Biekorf. Jaargang 54

[p. 270]

Westvlaamse drukpers in 1814-1815

Uit de volgende lijst blijkt hoe sober het gesteld was met het culturele leven in onze provincie gedurende de overgangsjaren 1814-1815. Van ieder drukwerk dat in West-Vlaanderen verscheen, moesten, over de intendant, drie exemplaren opgestuurd worden naar de ‘Commissaire général de l'Intérieur’. Zo vinden wij in de briefwisseling van het departementaal bestuur de vermelding van al de drukwerken die in de jaren 1814 en 1815 in West-Vlaanderen verschenen zijn.⁽¹⁾ Vermeld worden de drukkers: Bogaert, De Moor en Teerlinck te Brugge; Stock te Diksmuide; Walwein te Ieper en Blanchet te Kortrijk.

Hierna volgt de chronologische lijst der verschenen drukwerken.

(1) Rijksarchief te Brugge. Modern Archief. Derde reeks pakken nr. 1039. - Voor de Nieuwsbladen in 1814 15, zie Biekorf 1953, blz. 185-190.

1814.

Augustus 20. Catalogus van de boekenveiling te houden te Ieper op 31 Aug., gedrukt bij Walwein. (Diegerick n. 1991).

October 28. ‘Catalogue d'une belle Collection de Livres’ en ‘Un imprimé pour la Société de Réthorique de la ville de Bruges’.

November 3. ‘Almanach de Courtray’ voor het jaar 1815, uitgegeven door drukker Blanchet.

November 5. ‘Almanach en placcard’, gedrukt door P. Stock te Diksmuide.

November 19. Plakbrief voor een houtveiling te houden op 22 November 1814, gedrukt bij de Wed. De Moor te Brugge.

November 28. ‘Almanach van Brugge door Jan van Vlaenderen’, voor 1815, alsook het programma van de Brugse Rederijkerskamer.

November 30. Catalogus van boeken gedrukt door J. Bogaert en zoon te Brugge. - Catalogus van boeken gedrukt te Kortrijk bij Louis Blanchet. De sous-intendant liet hierbij opmerken: ‘Ce recueil ne renferme rien de contraire à la religion, aux lois et aux moeurs.

December 19. ‘Almanach van 't eerste Arrondissement der Provincie van West-Vlaenderen voor 1815’, gedrukt bij J.

[p. 271]

Bogaert; en ‘Nieuwen Dobbelen Almanach’ gedrukt bij de weduwe De Moor, beiden te Brugge.

1815.

Januari 20. ‘Wonderbaere exempelen wegens het leven van den H. Antonius eremyt’, gedrukt door de Wwe De Moor.

Op 30 Januari moest te Ieper een boekenveiling plaats hebben. Bij het inzien van de catalogus had de maire bemerkt dat er onder de te verkopen boeken, zich enkele bevonden strijdig met de godsdienst en de goede zeden. Hij had daarop de veiling verboden. Op 4 Februari verklaarde de ‘Commissaire général de l'Intérieur’ het verbod van de maire als onwettig. Maar op 14 Februari werd een andere beslissing getroffen door graaf de Thiennes, ‘commissaire général de la Justice’. Deze laatste, steunende op de wetgeving van de Oostenrijkse Nederlanden, verklaarde dat de maire de verkoping mocht verbieden van de boeken die strijdig waren met de godsdienst en met de goede zeden, maar dat de veiling van de andere boeken mocht doorgaan.

Maart 16. ‘Norma ad viam Crucis’, gedrukt bij Walwein te Ieper.

Maart 30. ‘Gebeden in de publyke oeffeningen van den Bloedigen Kruysweg van Jesus Christus’, gedrukt by Stock te Diksmuide.

April 12. ‘Pièce de poésie flamande imprimée chez la veuve De Moor et fils, à l'occasion du mariage du Sieur Charles Seghers, célébré à Uytkerke 1e II courant’. (Carel Seghers en Cecilia Vercruysse huwden te Uitkerke op 5 April 1815).

