Misdaad der gekwetste Natie
Op de vraag in Biekorf 1972, 319.
Die uitdrukking komt inderdaad dikwijls voor in de pamfletten van onze revolutionaire Patriotten van 1789-1790, en dan nog in de twee kampen (Heintje vander Noot en Vonck). De term is kennelijk een overzetting van fr. crime de lèse-nation: een formule die als tegenhanger van het despotische ‘crime de lèse-majesté’ dienst deed. De formule was dus eenvoudig een overdracht van het begrip majesteitsschennis.
Onze Patriotten motiveerden de legaliteit van hun revolutie door het feit dat de Keizer de bezworen (voor)rechten van de Natie had geschonden: dat juist was zijn ‘misdaed van de gekwetste Natie’, en de exauguratie was geen eedverbreking tegenover de vorst doch een rechtmatige reaktie van de Natie die haar eigen lot in handen neemt. De exauguratie van Keizer Jozef II op de Vrijdagmarkt te Gent (4 januari 1790) wordt ook extronisatie genoemd; puristische termen zijn onthulding, onthuldiging (als negatief van inhuldiging).
C.B.
Auteursrechtelijk beschermd