Biekorf. Jaargang 52

[p. 207]

Mengelmaren

Handpeerd en Roepeerd.

In Biekorf boven blz. 108 lees ik: ‘Hij [de voerman] zet zich op het handpeerd - het peerd links is het roepeerd...’ Dat verwondert mij toch. Bij ons in 't Westland is het handpeerd het peerd links, en het roepeerd het peerd rechts. Zo zegt men tegen de karton (boever): ge moet terhand draaien voor links, of: ge moet terroe draaien voor rechts. Ook nog wanneer een voer oegstvruchten zwaarder geladen is al de linkerkant, zegt men: 't is zwaarder al de handzijde; of omgekeerd: 't is zwaarder al de roezijde of roekant. Ook wanneer men een peerd heeft dat geen van de rapste is, zet men het links ‘in d'hand’; een rap en flink peerd laat men rechts ‘in de roe’ lopen. En de reden is: dat handpeerd heeft men in de koppel vast met het kordeel en kan men dus naar believen aanporren om rapper te gaan; het roepeerd (rechts) wordt ‘verleid’ d.i. het kordeel wordt aan de valeie vastgelegd en dan is het best dat het een rap peerd is uit zijn eigen.

Dat belet niet dat het in 't Brugse anders bestaat, daarvan was ik eens kurieus, ieder streek heeft eigen gewoonte. Dat geldt o.m. ook voor de benaming van onze karton die in Midden-Vlaanderen de boever is.

A.B. Stavele

Vondelingnaam te Dadizele. 1722.

Daags vóór Sinksen, 23 Mei, van 't jaar 1722, om vier uur 's morgens werd er te Dadizele een kindje gevonden vóór de schuur van de hofstede bewoond door Jacobus Messelis. De vinder was een zekere Joseph Sabbe. Op het vondelingske vond men een briefje met de volgende woorden:

Lous Deo det kiendt in ghedoetp in het heiligh catholicise romsche ghelove de name is anne.

Het was een kindje van ongeveer acht dagen. Door pastoor Bruyer van Dadizele werd het op Sinksenavond gedoopt ‘sub conditione’ en in het doopregister ingeschreven als Anna Catharina Sinxenavondt. Martinus Bolle en Petronilla Chinnave van Dadizele waren peter en meter.

Anna Sinxenavondt zal in Dadizele opgevoed geweest zijn. Zij was pas twintig toen ze te Dadizele trouwde met een jongen van dezelfde parochie, namelijk een Jan Maes, zoon van Michiel. Het huwelijk werd ingezegend 28 November 1742. Getuigen waren Michiel Maes en Catharina Morel, bei den van Dadizele.

L. Vanheule. Ichtegem.

[p. 208]

Een Vlaams advertentie-kaartje. Kortrijk, 1850.

Een curiosum te midden een grote verzameling franstalige advertentiekaarten uit West en Oostvlaanderen is het kaartje (12 × 8 cm.) door de Kortrijkse lithograaf Vanderghinste uitgevoerd voor ‘J. Degeyne-Masquilier, Metser en Koopman in Bauwstoffen in de S. Jans Straete n^O 8 te Kortrijk.’ Deze Degeyne was, naar wij vermoeden, de vader van architekt Degeyne, in zijn leven bestuurder van de Kortrijkse Tekenacademie. Onder een tekening van academische beeldhouwende engeltjes leest men de volgende tekst:

‘Verkoopt alle sorten van arduyn, Ecaussine-steen, grisde en Doorniks blauw steen, zoo als zullen en trappen, waetersteenen, paerde-kribben, alle sorten van waeterbakken en zwynsbakken, koeyslieden, plakaege stukken, gotstukken, deksteenen voor pinanten en citeirens, schorren, bordueren en cordons.

Ook alle sorten van brabands steen, blauwe en roode techels en klompen, witte galeyre techels. Mafs kalk gegoten etc. Zijnen Depot buyten de stad als binnen de stad. Hy belaest zig ook met de leveringen van den arduyn in mouluren en acadrementen, cornichen, capiteelen, basementen etc. volgens plans, immers al wat tot bauwen noodig is, alles aen den prys van de Carrière.’

B.

Zantekoorn.

‘Maar Gusten, hoe is 't Gods mogelijk van te trouwen met zulk èn lelijk schepsel van èn vrouwmens, te lelijk om t' helpen donderen; lus lijk èn tinke en met èn bulte lijk èn makronkasse?’

‘Zwijgt zere, m'en man, 't is uit 't lelijkste hout dat men de schoonste beelden snijdt.’

Lus: scheel. - Vgl. Biek. 1927, 45.

Kiebig.

‘d'Hennen zien der ‘kiebig’ uit’, zei me iemand van Haringe. Hij bedoelde: ze zien er levenslustig uit en blakende van gezondheid. Vgl. Biek. 1939, 271.

Telijkewaart.

Op mijn vrage, hoe verre hij woonde van Hondschote-stee, zei me een boer: ‘Telijkewaart, is 't een ure.’

Hij wilde daarmee zeggen: te voete, langs de gewone kerkeweg.

A.B. Stavele