April 24. ‘Bewerp van Vlaemsche Spelling, gevolgd van eenen oogslag op de Nederlandsche Dichtkunst’, door P.J. Deneckere uit Ieper.

Mei 29. Catalogus van de boeken uit de nalatenschap van Mr. Vandenbaviere, gedrukt bij de Wwe De Moor. (Guillielmus vande Baviere overleed te Brugge op 7 Maart 1815).

Juni 21. ‘Exercices de Piété à l'usage du Pensionnat de Thourout’, gedrukt bij de Wwe De Moor. Het gaat hier over de bekende kostschool gehouden door P. Behaegel (Tielt 1783 Brugge 1857). ‘Afkondiging van den Jubilé in de parochiale Kerke van St. Salvators te Brugge’.

Juli 13. ‘Langue anglaise, Formes et variations des parties du discours à l'usage du pensionnat de Thourout’, gedrukt bij De Moor te Brugge.

[p. 272]

Augustus 5. De slag bij Waterloo, waar Napoleon verslagen werd op 18 Juni 1815, mocht niet onopgemerkt voorbijgaan. Op 5 Augustus verscheen bij drukker Stock te Diksmuide: ‘Omstandig verhael der plegtigheden die plaets gehad hebben, binnen de Stad Dixmuyde, den 20^en Juli 1815, ter gelegendheyd van den pragtigen Lijk Dienst tot Laeffenis der Zielen van de dappere Belgische krijgsmannen, gesneuveld in de glorierycke Veldslagen, voorgevallen in de maend Juni 1815.’ Op 8 Augustus verscheen bij drukker Teerlinck te Brugge een ‘Essai poétique sur la Bataille de Belle Alliance’.

Augustus 8. ‘Exercices publics des Elèves du pensionnat de Mr. Behaegel à Thourout’, gedrukt bij De Moor.

Augustus 16. Catalogus van een boekenveiling te houden te Brugge op 29 Augustus, en gedrukt bij drukker Teerlinck. ‘Oorsprong en vermaerdheid der Capelle van O.L.V. van het Blinde Lieden Gasthuys binnen Brugge’, gedrukt bij de Wwe De Moor,

October 4. ‘Nieuwen Almanach voor het Schrikkel-jaer O.H.J.C. M.D.CCC.XVI. gecalculeert door eenen Sterrekundigen, inhoudende: Den Staet van het Bisdom van Gent, met de naemen der Pastoors en deservitors, ook de Bevolking van elke Parochie in de Departementen van de Schelde en Leye. - Gevolgt door het verhael op den Veldslag, genaemt de Schoone Alliantie, voorgevallen den 15, 16, 17 en 18 Juni 1815. - Benevens de reductie der Geld-speciën. Ook veel meer andere gerieflykheden en curieusheden, - Tot Dixmude by P. Stock en zoon, Boekdrukkers en Boekverkoopers op de groote Markt, n^o 31’.

Dit is het enig drukwerk waarvan wij de omstandige titel kennen, omdat het ontvangstbewijs, afgeleverd door het ‘Commissariat général de l'Intérieur’, dat voor de drukker bestemd was, in het bundel gebleven is.

November 16. ‘Nieuwen Dobbelen Almanach’ voor 1816, uitgegeven door de Wwe De Moor, en een catalogus van een boekenveiling te houden op 27 November, ook gedrukt bij De Moor.

December 6. ‘Den Boeren of den Schaepers almanach voor 1816’, gedrukt bij De Moor.

December 18. ‘Nederduytsche Spraek-kunst’ door P. Behaeghel, gedrukt bij De Moor.

December 27. ‘Catalogue d'une Collection de Livres à vendre à Bruges le 9 janvier 1816 et jours suivants’, gedrukt bij Teerlinck.

J. De Smet