Biekorf. Jaargang 68

[p. 319]

Vraagwinkel

Recreatifmeester

Dit was in 1775-93 de naam van de kluchtenaar of zegger, die op de feesten van de handbooggilde te Oudenburg optrad naast trommelaar, violon en fijfer. Die naam recreatifmeester was, naar ik meen, bij veel schuttersgilden in de Vlaanders bekend?

v.d.c.

Lollaert-Nollaert

Is een verschuiving (door contaminatie?) lollaert-nollaert mogelijk? naar het voorbeeld van mnl. loyael-noyael? In Sint-Omaars was er in 1370 een Nollartstraet, aldus genoemd naar de ‘Nollartbroeders’, een soort Cellebroeders, die er gevestigd waren. Nog in 1545 heet die straat (verfranst!): ‘rue des Frères Nollars’.

a.v.

Drukker Ovyn te Kortrijk

In januari 1793 drukte een zekere L. Ovyn de ‘Brief der Representanten van het vry Volk der Stad Cortryk’ (8^o, 10 pp.), waarvan een exemplaar berust in de Stadsbibliotheek te Kortrijk, fonds Goethals-Vercruysse. Is er nog meer drukwerk van die L. Ovyn bekend?

e.n.

Lessen van Petrus Messias

Ik lees in Biekorf 1967, 169 dat in de boekhandel Gimblet te Gent in 1789 nog te verkrijgen was een nieuw exemplaar (voor 3 gulden) van ‘Verscheyde Lessen Petri Messiae, Edelman van Sevilien etc. waer in beschreven worden wonderlyke dingen, etc. verdeylt in 13 boeken’. Dit werk is een Nederlandse vertaling (via het Frans?) van het Spaanse werk van Pedro Mexia dat onder de titel ‘Silva de varia leccion’ te Sevilla gedrukt werd in 1542 en talrijke vertalingen en bewerkingen heeft gekend. Bestaat er een bibliografie van de Nederlandse vertalingen van Pedro Mexia?

m.b.

Kleyn Chronycxken van Brugghe

In 1711 verscheen te Brugge bij de stadsdrukker Andreas Wydts een boekje onder de titel: ‘Het Herstelde Stadt-huys, met de Beschryvinghe der Stadt Brugghe, alsmede de Levens der Graeven van Vlaenderen’. Het werkje (met approbatie van 1 sept. 1711) draagt geen auteursnaam. Een tweede druk z.d. verscheen onder een gewijzigde titel (‘Kleyn Chronycxken’). Moet men dit werkje beschouwen als een compilatie van Andreas Wydts zelf die de ‘Opdracht’ ervan ondertekent?

c.b.

De wijk Amazoniën

Is ‘Amazoniën’ als naam van een stadswijk te Kortrijk ouder dan 1600? En hoelang heeft die benaming standgehouden? Houdt de naam verband met een (verdwenen) herberg?... Die wijk omvatte het stadsgedeelte tussen Leie, Leiestraat, O.L. Vrouwstraat, Kapittelstraat en de oude Kanunnikpoort.

e.n.

[p. 320]

Valiezestier

Welke volksbenamingen worden tegenwoordig in West-Vlaanderen gebruikt voor de veearts die de kunstmatige inseminatie bij runderen verricht? Op sommige plaatsen spreekt men van valiezestier. Op andere van de vliegende stier. Zijn er nog andere volksnamen bekend?

g.j

Skaloepen

Sedert enkele jaren worden de groenten hier fel beschadigd door grote woudduiven die zeer talrijk zijn. De mensen noemen ze hier ‘skaloepen’. Vanwaar die benaming?

g.v. Passendale

Blamuize

Een oude muntnaam; volgens De Bo was een blamuze, ook blamuzer: een oud keizerlijk muntstuk, doende een plaket of 3½ stuivers. In De Bo's tijd was dit stuk niet meer in omloop. Wat was de waarde van een blamuser (of blamuse) in de keizerlijke (oostenrijkse) tijd?

g.m.

Kapoenwater

Onder die naam (ook fr. eau de chapon) was oudtijds een drank of remedie bekend. In oude receptenboeken moet de formule van die drank voorzeker nog te vinden zijn. Gedrukt of ergens in een geschreven menagieboek?

e.n.

Pikkebinder

Wanneer zijn de eerste ‘pikkebinders’ (nog geen pikkedorsers!) uit Amerika in gebruik genomen in West-Vlaanderen? Waar zei men ‘pikkebinders’, waar pikmachine, of anders nog?

w.l.

Pruikentijd

Op de St.-Maarlensviering (11 nov.) van de gegoede burgerij ten tijde van Maria-Theresia waren de pruiken van de genodigden niet meer veilig. Een van de farces bestond in het wegkapen van de pruik door het mechanisme van een vliegende katrol. Werd die grap ooit in beeld (gravure) gebracht?

p.v.m.

Groene kaas

Volgens Vandale wordt ‘groene kaas’ zo geheten naar de kleur; twee soorten komen in aanmerking onder die naam: Zwitserse kaas (uit afgeroomde melk met karnemelk) en Tesselse schapekaas. Is de betekenis groene kaas = verse kaas nog bewaard in het ndl. taalgebied? (Vgl. eng. green cheese = nieuwe, verse kaas).

m.s.