Biekorf. Jaargang 68

Kristelijke liedekens
Voor de zondagschool van Sint-Vedastus te Belle
1750

Tussen oude papieren vond ik een klein boekje (12,5 × 7,5 cm) waarvan de titel hier volgt:

‘Kristelijke Liedekens gemaekt voor de Sondagschole van den heiligen Vedastus, Patroon van de Hoofdkerke binnen Belle. [Vignet, houtsnede] - Tot Ipre, By Jacobus Franciscus Moerman, in de Boter-straete, 1750.’

Het boekje telt 24 bladzijden; het wordt niet vermeld in de Bibliographie Yproise (1881) van A. Diegerick.

De vier liedekens in dit boekje zijn:

1. Liedeken ter eeren van den Heiligen Vedastus eerst ter Schole gesongen in het jaar 1737. als men een deel van syn Gebeente bekomen hadde. - Inc. Wee de woeste Nederlanden. Vijf strofen van 13 verzen. - Bij dit Liedeken wordt geen zangwijze opgegeven.

2. Liedeken ter eeren van den H. Petrus Apostel. En word gesongen op de wyse: ‘Les plaisirs les douceurs n'ont rien qui me contente’. - Inc. Myn siele word omroerd als ik den steen aenschouwe. Acht strofen van 5 verzen.

3. Liedeken ter eeren van den H. Martinus Bisschop van Tours. - De eerste strofe luidt:

Gulde tyden
Als men de Gemeenten sag
Sig verblyden,
Op den Sinte Maertensdag.
Aen de Kinders alle soort van lekkernien.
Geld en spyse voor de siek' en aerme lien
Wierden op den dag van heden
Aen een ieder toebereid,
Als geschenken, ter gedenken
Van Martinus mildsaemheid.

Bij dit liedje wordt geen zangwijze opgegeven.

4. Liederen aengaende de Sondagscholen. Opgedragen aen eenen Yveraer der selve, die alhier ingevoerd word singende

[p. 146]

op de Wyse: ‘Poperinschen Dale etc.’.- Inc. In de Sondagscholen vind ik groot behagen. Negen strofen van 8 verzen.

De blz. 21-24 bevatten een vertaling van het Veni Creator ‘om te singen op Sinksen-dag of door het Jaer’; en een ‘Siele-Sugt op de Geboorte van Christus, om met beweging ende Tooneel-spraeke op-geseid te worden’. Inc. O Nagt, gewensten Nagt, den blydsten aller tyden. - Vier strofen van vier verzen.

Het eerste en het derde Liedeken werden door E. De Coussemaker uitgegeven als nr. 25 en nr. 26 in zijn Chants populaires des flamands de France (Gent 1856; herdruk te Rijsel in 1930 als t. 37 van de Annales du Comité Flamand de France). De Coussemaker heeft ons zeldzaam drukje van 1750 niet gekend; de tekst van nr. 25 (H. Vedastus) heeft hij ontleend aan een handschrift dat in 1767 toebehoorde aan de Zondagschool van Belle en niet minder dan 75 geestelijke liederen bevatte. Ook het nr. 26 (H. Martinus) werd door De Coussemaker te Belle gevonden. Hij kon er ook de melodieën van de twee liederen opnemen. (Annales du CFF, deel I, 1853, 263).

Het boekje van Belle is niet alleenstaande, het behoort tot een soort zangboekjes voor zondagscholen die in Frans-Vlaanderen in de 18e eeuw een bijzondere bloei hebben gekend.

Dezelfde Ieperse drukker J.F. Moerman (werkzaam 1749-1788) publiceerde zonder datum een grotere octavo-druk van 122 bladzijden, met als titel: ‘Christelijke liedekens, ten deele nieuwgemaekt, en ten deele getrokken uyt andere lied-boeckxkens, en verbeterd om gezongen te worden in de zondagschaale van Steenvoorde en andere’. (Diegerick, Bibl. Yproise nr. 1527). Dit boek werd herdrukt te Hazebroek en te Rijsel.

Bij de Ieperse drukker Thomas-Franciscus Walwein (werkzaam 1750-1788) verscheen een soortgelijk boekje, klein 18^o, onder de titel: ‘Christelyke liedekens gemaekt voor de sondagschole van de prochie van Meteren onder de bescherminge van de HH. Apostelen Petrus en Paulus, patroonen der selve prochie Meteren’. (Annales II, 1854-55, 372; vgl. Diegerick nr. 1874).

In de scholen van Frans-Vlaanderen was ook de ‘catechismus op muziek’ verspreid die omstreeks 1760 (met approbatie van de bekende Ieperse kanunnik J.B. Van Roo) door J.F. Moerman te Ieper werd gedrukt. De titel van het tekstboek luidt: ‘Lessen van den Mechelsen Catechismus op verscheide aengenaeme Liedekens gesteld, en byzonderlyk ten voordeel der christelyke Jongheid uitgegeeven door eenen Priester van 't Bisdom van Ipre’. (Diegerick nr. 1517). Samen met dit tekstboek (98 blz. 12^o) van de berijmde lessen verscheen een gegraveerd muziekboek met de overeenstemmende melodieën. In het tekstboek zelf worden geen zangwijzen opgegeven.

a.v.