Biekorf. Jaargang 51

Seizoenpraat.
In 't land van de Leie

‘But to have lain upon the grass
One perfect day, one perfect hoar.
Beholding all things mortal pass
Into the quiet of green grass.’

Arthur Symons, In the meadows of Mantua.

Zoo 'k ben er nog een keer naartoe geweest, naar 't schoone land aan de Leie.

Blauw is de lucht in de maand van Meie! De laatste schimmen van de Winter blijven nog in huis druilen. 'k Zegge voor mijn reden: laat ons uittrekken op een roofscheute.

De jongste scheuten van den eeke schieten bloedrood en goud. De berk staat zoo fris als de naakte schouder van een kind en zijn loover hangt te trillen en te wikkelen. De boomen hebben al hun blâren, maar de stammen steken nog bot af op de lichten hemel; ze staan als in een doorschijnenden regenfrak gehuld. Hier en daar liggen kladden jong groen in de meerschen en in de bilken; witte plekken: dat zijn hulletjes van peerdebloemen.

D'hage is al ineens groen geschoten en ze is als een rechtopstaande stukje bilk.

[p. 161]

Alles blinkt en wordt doorpriemd van warme stralen. De stekken van de bramen zijn aan 't strengelen en aan 't vernestelen en ze worden doorboord van licht dat wegsmelt in de struiken. Bij den draai van den weg, een oude linde al drie jaar dood; ze toont nog haar zwarte drooge spillen en langs den stam slingert wat iefte die reekt en wrikkelt om de spillen te omvâmen.

't Koren wiegt al en 't buigt zijn koppen met belovend graan. Daar vliegt een akster op en ze gaat heur zetten aan 't hekken van 't hof op den bepoeierden notelaar. Langs den anderen kant van den weg, waar 't vroeger bos was, blekkert de gele ginste tegen de zon en de blommen in d'hage flikkeren als geschuurde zilverschijfjes.

De Oostkouter ligt te wemelen en te wikkelen onder de zonnewarmte van den schoonen meidag. De Lente komt wel dapper aan. Ze schiet vooruit al springen. Ze sperkelt door de waas van de vervlogen winterdroomen. Het oude Leieland rekt hem en strekt hem. Het staat in hope en in bloei Het huisje van den ouden landsman lacht midden van de stekel- en geneverbezies. Hier op dien kouter kwam ik in mijn jongde - in vacantietijd - de stuiten halen voor Reus Bekaert die in den molen wrocht. Hier is niets veranderd. De Kattebeke stroomt hier voort en ze krult haar slingersteert door 't land van boer De Waele. Ze kabbelt weg tot dicht bij de Leie waar ze groen is en diep tot ze zacht in de Leie schuift, groen als een droom en diep als de dood.

't Groeit al van weelden en 't is alles eender als vijftig jaar geleên.

De Reus was zijn naam. Rilde van lijf en smal van schouders, en zoo mager als een schei en dat moest maaldersgast spelen te Timmermans'. Wat hij er deed 'n heb ik nooit geweten, al was 't dat zijn zwarte baard altijd besneeuwd was met meel van den molen. Het was een man van eer en deugd, en na 't ketsen kwam hij thuis om voort te slaven en hij bleef in de werre tot laat in den avond. En 's zaterdaags kwam hij af en ontknoopte zijn neusdoek en haalde daaruit drie schijven van vijf frank en één zilveren frank met Leopold daarop, en wij meenden dat 't de reus zijnen beeldenaar was.

In de wintersche avonden zat hij achter stove te droomen van Schreurs, maar in 't schoon seizoen, de Zondag, haalde hij zijn herte op aan de kaarttafel in 't midden van 't hovetje, tusschen de geraniums die bloeiden in oude kloefen en versleten teelen die aan de voorgevel hingen. Daar zaten

[p. 162]

reus en wijf met broer en broer's wijf, de broers in wit lijnwaden hemde en de broer's wijven in samooizen zondagschorte. Hun oogen branden bij 't opsmijten van de kaarten en hun tonge sloeg kadul achter 't eerste maatje genever.

Hier was 't dat pastor Verscheurke ons vermaande omdat wij een rape geroofd hadden van Miel Brandels' loofstik. Hier, op den Oostkouter en aan de Leerze, kwamen ze bollen tot een stuk in de nacht.

Bij Miel Brandels gingen wij om keernemelk in de groote keuken waar de kerselaren trog aan den nagel hing en boven de dresse stonden de gekleurde glazen bollen die Miel gewonnen had op de kermis van 't Sprietje aan 't schietkraam. Geen meubels anders dan een lage tafel en een paar stoelen, de muur gewitseld, en langs den oostkant twee smalle vensters waardoor de zonne brak en stralen over tafel goot en ze overstroomde van 't zuiverste goud.

