Werd al eerder iets gepubliceerd uit het handboek van Gratiaan Anthoon Vervort, ‘Steenvoorschen yveraer der chyferconste’ (Steenvoorde 1736-1788), waaruit Fragmenta (jg. 1890, blz. 45) een stukje ten beste gaf nopens bepaalde zaken uit Watou? Vervots boek blijkt dus belangrijk te zijn voor Steenvoorde en omgeving. Het handschrift van Vervot kan nochtans geen grote bekendheid hebben gehad. Toen L.A. Rubbrecht in 1910 zijn voortreffelijke Geschiedenis van Watou uitgaf, repte hij met geen woord over deze interessante bron.
Waar mag dat handschrift nu zijn?
L.V.A.
De kennis van de Spaanse taal
Dat het Spaans voor de Zuidelijke Nederlanden in de 16de en de 17de eeuw belangrijk was zal niemand betwisten. Spaanse regimenten in de Nederlanden brachten zelfs mee dat hier en daar in (stedelijke?) kerken wel eens in het Spaans werd gepredikt (vgl. J. De Cuyper, Franse en Spaanse sermoenen in Kortrijk in de 16de en de 17de eeuw, in: de Leiegouw 1979, 341-344).
Maar hoe stond het met de kennis van het Spaans in die jaren bij de Vlaamse intellectuelen en ambtenaren en bij de gewone man? Bestond er ook ‘spaanskiljonisme’ zoals in vroegere dagen met het franskiljonisme?
L.V.A.
Zilversmid van Maldeghem uit Brugge
In 1571-72 was zilversmid Daneel van Maldeghem uit Brugge aan het werk in Tielt (R. Tanghe, De Poorters van Tielt van 1550 tot 1614, blz. 200).
Hij werd betaald voor het maken van een helichdom, van twieroockvat schoone te makene, over tmaken van een nieu cruuce ende van een selveren vyse int helichdom van Sente Pieter.
Waar is er nog ander werk van deze 16de-eeuwse Brugse zilversmid vermeld en zijn er van zijn gewrochten bewaard?
L.R.
De hyacint als modebloem
In de jaren rond 1734 was de hyacint fel in de mode als bloem in de tuinen in Noord-Nederland. De handel in hyacinten bereikte bijna het peil van de windhandel en speculatie in tulpen uit het begin der 17de eeuw. Ook in andere landen (bvb. Frankrijk) stond de hyacint in die jaren in een hoge gunst. Madame de Pompadour was één der grootste amateurs van deze plant, maar in Frankrijk is het nooit tot een hyacintenrage gekomen.
Zijn er in onze streken sporen te vinden van deze ware hyacintencultus?
A.B.
[pagina 344]
[p. 344]
Maria-Theresia vander Straten uit Kortrijk
In 1614 ondernam juffrouw Marie-Thérèse van der Straten uit Kortrijk een pelgrimage naar Jeruzalem. Haar reisverhaal is bewaard in de Stadsbibliotheek van Kortrijk (Handschrift nr. 319, 17 ff.).
Wie was die ondernemende dame, reisde zij alleen en werd over haar en haar reis al iets gepubliceerd?
L.R.
Asscheblaers, alklebraers
In 1708 kocht het klooster der witte nonnen in Veurne voor de uitzet van een zuster ‘een stick linwaet van 50 ellen om witte schorten, flouwynen, nuesdoecken, mutsen, asscheblaers, hooft doecken, van 14 stuyvers d'elle’.
In 1703 stond blijkbaar opnieuw hetzelfde genoteerd, maar nu als volgt: ‘12 ellen om mutsen, alklebraers en strijcklinten’.
Wat zijn asscheblaers of alklebraers?
L.V.A.
Saelrocken
De witte zusters in Veurne wasten en streken het kerklinnen van Sint-Walburga. In 1703 staat volgende notitie geboekt in de rekeningen van de priorin: ‘het pentioen van het wasschen en stijven van de overslops en saelrocken van mijn heere Beniere is drie guldens sjaers ende valt den 1 ougusti ende het jaer 1703 is betaelt’.
Wat waren saelrocken?
L.V.A.
Kinderen gekleed als ‘paterke’ of ‘zusterke’
Bestaat er een overzichtelijke studie van het verschijnsel waarbij sommige ouders een belofte deden om hun kind bvb. tot aan zijn vierde jaar te kleden in de pij (het pijtje!) van een kapucijn. Zie bvb. in Biekorf 1905, blz. 92. Zijn er nog andere pijen of monnikskleren die in de smaak vielen?
Dit bestond ook in het buitenland. In Italië zagen we zo een paar jaren terug in Padua kinders rondlopen verkleed in bruine pater.
L.R.
Helkijn, kerkelijk centrum
In oude tijden was het kleine Helkijn op kerkelijk gebied een belangrijke plaats. Er bestond een kasteel, soort buitenverblijf van de bisschoppen van Doornik, en Helkijn was tot aan het concordaat (1801) de zetel van een dekenij.
Toeval? Hoe komt het dat deze kleine parochie kerkelijk zo belangrijk was?
Auteursrechtelijk beschermd