Biekorf. Jaargang 86

[p. 215]

Vraagwinkel

Beeld van Gezelle in Brugge

In de gevel van een woning in de Guido Gezellelaan staat een beeld van Gezelle, ‘een kunstwerk van den Brugschen beeldhouwer Michiel D'hont’ (C. Rabbaey, Brugge en omstreken, 1918, blz. 77).

Wie was Michiel D'hont? Wie liet het beeld maken en wanneer gebeurde dat?

J.d.M.

De strooien heere in Ieper 1700

Hieronder volgt een tekst uit de kroniek van Ieper door Ramault (Ieper, Stadsbibl.). Hij spreekt voor zichzelf, alhoewel de inhoud ons onduidelijk is. Wat is een ‘strooien heere’, waarom komt hij maar éénmaal in een eeuw, wat was de bedoeling? Wellicht staan we hier voor een oud gebruik, waarvan de inhoud ons ontsnapt. Wij kennen geen bibliografie over zulke folklore rond de eeuwwisseling.

Anno 1700 inde maendt van mey is binnen jpre langs de antwerpoorte ingekomen den strojen heere, die maar eens in hondert jaeren ommegaet, komende van rousselare of iseghem tot vermaek van alle menschen. Hy sat in een carosse, met een grooten trein van edellieden, altemael gekleet ende gepareert in stroij ende schavelinge, het welk seer curieus was om sien.

Hetzelfde staat te lezen in het bijvoegsel op de kroniek van G. De' Feu (Kon. Bibl. Brussel, Fonds Merghelynck, nr. 142). Maar hier is de versie ingekort. De overige Ieperse kronieken laten de strooien here onbesproken en ook andere kronieken kennen de strooien here niet (Veurne, Kortrijk, Brugge).

De ‘strooien here’ schijnt een gezelschap lustige kerels te zijn uit het midden van West-Vlaanderen, dat wellicht een oud gebruik bij de nieuwe eeuw in ere hield. Zij kunnen het moeilijk van de vorige eeuwwisseling hebben afgekeken. Waar haalden ze dan hun traditie en zijn er nog zulke gewoontes daaromtrent geboekt?

L.V.A.

Retraiteklok in Kortrijk

De stadsrekening van Kortrijk uit 1699 vermeldt een uitgavepost aan Frans Luypaert ‘over een jaer pensioen van het luyden van de retraite clocke’.

Welke klok was dat?

A.B.

Memorieboekje van Sackespee

Rond 1782 leefde in Brugge Guillaume Sackespee, gezworen weger van 't Yzeren Schaelgewigte en wonende bij de Katelijnepoort, die een klein memorieboekje heeft bijgehouden.

Is daar ergens iets over geboekt?

A.B.

[p. 216]

de Ryole

Omstreeks 1500 bezat de jurist Phelips Wielant in Oostduinkerke een leen, dat paalde aan de IJzer, diemen andersins naempt de Ryole (ARA, Rekenkamer, nr. 1087, f. 12; Gilliodts, Coutumes... de Furnes, dl. IV, blz. 89). De Flou (Top. Wdbk.) kent slechts deze ene verwijzing.

Zijn er nog andere vermeldingen van deze bijnaam bekend? En dient de oorsprong ervan gezocht te worden in de enkele steden, waar de IJzer doorheen vloeide (Lo, Diksmuide), of is er een andere verklaring?

J.V.A.

Merktekens uit de meekrapindustrie

De wet van 13 april 1827 bepaalde dat de grondstoffen van de meekrapteelt verplicht gemerkt moesten worden met het jaar van de teelt, het wapen van de plaats, de ‘naam der stoof en het teeken van den reeder’ (le signe du fabricant). Zijn zulke merktekens uit West-Vlaanderen bekend?

L.V.A.

Orgelmaker in Poperinge

Rond 1900 woonde er in Poperinge een ‘kerk-orgelmaker’, Ureel in de Casselstraat. Is er ergens werk van deze orgelmaker aan te wijzen of beperkte zijn activiteit zich enkel tot het herstellen van bestaande kerkorgels?

A.B.

Geerbrant van Wakken

In 1806 zond prefect Chauvelin van het Leiedepartement naar alle gemeenten een brief waarin hij het moedig gedrag van Jan Geerbrant van Wakken loofde. Geerbrant was ingedeeld in het 10de regiment huzaren als maréchal-de-logis. Hij had deelgenomen aan de veldslagen van Ulm en Austerlitz, was vereerd met het Erelegioen en diende in 1806 nog in het leger.

Zijn vader, die adjoint du maire van Wakken was, mocht daarom op het feest van Sint-Napoleon als eregast ontvangen worden in de hoofdkerk in Kortrijk ‘et il y aura une place distinguée’.

Waarin bestond precies het uitzonderlijk moedig gedrag van Geerbrant, zijn nog zulke gevallen bekend van officiële lofbrieven ten tijde van Napoleon en wat is er van de vurige Napoleonist Geerbrant geworden?

A.B.

Engeltje Gabriël

Waar komt het kinderliedje Engeltje Gabriël nog voor? Buiten West-Vlaanderen vonden we tot nogtoe geen varianten van dit liedje, dat vooral rond Sinterklaasdag en Kerstmis werd gezongen door de kleintjes. Wat is de oorsprong van dat liedje?

L.V.A.