Biekorf. Jaargang 54

Mengelmaren

Fragment uit een Oudenburgse kroniek. 1302-1303.

Een 13^o eeuws afschrift van De Consolatione Philosophiae van Boethius, behorend tot de Stedelijke Bibliotheek van Deventer, vertoont voorin een schutblad, bestaande uit twee

[p. 126]

bladzijden Latijnse tekst van een Vlaamse kroniek. Dr A.C.F. Koch heeft dat fragment nader onderzocht en vastgesteld dat het stamt uit een Oudenburgse kroniek, geschreven in de eerste helft der 14^e eeuw. De tekst begint bij een opsomming van Franse ridders gevallen in de slag bij Kortrijk en geeft ieen relaas over de politieke en militaire gebeurtenissen in de laatste maanden van 1302 en over een aantal voorvallen uit het voorjaar van 1303. Dr J.F. Verbruggen wijdt een studie aan deze gebeurtenissen waarin Willem van Gulik naar voren treedt en behandelt heel bijzonder de slag bij Arke nabij Sint-Omaars (April 1303).

Verzorgde uitgave en grondige studie laten de waarde van dat kostbaar fragment ten volle uitkomen. Alleen de twee slotregels van het relaas over de Guldensporenslag hadden wat meer de aandacht van de uitgevers verdiend; daarover in een volgend nummer.

- De Annales Aldenburgenses over de gebeurtenissen in Vlaanderen tussen II Juli 1302 en 25 April 1303, Tekstuitgave en commentaar door Dr A.C. Koch en Dr J.F. Verbruggen. Tielt 1953. In-12, 60 blz.

V.

Honderdjarige te Knesselare. 1792.

‘Den 12. Mey [1792] is binnen Knesselaere, ressort van den Oudenburg van Gent, overleden Jouffrouw Marie Livine Millecamp, filia Vincent, gebortig van de zelve prochie, weduwe van d'Heer Judocus Franciscus van Ackere, overleden Baillieu van het voorzeyd Knesselaere, in den ouderdom van 103 jaeren, 1 maend en 25 daegen. Zy heeft geduerende den loop van haer leven genoten een volkomene gezondheyd tot zoo verre, dat zy noyt ader gelaeten is nogte bril gebruykt heeft; ook heeft zy tot het eynde van haer leven haer volle verstand behouden.’ - Den oprechten Vlaemschen Almanak van 't Jaer ons Heere 1793. Tot Brugge by C. de Moor en Zoon.

Valhoeden.

Naar aanleiding van ‘Valhoedje’ alhier boven blz. 21: Wat waren die ‘valhoeden’ van de geklede beelden vroeger? In een inventaris van kerkgoed uit 1529 (Kapittelkerk van O.L. Vrouw te Kortrijk) lezen we:

‘Item twee valhoen roodt flueelen om onser Vrauwen ende onsen Heere, den grooten met een groot Agnus Dei zelveren verghult ende den cleenen met eenen cruce van dyamante ooc zelvere verghult.’

Was die ‘valhoed’ dan een soort kroon samengesteld uit fluweel en zilverwerk, of hoe zag dat er uit?

J.H.

[p. 127]

Kalkovens in 't Westland.

In de geschiedenis van de tabak boven blz. 82 is er sprake van kalkovens op de Leie. Voor onze streek kan ik het volgende mededelen.

Op het gehucht Elsendamme, grondgebied Pollinkhove, stond een kalkoven, bij mensenheugenis buiten gebruik.

Op dezelfde wijk, grondgebied Hoogstade, stond er tot voor een 50 tal jaren ook een kalkoven, maar sinds 60 jaar buiten gebruik.

Op te merken dat die kalkovens allebei langs de Yzer gelegen waren.

In Veurne herinnert de ‘kalkovenbrugge’ nog aan een kalkoven die daar vroeger stond: zo zegt mijn schoonvader, 84 jaar ou en geboortig van Bulskamp, maar hij heeft, naar zijn beste onthoud, deze oven niet in werking meer geweten.

A.B. Stavele

Terg- en Spotrijmen.

In de dagen van mijn lendengeschot dacht ik aan de verwijtsels die mijn oude schoolmakkers elkander toeslingerden al rijmelend. Ik laat Dhondt en Boone en andere terzijde, en houd mij aan de treffelijkste.

Hoste!
In zijn gat is er een boste.

Fredden
wil je gij wedden
voor duist plaketten
da' g'uw neuze op je gat niet 'n kunt zetten.

Baert, Baert,
schere mijn baard,
scheert hem net
voor een plakket,
scheert hem schone
voor een krone,
scheert hem rond
voor een mande koeist -.

Pol!
Do re mi fa sol
stekt de katte bij heur hol.

Neten
laat sch-
in d'erreweten.

[p. 128]

 

Geirnaert!

 

Kleene beeste met een groten baard.

 

 

 

Jan Verschaeve

 

riekt naar de kave.

 

 

 

Witten Oppeel

 

'n is niet groot

 

maar is er toch g'heel.

G.P.B.

Leven van de H. Arnoldus door P.J. Verschraege.

Te Ieper verscheen zonder datum en zonder kerkelijk imprimatur - vermoedelijk ca. 1825 - het volgende boekje:

‘Het Voorbeeldig en Wonderbaer Leven van den Heyli gen Arnoldus, Bisschop van Soisson in Vrankrijk, geboortig en Patroon van Tieghem, in Vlaenderen. Ypre, by J.B. Smaelen-Moerman.’

Het werkje (in-12, xvi-246 blz.) draagt geen auteursnaam. De schrijver heeft echter de exemplaren getekend met zijn ‘gewoonelijk handteeken’; op mijn exemplaar lees ik: ‘P.J. Verschraege pbr.’

Petrus Franciscus Verschraege, geboren te Evergem in 1783, was eerst een drietal jaren onderpastoor te Kruishoutem eer hij. ten tijde van het Concordaat, voorgoed naar Ieper overging. Hier was hij directeur eerst van de Ierse Damen, daarna van het O.L. Vrouwgasthuis. Hij overleed te Ieper 24 Sept. 1858.

In zijn ‘Voorrede’ zegt de schrijver dat hij ‘getrouwelijk... de Latynsche beschryvinge van Hariulfus volgt,’ daarbij voegende ‘zommige korte aenteekeningen van andere Schryvers.’ Als slot geeft hij een Lofzang van 14 strofen ter ere van S. Arnoldus.

De laatste bladzijde draagt de volgende nota: ‘De offeranden de welke volgens de godvrugtigheyd der Geloovigen ter Eere van den H. Arnoldus worden opgedraegen, ontfangt men in de Kerk van Tieghem, alwaer zyne heylige Reliquien bewaert en geëert worden.’ Hetgeen laat vermoeden dat dit boekje bestemd was om vooral in de bedevaartskerk verkocht te worden.

E.N.