Biekorf. Jaargang 85

4. Terugblik: Waarom kon de Latijnse School van Damme niet blijven bestaan?

Van 1456 tot 1461 heeft men te Damme gepoogd een Latijnse school in stand te houden. Zeker vanaf 1458 was het de bedoeling van het stadsbestuur te Damme een onderwijsinstelling met regionale uitstraling te patroneren. Een eerste poging in 1456, in samenwerking met de Broeders van het Gemene Leven, is niet gelukt. Het regulierenklooster Nazareth, gesticht door Broeder Arnold vanden Hende, heeft de onderwijstaak van zijn stichter niet voortgezet.

In 1976 hebben we gemeend dat de regulieren van Nazareth wellicht op initiatief van het stadsbestuur zijn vervangen door universitair gevormde schoolrectoren. Thans kan echter de vraag worden gesteld of de regulieren, die de situatie in de Leuvense Sint-Maartensschool kenden, al niet eerder wisten dat er in het kleine Damme, op zeer korte afstand van Brugge, geen voldoende mogelijkheden waren voor een groots opgezette Latijnse school. Dit zou dan kunnen blijken uit de tweede poging van het stadsbestuur om in Damme een ‘studie particuliere’ te krijgen.

Deze tweede poging, in 1458, met universitair gevormde leraren, kwam evenmin van de grond. De twee ‘meesters in arten’ verlieten de stad in 1461 bij gebrek aan voldoende leerlingen. Zeker één van de twee rectoren, Willem Zenders van Weert, was nochtans een veelbelovend leraar, die zijn onderwijsloopbaan kon bekronen als kanunnik en succesvol auteur van, zij het zeer traditionele, handboeken. Men kan dan ook als oorzaak voor het falen van Zenders en Van Hamstede de mogelijkheid opperen dat zij te conservatief waren in hun opvattingen over het onderwijs van het Latijn, vergeleken met bv. Jan vanden Veren en Jan Adornes. Hoe-

[p. 268]

wel niet a priori uit te sluiten lijkt deze mogelijke oorzaak ons iets te onzeker. De enige eventuele aanwijzing is het feit dat Jan vanden Veren waarschijnlijk uit Damme afkomstig was en zeker betrekkingen onderhield met verschillende figuren uit Damme, zodat hij wel enige invloed kan hebben gehad⁽²⁶⁾.

N. GEIRNAERT

(26) GEIRNAERT, Twee rivaliserende leraren, blz. 158.