Biekorf. Jaargang 74

[p. 191]

Vraagwinkel

Het ‘Walsch Parlement’ van Mechelen

Vanwaar is de benaming ‘Walsch Parlement’ uitgegaan, de volks naam gegeven aan de Grote Raad die in 1473 door hertog Karel de Stoute te Mechelen werd ingesteld? Men weet dat dit centrale hof van beroep voor alle bourgondische landen bijzonder in Vlaanderen (graafschap) slecht werd onthaald. De dood van de hertog (januari 1477) bracht, sneller dan verwacht, de gelegenheid om de verfoeide kreatie op te doeken. Dat gebeurde reeds een maand daarna te, Gent, waar Maria van Bourgondie gedwongen werd in het Groot Privilege de oude vrijheden te herstellen. Vooraan in het Vlaamse eisenpakket stond de afschaffing van dat Parlement. - Als beroepshof was ‘parlement’ tevoren nooit in Brabant noch Henegouwen bekend, wel echter in Oud-Vlaanderen dat (samen met Artesie en Doornik) naar het aloude Parlement van Parijs in beroep ging. - De benaming walsch slaat op de eentaligheid van die centrale bourgondische Grote Raad. Door de afschaffing van 1477 keerde Vlaanderen ipso facto en zonder spijt terug onder de bevoegdheid van het Parlement van Parijs dat dit Vlaamse regionalisme zeer waardeerde. De vraag is nu: in welke gelijktijdige Vlaamse kronieken komt de benaming ‘Walsch Parlement’ voor?

C.B.

Twaalf Apostels

Dezer dagen kreeg ik een ruiker gladiolen in voile bloei. Mijn buurman van Kortrijk zag ze en noemt dat twaalf apostels. Inderdaad zitten aan elke stengel twaalf bloemen.

Hebben de gladiolen elders (en waar?) bij 't volk, ook die benaming?

G.P.B.

Vensteriers

Wat waren de ‘vensteriers’ die in Dendermonde oudtijds bij de nering der lakenwevers waren aangesloten?

B.P.

Les Enfants du Nord

Omstreeks 1853 - nog vóór de oprichting van het Comite Flamand de France - waren de in Parijs gevestigde Frans-Vlamingen verenigd in een ‘Société des Enfants du Nord’. Is er iets meer bekend over die Vereniging, inz. over haar medewerking met het Comité Flamand?

L.C.

Stevens Kaarle

Op de naam Stevens Kaarle staat het werk De Landtwinninge ende Hoeve dat in 1566 door Christoffel Plantijn te Antwerpen werd uitgegeven. Was die auteur een Vlaming of een Brabander? Ik vind hem in geen van onze biografische woordenboeken.

W.D.

Onze Lieve Vrouw ter Radiën

In de St. Katelijnekerk te Brugge werd in 1638 een confrerie gesticht

[p. 192]

ter ere van O.L. Vrouw ter Radiën, onder de titel ‘Gewillige Slavernij’ Is ‘ter Radien’ hier een ikonografische aanduiding (in stralen of nimbus) van het beeld? Of kan het een plaatsnaam zijn?

B.P

Bekelmoer - Beke Lamour te Aartrijke

De Bekelmoer-Vyvere op Aartrijke verschijnt in 1702 als Beke Lamour, Viver, en dat wordt later den Beke d'Amour en den Beck-Lamoer De oudste vermelding van de Bekelmoer-vijver (bij DF I 638) is uit 1695 Zijn er ergens oudere vindplaatsen van die vijvernaam voorhanden?

D.S

De drie Rozebeken van Vlaanderen

Een ervan ligt in Oost-Vlaanderen, bij Oudenaarde. West-Vlaanderen heeft twee Rozebeken: een bij Tielt en een bij Roeselare die in de oude teksten zonder onderscheid voorkomen en dikwijls met elkaar worden verward. De onderscheiding Oost- en West- is modern en nog heden in de gewestelijke omgang niet gebruikelijk. In de historische literatuur wordt de ‘slag van Rozebeke’ waar Filips van Artevelde in 1382 met zijn leger verslagen werd, zeer gevarieerd toegekend aan een van die drie Rozebeken, eerst in de vorige eeuw begon men er geografisch klaar in te zien. Werd de geschiedenis van die verwarring ooit onderzocht? In mijn Winkler Prms Woordenboek, ed. 1959 (p. 1018) lees ik nog: ‘Rozebeke, gemeente in Oost-Vlaanderen: 400 inwoners. In de slag bij Rozebeke (1382) werden de Vlamingen verslagen door de Fransen’. Tegelijk wordt (p. 1234) aan Westrozebeke recht gedaan door de bepaling: ‘gemeente in West-Vlaanderen, 1910 inwoners. Slag bij Westrozebeke (27 nov. 1382), Filips van Artevelde door Karel VI verslagen’. Oostrozebeke is hier met langer kandidaat voor de veldslag.

C.B.

Haut-Kerselaer

De rederijkers van Sint-Pieterskapelle bij Nieuwpoort waren in 1769 - ten tijde van Maria-Theresia - zeer aktief. Gedurende de meimaand van dat jaar speelden ze zevenmaal de tragedie van Robertus stantvastigheyt, gevolgd door het blijspel van ‘den Vroomen en kloekmoedigen Pierlala’. Hun groepering draagt in dat jaar de naam: De Rymkonstvoeders van Haut-Kerselaer. Is deze laatste naam een plaats- of wijknaam? of waardoor werd hij ingegeven? In de toponymie vond ik totnogtoe geen uitleg.

E.V.S

Renne

Van renne met bet. kooi uit traliewerk of schettewerk geeft De Bodrie samenstellingen: keunerenne, verkensrenne, zwijnerenne. Zijn er nog andere samenstelhngen bekend en in leven? en waar?

R.L.