Logo DBNL
Biekorf. Jaargang 73 (1972)

Biekorf. Jaargang 73

(1972)– [tijdschrift] Biekorf–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Diederik van Assenede
Grafelijke ambtenaar (vóór 1263-vóór 1296)

De ridderroman ‘Floris ende Blancefloer’ werd geschreven, zoals de auteur in de proloog zelf verklapt, door Diederik van Assenede. Deze dichter Diederik wordt gewoonlijk vereenzelvigd met de grafelijke klerk Diederik van Assenede(1). In de oorkonden en rekeningen betreffende de brieven van Assenede en de Vier Ambachten komt men herhaaldelijk de naam van de clericus Diederik tegen. Dit is geen toeval want bij nadere bestudering van de documenten blijkt hij een van de eerste ontvangers van deze brieven geweest te zijn.

Diederik wordt voor het eerst als klerk vernoemd in 1263 wanneer hij het derde deel van 26 bunder woeste grond en moergrond, gelegen in de wijk Triest te Assenede, van gravin Margareta koopt(2). Als grafelijke ontvanger treffen we hem voor het eerst aan in een oorkonde van 1271, waarin hij ontvanger van de brieven van Scheldeveld wordt genoemd(3). In 1277 treft gravin Margareta een financiële regeling met haar zoon Gwijde, waarbij zij o.m. jaarlijks 1500 p. bezet 'as bries, ke Dyrekinq de Hassenede et Henris ses compains, rechoivent’(4).

Deze ‘Henris’ was Hendrik van Badelghem, kanunnik van Doornik en eerste ontvanger van de cijnsen van de brieven van de woeste gronden in de kasselrijen van Gent en Brugge en in de Vier Ambachten(5). Diederik van Assenede was dus samen met kanunnik Hendrik belast met het innen van de grafelijke cijnsen. De brieven van Scheldeveld vormden een onderdeel van de brieven van de woeste gronden in de kasselrijen Gent en Brugge en in de Vier Ambachten.

In 1278 verhoogt gravin Margareta het bedrag van 1500 p. tot 1600 p. waarvan 300 p. ‘sour les rentes de moer et wasti-

ne, ke Henri li clers rechoit’ en 1300 p. ‘sour les bries de Hassenede’ zijn bezet(6). Van die laatste brieven beschikken we over een uitgebreide rekening opgesteld in 1289 door Diederik van Assenede(7).

Die rekening bestaat uit twee delen: de ontvangst van de cijnsen ‘in officio gandense et in quattuor officiis’ en ‘in officio brugense’ en de ontvangst van de cijnsen van de moergronden en andere gronden ‘in officiis de Hulst et de Axele’ De netto-opbrengst van die brieven bedroeg in 1289 meer dan 1467 p., zodat de 1300 p. gemakkelijk konden betaald worden. Als loon voor zijn werk mocht Diederik van Assenede 50 p. (40 + 10 p.) afhouden van de ontvangst.

Diederik moet vóór 1296 zijn gestorven, want in een rekening van de cijnsen buiten de redeninge onder een rubriek ‘rentes des iiij mestiers, de Gand et de Bruges’ noteert men dat ‘li hoir Dierekin de Hassenede doivent de vies arrierages 68 s. 1 d.’(8). Het overlijden van Diederik moet dus tussen 1289 en 1296 gedateerd worden.

Diederik van Assenede was hoofd van een familie, want in 1283 verkoopt graaf Gwijde aan ‘Dierkin de Hassenede’ en aan ‘Philippon, fils Dierkin’ elk een bunder moergond gelegen in de parochie Assenede(9). Diederik van Assenede bezat ook nog moergrond te Wachtebeke op de wijk Kalve(10).

De dichter Diederik verdiende dus zijn brood als ontvanger van de cijnsen van de woeste gronden in de kasselrijen Gent en Brugge en in de Vier Ambachten. Hij investeerde bovendien geld in moergronden die zeer rendabel waren door de turfwinning. Als grafelijke ambtenaar beschikte hij over voldoende inkomen en tijd om zich met volle overgave aan het dichten te kunnen zetten. De rekening van 1289 werd zeer waarschijnlijk door hem eigenhandig opgesteld zodat we over een handschrift van de beroemde dichter beschikken dat tevens de oudst bewaarde rekening van de brieven van Assenede en de Vier Ambachten is.

L. Stockman


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs