Ferdinand Verbiest en zijn Astronomia Europaea
De West-Vlaamse jezuiet-missionaris Ferdinand Verbiest (Pittem 1623-Peking 1688) was goed geïntroduceerd in het Chinese keizerlijke hof. Zijn kennis op het gebied van sterrenkunde, wiskunde en allerlei Westerse positieve wetenschappen stelde hij in functie van zijn missie-ideaal ter beschikking van de Chinezen.
Sinds enige tijd onderzoekt N. Golvers, de bekende Verbiest-specialist, de verspreiding van Ferdinand Verbiests werken, niet alleen in China en het Oosten, maar ook in Europa en zelfs in andere werelddelen.
Zijn zoektocht betreft o.m. de Astronomia Europaea en enkele geschriften en documenten in het Chinees, het Latijn, het Mantsjoe en het Mongools van de hand van Ferdinand Verbiest. In Dillingen (Duitsland) verscheen er in 1687 een Westerse uitgave van de Astronomia in het Latijn (Verbiest-Koerier, Leuven, maart 2003, blz. 4-5).
De verspreiding en dus ook de invloed van Verbiests geschriften was veel omvangrijker en dieper dan aanvankelijk gedacht werd. Tot hiertoe werden er reeds 220 exemplaren (waaronder 82 van de Dillenger-uitgave) en meer dan 140 uit China verzonden teksten teruggevonden. De geografische verspreiding van deze werken, die vooral teruggaat tot de tijd waarin Verbiest leefde (dus vóór 1688) is even significant. Exemplaren van deze Verbiestwerken werden daarenboven talrijk ontdekt op de 17de-eeuwse reisroutes van Europa naar China, zowel op reiswegen doorheen het vasteland (Rusland) als over zee (Indië).
Opvallend is de concentratie van Verbiests werken in Centraal Europa, voornamelijk in Zuid-Duitsland, Tsjechië (Bohemen-Moravië) en Silezië (Zuid-Polen). Dit gebied valt samen met de Provincia Germania Superior van de jezuieten en het feit dat Dillingen in dit gebied ligt. In deze regio bestond er toen een buitengewone belangstelling voor de Chinese missies en de wiskunde met inbegrip van de astronomie.
Naarmate er meer detailstudies en dieper onderzoek verricht worden naar de werkzaamheden en de betekenis van deze West-Vlaamse Chinamissionaris, des te groter en belangrijker zijn figuur in al die studies te voorschijn komt. Ferdinand Verbiest is inderdaad een van onze grootste missionarissen en geleerden uit de 17de eeuw. Hij is één van de weinige (West)-Vlamingen die in zijn tijd op Europees en zelfs op wereldvlak naam en betekenis verwierven. Zijn standbeeld, dat in 1913 in zijn geboortedorp werd opgericht, en omgeven werd met een toneelwerk van Verschaeve, waarin hij geromantiseerd en dus onduidelijk uitgetekend wordt, is zeker, gelet op de moderne ontdekkingen omtrent zijn leven en zijn werk, meer dan verdiend en zijn naam strekt ons volk ter ere.
L.V.A.
Auteursrechtelijk beschermd