Biekorf. Jaargang 55

Mengelmaren

Eigenhandige brieven van de H. Moeder Theresia en Joannes van het Kruis te Brugge bewaard en verloren gegaan.

Een tak van de aloude familie van Borssele was vanaf de 17^e eeuw te Brugge gevestigd en behoorde er tot de ambtsadel van het Brugse Vrije. De Brugse Borssele's waren Heren van der Hooghen. Onder hun Spaanse ascendenten komen de geslachten Ximenes d'Aragon en Rodriguez d'Evora y Vega voor; deze allianties zullen te Antwerpen ontstaan zijn waar de Borssele's reeds vroeger gevestigd waren.

Voor Brugge kent men: Philips-Joseph gehuwd met Isabella-Adriana Rodriguez d'Evora y Vega; hij was burgemeester van het Vrije en lid van de Staten van Vlaanderen en overleed te Brugge in 1757. - Zijn zoon Pieter-Lodewijk (17091771) volgde hem in dezelfde ambten op. - Dezes zoon, Philips-Nicolas-Joseph, geboren te Brugge 1751, werd lid van de Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden en kreeg van Willem I de titel van baron; hij overleed in 1829 en werd begraven te St. Michiels waar de grafzerk van hem en zijn echtgenote, Isabella Simon de Ville, in de kerk nog bewaard is. (Tablettes des Flandres, 5, 1953, 164-165; met foto van de grafzerk).

[p. 79]

Deze laatste Philips van Borssele is onder de Franse Conventie uitgeweken en onder het Consulaat (1800) te Brugge teruggekeerd. De Vlaamse adel is onder het Frans bewind algemeen ter plaatse gebleven; de reden van deze tijdelijke emigratie van Philips van Borssele is niet bekend.

Op een avond in de nawinter van 1802 was Philips van Borssele de gast van Joseph van Heurne en vertelde hem van hetgeen in zijn huis verloren gegaan was gedurende zijn ‘emigratie’. Uit dat verhaal, opgetekend door van Huerne (familie-archief G. de P.), blijkt dat de Brugse Borssele's in het bezit waren van eerbiedwaardige Carmelitana, o.m. 12 eigenhandige brieven van de H. Theresia en 5 van de H. Joannes. Hier volgt de aantekening van de bekende Brugse verzamelaar.

‘Sittende met mijn goeden vriend Jonkheer Philippus van Borssele van der Hoogen, t'mijnen voor een goed vier den 9. maerte [1802], soo verhaelde hij mij, t'welck hier dient voor memorie, hoe in sijn afwesentheijt de Franschen sijn huijs in Brugghe in besit genomen hebbende, onder alle de verwoestingen die in hun macht waeren, niet en spaerden seer lange koffers papieren welke hij gelacereert gevonden heeft en ten deele weggenomen op sijne terugkomste; hem sijn ontnomen, t'welk hem seer ter herten was, twaelf eijgenhandige briefven van de H. Moeder Theresia, onderteekent Theresia... aen Joannes a Cruce, haeren biechtvader, en vijf van den selven aen haer, alle in Spaensche taele. Haar geschrifte was schoon, het sijne soo wel niet. Het geschiedde dat t'Antwerpen Anna a Sancto Bartholomeo en Anna a Jesu een clooster formeerden van Discalceatessen, geseijt Theresianen, dese geholpen door... Arragon dan Zimenez, groot-moeder van den voornoemden Borssele aen welke familien (uijt herkentenisse gegeven sijn) dees brieven en een hebbenhoutte cruijs met een koper Christus door Anna a Sancto Bartolomeo, dat sij droeg, en waermede sij salig gestorven is, welk cruys alleen hij behouden heeft van onheijl...’

Dat kruisbeeld van de Glz. Anna a Sancto Bartholomeo zal voorzeker wel bij de afstammelingen van de Borssele's bewaard gebleven zijn?

V.

Reigers in West-Vlaanderen.

Dinsdag 23 Februari 11. in de vroege morgen kwam de eerste vlucht reigers over haar zomerkwartier te Westkerke neergestreken: 30 dagen later dan verleden jaar. Toen

[p. 80]

kwamen de elf eerste toe op 21 Januari. In 1952 was het op 27 Januari. (Biek. 1952, 97-102).

Die twee jaren zijn ze zeer vroeg weer vertrokken; op een koppel of drie na waren ze begin Januari reeds afgereisd, na één broedsel gegeven te hebben. De andere jaren gaven ze twee broedsels en vertrokken maar eerst in 't begin van September. Waarom dat verschil? Chi lo sa!

In de laatste jaren slaan vijf kolonies langs de West-Vlaamse polders op ongeveer gelijke afstanden hun tenten op. Iedere kolonie krijgt derhalve ongeveer hetzelfde jachtgebied.

Tot heden ten dage gaf nog niemand een bevredigende verklaring voor het trekken der trekvogels. En hoe daarenboven uitgelegd dat er ieder jaar enkele reigers den trek niet mede maken? welke zijn dat en hoe komt dat? Deze winter zijn deze blijvers gedurende de strenge vorst omgekomen, naar mijn mening, niet zozeer door de koude dan wel door gebrek aan voedsel en water ten gevolge van het toevriezen der waterlopen.

H.D.

Kluwen en draadje van Dadizele.

Hij loopt af lijk het kluwen van Deizle (Dadizele).

Deze spreuk werd in 1892 medegedeeld in Biekorf bl. 235 met de uitleg: ‘Wordt gezegd als er iemand te rap en te vloeide van tale is’.

Ik heb vroeger in het Kortrijkse dikwijls de spreuk gehoord als iemand danig traag was, in zijn spreken vooral: ‘'t Is lijk het draadje van Daaizele, er komt geen ende aan.’

Het rode zijden draadje is genoeg door de bedevaarders bekend. 't Is vooral krachtig tegen de kinkhoest van de kinders. En in de ‘Daaizeeldagen’ brengt men een draadje mee voor al de thuisblijvers. Ze zijn er ten andere mild mee bij het uitdelen daar achteraan in de kerk, er kan immers geen einde aan komen. Een bejaarde man van Gullegem verzekerde mij: ‘Ze mogen daarvan snij'en en uitdelen tot het einde van de wereld, 't blijft altijd even lang. En het eigenlijk draadje ziet men nooit. 't zit weg, diep onder den hogen autaar.’

J.H.