Biekorf. Jaargang 102

[p. 199]

Vraagwinkel

Zevencoten ca. 1500

In Veurne worden omstreeks 1500 zo'n 8-tal zevecoten of zevencoten vermeld. Blijkbaar moeten we ze vooral situeren in de ambachtswijk van Veurne, rond de Vuldergracht en de omringende straten.

In het Middelnederlands Woordenboek lijkt alleen de betekenis van ‘zeef’ aannemelijk. Ook G. De Poerck vermeldt in de Glossaire flamand (dl. 3) van zijn La Draperie médiévale en Flandre et en Artois. Technique et terminologie, Brugge 1951, blz. 135, een seef de zeef, en dat in verband met de verfpraktijk, waarvoor hij verwijst naar 15de-eeuwse Brugse bronnen.

Is een zevencot een gebouw, waarin gezeefd werd? In dat geval is de hoeveelheid zevencoten voor Veurne wel verwonderlijk. En zou dit dan niet eerder zeefcot zijn? Of heeft de term te maken met het telwoord zeven, en moeten we een heel andere betekenis veronderstellen?

J. Van Acker

Voorloper van Rond den Heerd

Jaargang 2 van Rond den Heerd (nr 15, 9 maart 1867, blz. 120) bevat een ingezonden brief met als slotformule: ‘Blijve ul. dienaar C. / B., Sint Amands dag 1867.’ Dit komt dus van een zekere C..., woonachtig te B...

Mij interesseren de openingszinnen: ‘Mijnheer opsteller - iederen keer dat Rond den Heerd mij in de handen is gevallen, heb ik hem met vermaak, en tevens met aandoening gelezen. 't Is immers naar zulk een werk dat wij getracht hebben; onze zaak en is niet gelukt: maar nu hebben wij Rond den Heerd.’

Wie was deze inzender? Wat mag het mislukte initiatief geweest zijn dat hij hier als een soort voorloper van Rond den Heerd voorstelt?

J.H.

Joden en Samaritanen

‘Dese twee partyen hadden met malcanderen soo luttel gemeens als voormaels de Joden met de Samaritanen’, schrijft Pauwel Heinderycx (+ 1687) in zijn Jaarboeken van Veurne en Veurneambacht, dl. 2, p. 82.

Het beeld uit de parabel van de Barmhartige Samaritaan is welbekend. Maar was dit een vaste uitdrukking om de aversie van twee volkeren aan te duiden, een gezegde dat courant voorkwam? Of is dit een eigen beeldspraak van Heinderycx?

J. Jore

Een Blankenbergse rekening

Rekeningen die fel overdreven zijn en dus met een ‘fersette’ geschreven zijn, zijn Blankenbergse rekeningen.

Hebben die rekeningen iets met Blankenberge te maken, en waar komt die uitdrukking vandaan?

B.E.

[p. 200]

Medische tijdschriften vóór 1830

Geneeskundige tijdschriften vóór 1830 zijn zeldzaam. Toch kennen we twee zulke tijdschriften in West-Vlaanderen voor 1830. Het eerste verscheen te Ieper in 1821-22 en heette Recueil des sciences médicales, journal de santé. Het andere te Oostende in 1824-25 met als titel Annales de la littérature médicale britannique en ging uit van de Oostendse arts Dubar.

Waren dit initiatieven die genomen werden in onze streken of waren het publicaties die alleen maar toevallig in Oostende en Ieper gedrukt werden?

A.B.

Den roosetyd

Pastoor Vanden Dorpe van Nieuwkerke bij Kemmel schrijft ca. 1779 in zijn Handboek (ed. J. Geldhof, 1974) op blz. 177 dat de paters kapucijnen in zijn parochie jaarlijks bedelronden deden. De vijfde en laatste ronde werd er rondgegaan om boter en ze gebeurde ‘in den roosetyd’.

Welke tijd van het jaar was dat?

L.V.A.

Mirakelboek van Westrozebeke

Vele Mariale en andere bedevaartsoorden bezitten mirakelboeken, dit zijn boeken waarin de bekomen mirakels van het bedevaartsoord beschreven worden (Gullegem, Lombardzijde, Dadizele, O.-L.-Vrouw van Groeninge, enz.).

Bestaat er ook een lijst van de ‘mirakels’ of mirakelboek over Onze-Lieve-Vrouw van Westrozebeke?

V.S.

West-Vlaamse lijsten van strafbedevaarten

Tot op heden werd er geen enkele tarieflijst van middeleeuwse strafbedevaarten teruggevonden van steden of instellingen uit het huidige West-Vlaanderen of uit Frans-Vlaanderen. Nochtans was de praktijk van de strafbedevaart bij ons even sterk verspreid en toegepast als in de andere streken, waarvan wel zulke lijsten bekend zijn (o.m. Oost-Vlaanderen).

Zou er, ter vervanging van deze leemte, met iemand gevonden kunnen worden die de bekende vonnissen waarin strafbedevaarten worden opgelegd, repertorieert, om zodoende de ontbrekende lijsten enigszins te reconstrueren?

L.V.A.

Vlaamse soldaten in 1914-18 in Nederland

33.000 Belgische soldaten zijn, vooral na de val van Antwerpen in 1914, de grens met Nederland overgestoken om te vermijden dat ze in Duitse krijgsgevangenkampen terecht zouden komen. In Nederland werden ze geïnterneerd tot in 1918. Onder hen zijn er in Nederland 225 overleden en er begraven.

Daaronder waren er ook vele West-Vlamingen. Is er over dit aspect van de oorlog iets verschenen? Werden deze militairen als deserteurs beschouwd?

A.B.