In hoeveel Vlaamse woningen stonden die stukken niet op het schouwberd? Naast kruisbeeld, vazen, kandelaars en heiligenbeelden onder glas...
Vooral aan de zijde van de geallieerden achter het front, maar ook aan de kant van de Duitsers, waren soldaten bezig met oorlogssouvenirs in mekaar te knutselen. Voor wat drinkgeld, maar ook om na de oorlog iets mee te brengen als gedenkenis aan hun frontleven.
Speciaal moeten we melding maken van wat Russische en Italiaanse krijgsgevangenen presteerden. Ze werden ingezet als arbeidskrachten door de Duitsers om vuile en gevaarlijke karweien op te knappen. Ze sneden ringen en futselden allerlei kleinoodjes in mekaar in zink, koper, blik en andere afvalstoffen. Om hun honger te stillen schonken ze die kunstwerkjes aan de burgers in ruil voor een slokje melk, een boterham of een portie aardappelen. Kunst uit nood en miserie. Deze souvenirs kan men nu en dan nog terugvinden bij afstammelingen van de vele burgers die deze krijgsgevangenen in leven hielpen houden. Mijn moeder, die er een heleboel ringen van overhield, bewaarde ze zorgzaam en piëteitsvol in haar juwelenkistje bij de ringen, bracelets en gouden horlogeketens van haar ouders....
Het is waarschijnlijk de eerste keer dat dit diep menselijk aspect van de oorlog 1914-1918 enige aandacht kreeg.
L.V.A.