaert, so sal dat wijf ende de kinderen zijns Heeren zijn, maer hy sal sonder wijf wtgaen.

5

Maer spreect de knecht:^† Ick heb mijnen Heere lief, ende mijn wijf, ende kinderen, ick en wil niet vrij worden,

† Deut. 15.a.16

6

So brenge hem zijn Heere voor de Goden, ende houde hem aen de duere oft posten, ende bore hem met eenen Priem door zijn oore, ende hy sy zijn knecht eewelijck.

7

Vercoopt yemant zijn dochter tot een dienstmaecht, soo en sal sy niet wtgaen ghelijck de knechten.

8

Maer behaecht sy haren Heere niet, ende hy en wil haer niet te houwelijck helpen, soo sal hyse te lossen gheuen. Maer haer te vercoopen onder een vreemt volck, en heeft hy geen macht, dewijle hyse versmaet heeft.

9

Maer beloeft hyse sinen soone, soo sal hy dochterrecht aen haer doen.

10

Maer gheeft hy hem een andere, soo en sal hy haer aen haer spijse, cleedinge, ende houwelijcke schult niet verminderen.

11

Doet hy dese drie niet, soo sal sy vrij wtgaen sonder losgelt.

12

^+* Wie eenen mensche slaet dat hi sterft, die sal de doot steruen.

+ B vers 12

* Leui. 24.d.17 Mat. 5.c.21.

13

Maer heeft hy hem gheen laghen gheleyt,^† maer Godt heeft hem onuerhoets in zijn handen laten vallen, so sal ick v bestellen een plaetse, daer hy henen vlien sal.

† Nu. 35.b.11.

14

Maer oft yemant aen zijnen naesten moetwillicheyt

[p. 29r]

ghebruyct, ende hem met list verworcht^* so suldy den seluen van mijnen Altaer nemen, datmen hem doode.

* 3.Regum. 1.g.53

15

Wie zijn vader oft moeder slaet, die sal de doot steruen.

16

Wie eenen^† mensche steelt ende vercoopt, datmen hem by hem vint, die sal de doot steruen.

† Deut. 24.b.7

17

Wie^‡ Vader ende Moeder vloect, die sal de doot steruen.

‡ Deut. 21.d.19. Leuit. 20.b.9. Prou. 20.c.20. Mar. 7.b.10.

18

Ist dat mannen teghen malcanderen kijuen, ende die een slaet den anderen met eenen steen, oft met eender vuyst, dat hy niet en sterue maer te bedde ligghe:

19

Coemt hy op, dat hy wtgaet by zijnen stock, so sal de ghene die hem sloech, ontsculdich zijn, behoudelijck dat hy hem betale, dat hy versuymt heeft, ende dat meester gelt gheue.

20

Wie zijnen knecht oft dienstmaecht slaet met eenen stock, dat hy sterft onder zijne handen, die sal gestraft worden.

21

Maer leeft hy een oft twee dagen, so en sal hy daerom niet ghestraft worden, want het is zijn gelt.

22

⁺ Ist dat mannen te samen kijuen, ende een beurucht wijf seer doen, dat haer de vruchte af gaet, ende haer gheen schade en geschiet, so salmen hem om gelt straffen so veel hem des wijfs man opleyt, ende sal dat gheuen nae der Segslieden kennisse.

+ C vers 22

23

Maer coemt haer eenige scade daer wt,^* so sal hy laten siel om siel,

* Deut. 19.c.21. Mat. 5.e.38.

24

Ooghe om ooghe, tant om tant, hant om hant, voet om voet,

25

Brant om brant, wonde om wonde, buyle om buyle.

26

Ist dat yemant zijnen knecht oft zijn dienstmaecht in een ooge slaet, ende verderft het, die salse vrij los laten, om der ooghen wille.

27

Des selfs gelijck, in dien hy zijnen knecht oft dienstmaecht eenen tant wt slaet, sal hyse vry los laten, om des tants wille.

28

^* Ist dat eenen Osse eenen man oft wijf stoot, dat hi sterft, soo salmen den os steenen, ende zijn vleesch niet eten, soo is de Heere des os ontschuldich.

* Gene. 9.a.5.

29

Maer is den os te voren stootende gheweest, ende dat is sinen Heere ghebootschapt, ende hi hem niet verwaert en heeft, ende doodet daer bouen eenen man oft wijf, so salmen den os steenen, ende zijn Heere sal steruen.

30

⁺ Maer ist datmen hem een ghelt op legghen sal, soo sal hy gheuen om zijn leuen te lossen, watmen hem opleyt.

+ D vers 30

31

Des seluen ghelijcken salmen met hem handelen, oft hy een soon oft dochter stoot.

32

Maer stoot hy eenen knecht oft dienstmaecht, soo sal hy haren Heere dertich silueren sickel geuen, ende den os salmen steenen.

33

Soo yemant eenen cuyl op doet, oft graeft eenen cuyl, ende en decten niet toe, ende valt daer eenen Osse oft Ezel ouer in:

34

So sal de Heere des cuyls den anderen weder betalen met ghelde, maer dat Aes sal zijn zijn.

35

Ist dat yemants Osse eens anders os stoot, dat hy sterft, so sullen si den leuenden os vercoopen, ende dat ghelt deylen, ende dat aes oock deylen.

36

Maer ist kennelijck gheweest dat den Os stootende was te voren, ende zijn Heere en heeften niet bewaert, soo sal hy eenen Os voor den anderen gheuen, ende dat Aes hebben.