Biekorf. Jaargang 73

[p. 191]

Vraagwinkel

Sottrock

Bij de gebruikelijke statie der Kruisdagen in de St. Gilliskerk te Brugge in 1732 kreeg Mgr. Van Susteren een bidstoel, belegd met Doornikse point d'Hongrie, in de volksmond ‘Sottrock’ genaamd. De bisschop was met deze eerbetuiging allerminst gediend en vertrok stante pede processiegewijs terug naar St.-Donaas. Komt deze benaming voor ‘point d'Hongrie’ nog op andere plaatsen voor?

J.G.

Hand

Hoeveel bedroeg oudtijds de hand als hoogtemaat van paarden? Onder de hoogte van een paard verstaat men de schofthoogte, gemeten van het hoogste punt van de schoft tot aan de bodem. Jockeys rekenen nog heden met de handbreedte (ca. 10 cm), blijkbaar een oude traditie

C.B

Dragonder

Een dragonder is in de volksmond een grote forse (ook wel heerszuchtige) vrouw. Vanwaar die naam? De dragonder in het oude leger behoorde niet tot de zware maar tot de lichte ruiterij.

G.L

Eerste drukker in Tielt

De eerste drukker in Tielt was een kleinzoon van Andries Stéven, de schoolmeester van Cassel, wel bekend als auteur van de Nieuwen Nederlandschen Voorschrift-boek. Andries Benedictus Stéven, zoon van Pieter Andries, heeft omstreeks 1780 Cassel verlaten voor Tielt, waar hij trouwde en een drukkerij vestigde. In 1797 of vroeger is hij verhuisd naar Gent, waar een zoon van hem de drukkerij heeft voortgezet. Waar is er Tielts drukwerk van A.B. Stéven te vinden. Ik ken alleen van naam. een drukje van 4 bladzijden, zijnde een programma van een toneelstuk Adonias dat door de studenten van het college van Tielt in aug. 1791 werd opgevoerd. Er moeten nog veel meer Tieltse ‘wiegedrukken’ van Stéven uit de periode 1780-1797 bewaard zijn?

E N.

Lampernisse in 1888

In zjin nog steeds belangrijke ‘Guide descriptif de la côte de Flandre’ (Brussel 1888, blz. 116) noteert Jean d'Ardenne wat hij in Lampernisse gezien heeft: een aantal oude zerkstenen met personages waren er uit de kerk buitengezet door ‘stumperige’ kerkmeesters. Bij de kerk stond een onbenullig monumentje van Nikolaas Zannekin, de held van Cassel, die te Lampernisse zou geboren zijn maar dan ook iets beters had verdiend. Wanneer was dat monumentje daar geplaatst? en was het reeds vóór 1914 verdwenen?

M.D.

Refuge-zusters

Het gasthuis (voor oude vrouwen) te Lo was omstreeks 1907 niet meer bediend door kloosterzusters. Er waren dan alleen nog ‘refugezusters’. Vanwaar die naam? Mijn oude Veurnse zegsman wist daar geen uitleg over te geven.

F.D.

[p. 192]

Chirurgijn Jan vander Hasselt

In juni 1467 wordt de Gentse cirurgien Jan van der Hasselt naar Kortrijk ontboden voor de wettelijke consultatie. Is er iets meer over deze heelmeester bekend?

C.G

Prinsenpaarden

Een oude spreuk zegt: ‘Prinsenpaarden zijn geen beesten’. In welke zin werd die spreuk toegepast? In moderne woordenboeken vind ik ze niet terug.

Plakker-Pekker

Welke andere namen nog voor iemand die van geen naar huis gaan weet?

G.M

Régiment de Flamartingue

Onder die naam komt een regiment voor, in dienst van de Franse koning Lodewijk XIV, Flamertingue doet denken aan Vlamertinge (bij Ieper), de Franse toponymie weet geen Flamartingue aan te wijzen. Waarheen dan met een ‘regiment van Vlamertinge’?

A.J.

Vlamingen in Valladolid

Van 1581 tot 1590 - ik heb er het bewijs van - waren Vlamingen gevestigd in Valladolid (Spanje). Weet iemand meer over deze Vlaamse nederzetting in de Oud-Kastiliaanse stad, of waar er iets over te vinden is?

G.N

Makrongasten

In Zuid-Oostvlaanderen was Herzele bekend door zijn ‘makrongasten’ die overal op de kermissen stonden met makrons (makarons: kleine koekjes van meel en suiker op papier vastgebakken) en anders ook met hun ‘makronkasse’ gingen rondleuren. Kwamen de makrongasten die op de Westvlaamse foren en kermissen stonden ook uit Oostvlaanderen? Waar werden de makrons ‘in 't groot’ gebakken?

L.G

Dodo in beeld

Roelandt Savery van Kortrijk zou ca. 1600 aan het hof van keizer Rudolf te Praag de zeldzame Dodo (basterdstruis; Didus ineptus) naar het leven getekend en geschilderd hebben. Het British Museum bezit een Dodo van Savery, geschilderd in natuurgrootte. Zo lees ik in Biekorf 1954, 117. Behoorde dit stuk weleer tot de verzameling van prins Maurits van Nassau, zoals soms wordt beweerd?

M.S