Biekorf. Jaargang 72

[p. 191]

Vraagwinkel

Meekrapteelt in 1830

Nog in 1830 verscheen te Gent een landbouwkundig traktaat over de meekrapteelt in de Vlaanders. De titel van het werkje (36 blz. 8^o, met 8 litogr. platen) luidt: ‘Beschryving der werkdadige landbouwkunst van de Meekrap voor de ingezetenen van de provinciën Oost- en West-Vlaenderen’. (Gedrukt bij De Goesin-Verhaeghe; BG. IV 317). De auteur is een zekere Jacob-Antonius Verplancke, een geboren Bruggeling, die te Gent overleed in 1848. Is zijn werkje het laatste Vlaamse traktaat over de uitgestorven meekrapteelt?

E.N.

Akkebiliën

Waar in West-Vlaanderen kent men nog dit woord met alg. betekenis: oude kleren, huisraad, prondel. Meest in bepaalde uitdrukkingen. Welke? Hoe wordt het uitgesproken?

B.D.

Arme Lieden Peper

Als een surrogaat van de echte (dure) peper van de rijken wordt in de 18e eeuw soms de ‘arme lieden peper’ genoemd, blijkbaar ook een plant. Is die naam in de oude kruidwoordenboeken weer te vinden?

G.S.

Wagenschot

Door het centraal bestuur van Brussel was de invoer van wagenschot in de Oostenrijkse Nederlanden verboden. Daarover beklagen zich in 1787 de Antwerpse importeurs: voor timmer- en schrijnwerk is er een bestendig tekort aan dit beste hout dat via Holland uit het Noorden werd ingevoerd, zo betogen de woordvoerders van de Antwerpse houthandel. Hoe lang werd dit invoerverbod gehandhaafd? Werd het gebruik van mahonie (acajou) als meubelhout daardoor bevorderd?

F.B.

Beenhouwersbezem

Om hun kapblok te schrobben gebruikten vele beenhouwers vroeger een extra harde borstel of schrobber. 't Was er een van stekers, wist me een oude Menenaar te zeggen, maar wat die stekers zijn, dat is de vraag. Stekers stemmen overeen met stekelbrom, stekelginste (gaspeldoorn), volgens het Kruidwoordenboek van De Bo-Samyn. Was het feitelijk van die soort brem dat die harde schrobber was gemaakt?

F.G.

Toneelype Lemmen

Het kluchtspel ‘Lemmen met synen Neus’ werd gedurende de 18e eeuw dikwijls gespeeld, gewoonlijk na een ‘tragedie’. De tekst ervan werd gedrukt. Treedt kluchtige Lemmen ook in andere komediën op, als hoofdfiguur of in een secundaire rol.

R.S.

[p. 192]

Terra sigillata in de farmacie

Onder de remedies voor de ‘Hoorn-beesten’, opgenomen in het zeer verspreide volksboekje ‘Den Troost der Armen’, staat ook de volgende. ‘Zoo wanneer de beesten te veel afgaen, of bloed of etter afgaen, zoo moet men dezelve tweemael daegs, 's morgens en 's avonds ingeven galnoten, solus armenicus en zegelaerde of terra sigilata, van elks om eenen stuiver te samen gemengeld, en dit in dry reizen ingegeven met warm halfbier, bovendien hun ook gevende dagelyks in halfbier een once venetiaenschen Triakel’. - Was die terra sigillata oudtijds werkelijk in de farmacie te vinden en hoe was dat ingrediënt samengesteld?

P.G.

Smude of Mude

Sprekend over ‘Brugse Zotten’ haalde een vriend van mij uit zijn aantekeningen het volgende versje boven:

Te Smude men vindt ze,
te Aalst men bindt ze,
te Ronse hier en daar een
en te Brugge is 't algemeen.

Zou met Smude hier Diksmuide bedoeld zijn, of moet men gaan denken aan het oude Mude (St.-Anna ter Muiden) bij Sluis?

J.D.

Patroon van de herbergiers

Te Gent en te Brugge was de heilige Zacheüs patroon van de herbergiers. Dat moet de tollenaar zijn van Jericho die Christus heeft ‘geherbergd’. Stond deze Zacheüs in de oude heiligenkalender?

W.B.

Jan-Baptist Versluys

In 1792 verscheen bij Joseph Bogaert te Brugge een Nederlandse vertaling (twee delen 8^o, met kopergravures) van de Télémaque (1699) van Fénélon. De vertaler is een Brugse dokter met name Jan-Baptist Versluys, die al vroeger boeken in druk had uitgegeven. Waarschijnlijk ook vertaalwerk. Heeft deze letterkundige ook oorspronkelijk werk uitgegeven?

P.S.

Voetwarmers

De Potter vermeldt (blz. 500; z.d.) een boek gedrukt bij Casterman te Doornik onder de titel: ‘De Voetwarmer of Moneuse en zyne struikroovers’. Waarschijnlijk was het een vertaling uit het frans. Is de term voetwarmer vroeger in gebruik geweest naast voetbrander met betekenis struikrovers?

H.V.