Biekorf. Jaargang 54

[p. 120]

De kerk van Izegem na de beeldstorm en geuzerie

Om de aard en de gevolgen van de kerkvervolging in het laatste kwart der zestiende eeuw te leren kennen, ware het ongetwijfeld nuttig, vooral in de Westvlaamse parochies waar die strijd hevig gewoed heeft, de plaatselijke kerkrekeningen te onderzoeken, zoals het hier in vorig nummer (bl. 91) voor Westrozebeke gebeurde.

Een kort woord over de kerk van Izegem rond 1600.

Wanneer wij de vergelijking maken met Westrozebeke, dan was het te Izegem heel wat slechter gesteld. Zo vangt een stuk aan: ‘Alzoo Myn Heeren den Pasteur (in die tijd Arnold Van Hamme) bailliu (Lucas de Meulenaere) ende schepenen keerckmeesters ende notable vande prochie van Iseghem teenemaal van intentie syn te doen repareeren de reste van heurlieder keercke aenghaende de metserie grootelicx metter leveringhe van den marterialen metter hantghedaet inder voughen als hier naer volgt.’ Uit de tekst die volgt blijkt duidelijk dat de woorden ‘reste van heurlieder keercke’ geen overdrijving zijn. Er zijn niet minder dan drie folio's nodig om het bestek der herstellingswerken te beschrijven.

Waarlijk niets van deze kerk was onbeschadigd gebleven. Eerst de toren waar alle ‘correelsteenen’ moeten vervangen worden door nieuwe en waar al het arduin wordt weggenomen om door ‘goeden orduune’ vervangen te worden. Vervolgens de buitenmuren: ‘droompilaeren’ en muren worden verschoeid tot op een halve steen diep. De ‘schooten’ van de vensters worden vernieuwd alsook de ‘aenslagh van deuren en van de wintbergh.’

Het interieur van de kerk ondergaat grondige veranderingen want nieuwe gewelven en pilaren worden gebouwd. Men weet in het bestek nog niet hoe dat alles zal uitvallen: ‘item den annemere werdt gehouden wederomme te stellene de pylaeren in de voorkeercke tusschen den torre ende den ghevele, oock tusschen de middelkeercke ende den noortbeuck, ende den halven pylaer nu staende teghens den ghevel vanden torre af te weeren in alzoo verre als men bevint deselve niet te houden, ende oock indient noot zij an het maecken vande hoofden vanden correel vanden voorn. pylaer; alle het orduune vande pylaeren ghecommen zal den aennemere volghen maer de rest werd hy ghehouden te leveren; uut de pylaeren te welven boghen spannende een derde point ofte ware de boghen te hooghe quamen om het ligghen vande

[p. 121]

balcken ende omme die souffisantelyck inden meur te lighen ende indien ghevalle werden de boghen een derde pont ondertrocken van hoochden naer den heesch.’ De muren tussen de bogen moeten hermetseld worden met het oud materiaal van dezelfde muren ‘indien zy noch in wezen ofte te vinden zyn.’ De binnenmuren worden op veel plaatsen gespezen en in het koor, waar zij door de regen vochtig waren, volledig opnieuw beplakt. De bevloering wordt volledig uitgenomen en in het koor komt een nieuw plaveisel.

Dat de herstellingen omvangrijk waren, blijkt wel uit het feit dat de duur bepaald wordt op een ganse zomer nl. van 1 April tot Bamesse, en uit het bedrag der onkosten nl. 150 ponden grooten.

Deze nieuwbouw van de oude Sint Tillokerk te Izegem was toevertrouwd aan niemand minder dan aan ‘Jan Persyn doude’ van Kortrijk, de ‘Meester metser’ van deze stad, de bouwer van het klooster van Groeninghe, het belfort van Menen (volgens zijn plan), de Sint-Michielskerk (Jezuieten) van Kortrijk, de leprozerijkerk, de kerk der Capucijnen. (Over hem zie: Biogr. Nat., art. door J. de Bethune).

De kerkrekeningen tussen 1600 en 1620 worden gewoonlijk met een deficit gesloten, want in die jaren wordt de volledige inboedel der kerk, meubels, ornamenten, versiering, (o.m. schilderijen van Jan Van Moerkerke) vernieuwd. De kerk van Izegem geleek, na deze grondige herstellingen, bijna niet meer op het vroegere gebouw.

J.G.