Biekorf. Jaargang 55

Mengelmaren

Onze windmolens in 1954.

In Juni 1950 werd het kruis uitgenomen van de stenen Plaatsemolen te Pittem (Goethals). Aanvulling bij Biek, 1950, 256.

Begin April 1954 viel de houten molen van G. Borny ineen, te Klemskerke. Deze molen met 3 zolders was reeds lang zo erg vervallen dat velen hem niet meer voor een windmolen konden aanzien. Weleer eigendom van Louwagie-Hubert (Hubert was een vaste molenaarsfamilie in Bredene en Wenduine), werd de molen in 1883 verkocht aan Zwaenepoel; in 1910 aan de Borny's.

[p. 304]

Begin September 1954 werd de stenen molen van Sint-Joristen-Distel afgebroken. Gebouwd in 1872 door Edouard Caeckaert, op een stuk grond dat hij 't zelfde jaar daartoe had gekocht, bleef de molen familiebezit tot hij op 26-6-1945 verkocht werd aan A. Scherrens, van Wingene. De molen was reeds vóór 1940 buiten bedrijf, draaide nog wat onder de oorlog en ook een tijdje in 1946.

Dinsdag 16 November 1954 is te Rumbeke de stenen Cazandmolen (1813 Joye) uitgebrand. De brand ontstond bij de uitlaat van de mazoutmotor. De vlammen werden eerst gezien aan de maalstoel, om 7 uur 's morgens (er werd bijna de hele nacht gemalen). Het vuur klom onmiddellijk door de zolders en een uur erna viel het kruis, waarvan de zware eiken as reeds doorgebrand was. Al het hout en graan stortte neer in de kuip, die nog meer dan een week op een brandende en rokende schouw geleek. Misschien wordt die molen nog terug opgebouwd, zoals te Sint Denijs over enkele jaren, het bedrijf is immers renderend.

De Kalfmolen te Knokke werd hersteld, hij is eigendom van de Commissie voor Monumenten. Reeds sinds deze zomer werkt Ch. Peel aan de molen te Damme, die gans vernieuwd wordt. Er komt een nieuw verdekkerd kruis, van de werkhuizen Verhaeghe te Ruddervoorde. Het is jammer dat het oud kruis reeds veel te vroeg werd uitgetrokken. Al was het een echt gevaar, de molen had toch nog kunnen draaien, of zou tenminste toch, al stond hij ook stil, nog een gans toeristisch seizoen gediend hebben.

C. Devyt

De ‘Bierkerke’ van Stasegem.

Naar aanleiding van die ‘Bierkercke’ als huisnaam te Brugge en Kortrijk (Biekorf, boven blz. 249).

Hebt gij nooit gehoord of gelezen dat de kerke van ‘Staceghem’ onder Harelbeke in de verleden eeuw, - niet de naam droeg van ‘bierkerke’ - maar in werkelijkheid, tot in 't begin dezer eeuw, een ‘bierkerke’ was.

Zij werd gebouwd in 1874 door de brouwersfamilie De Coninck, nu nog bekend om hun ‘Staceghemsbier’, in 't vooruitzicht om op Stasegem waar zij haar huis en brouwerij staan had, benevens vele andere eigendommen, eens een parochie, proosdij of succursale kapelle te zien oprichten. In den aard van wat enkele jaren te voren gedaan werd te Rumbeke, waar ook de brouwersfamilie Beheyt een fermen duw gegeven had aan de oprichting van een kerk die nu de

[p. 305]

name draagt van Beythem, dat eerstwaards geschreven werd ‘Beheythem’.

Toen er sprake was in de nieuwe kerk van Stasegem een pastoor of liever een proost te benoemen, had de familie De Coninck, - die anders geen pilaarbijters waren - toch haar kandidaat, en meende naar middeleeuws gebruik en costume haar recht van presentatie te kunnen doen gelden. Maar in 't Bisdom achtte men, niet zonder reden, dat presentatierecht als verouderd en verjaard, en men kwam tot geen akkoord.

Daarmee bleef de kerk van Stasegem daar wepel stzan en onbenuttigd, jaren lang, want 't is maar in 1902 dat eindelijk Stasegem kerkelijk gescheiden gerocht van Harelbeke en parochie werd.

Ondertussen gerocht de familie De Coninck dat meer dan moe haar kerk alzo ledig en ongebruikt te zien staan en eindigde met die zelf te benuttigen als bierkelder of biermagazijn, waar zij de tonnen uit haar brouwerij opstapelde en haar bier liet oud worden. Vele bierliefhebbers van Kortrijk en omliggende hebben van dien ‘Oude Staceghemschen’ gedronken, zonder te weten dat hij... uit een bierkerke kwam.

Zo vertelde mij destijds Pastoor Slosse. Hij schreef er maar een korte woordje over in zijn ‘Rond Kortrijk’, doch hij kende heel de historie van die ‘bierkerke’ van Stasegem. Dat zit nog wel in zijn papieren te Kortrijk?

J.D.D.