En 's avonds als we van schole kwamen kraaide een laten hane van boer Volckaert d'ure. En we liepen naar huis om t' hooren vertellen hoe 't Abel Vogelaere en Kamiel Haeck gesteld hadden in de laatste baankoers.

Miel Branders die lang met zijn moeder alleene gewoond had, was een gesloten vent. Maar uren kon hij vertellen over zijn vissersaas, over 't verschil in 't zetten van de pooten van hazen en keuns, en 't stroppen stellen aan Bruno Van Rentergem's radijszaad, en over 't vetten van den toebak en om 't bestrooien met lijnzaad en houtassche om der wille van 't goed vunzen. Hij vertelde traag en langdradig en ongerijmd, maar 't was altijd praat over dingen die bestaan en over ware gebeurtenissen. Van Miel leerden wij de vogels kennen en hoe de lijster slaat van ‘rief-dief-dief, de kersendief van Zulte’ en de merelaar swatelt van ‘kletse-degaai, wild'e niet eten laat het staan’ en de vinkeman klettert van ‘suskewiet’.

Nu gaan wij langs de Kattebeke, langs den elskant waar de katjes in d'elsten hangen en de hazelaars dichtstruikte staan, d'hazelaars die ze opkochten om schietpoer van te maken in den Oostenrijkschen tijd, zei Miel Brandels, pensejager, scherpschutter en geleerde man.

Daar naderen wij de Leie. De achtkanten staan in stilte overpeinzing op Westaarde en over de Leie, naar 't land van Grammene toe, tot verder op, waar 't Leiedal ingedamd wordt door 't Hooge van Aersle.

Hier op de Leiehoek te Petegem gingen de koeien van Zeun

[p. 163]

Serlet. En de zonne daverde als nu en de wind deed zachtjes het koren bijzen als kwam hij uit een andere wereld. Hier omtrent trampelden wij in de Kattebeke achter naaldekokers en kraaienbliek.

De Lente is niet in 't land gekomen; ze is er uit opgedoemd. 't Springt al op en 't staat al in de blom. Hier zijn wij vijftig jaar geleden voorbij gekomen, wat later op 't jaar, om Sinte Corneel te gaan dienen naar Machelen. Hier bij de Manebrugge, op 't hof van Zeun Serlet, zagen w' onz' eerste koe kalven en hielpen wij 't schoonsel in de mestput begraven. Het oude hof is verdwenen en een groote vlasschuur overstemt de vlakte. Waar 't hof stond, staan heelder reken vlaskapellen.

In dien tijd zaten nog koeiwachters in de Leiemeerschen en ze zweepten met de djakke en riepen van verre Ariauw! Ariauw! In Overleie en d'Hoye hoorden wij bescheedelijk de stemme van onz' oude schoolkameraden die antwoordden van Ariedjee, Ariedjee! Ze 'n zagen niet anders dan de beesten in de meerschen en de koekoeksblommen die te blozen stonden in 't rijpende gers.

Verder op 't jaar was 't hooitijd in d'hooien.

Het weder schoorde op een eeke. De lucht was fel en heel het blakke stond in doom. De lawerken stegen ten hemel. De mannen, ze waren aan 't maaien in 't gers, zoo hooge of de rogge op den Oostkouter. En 't ging er van ‘roef... roef...’ 't Gers stond er zoo dichte dat 't een wijle rechte bleef staan vóór 't ommevallen. De maaiers, ze zweetten erbij dat 't van 't aanzichte stroelde en, als d'oogen pikten van 't zout zweet, ze wreven het af in zeven haasten met de flodderende hemdsmouwe. Een echten oven: laaien en branden. De mannen keken de lucht in en boven d'Huyvetter's bosseltje hing een wolke die de zonne tegenhield en de vogels schreeuwden wild. De maaiers rustten entwat, ze rokken de leên, en ze slokten een gulpe van 't eerden tonnetje dat de baas onder 't verschgemaaid gers had geleid.

En hooi dat het werd! Dat lag daar te roosteren en te dompen stilletjes weg en 't broeide in deugden. Een kleur van licht stil groen en een smake van zoete amandelnoten... Dàt was hooi.

Daarna kwamen de vrouwen om te rakelen en te hopperen in mijten en vummen.

Zoo stond het in groote hoppers; heel het geweste rook van zoetigheid.

[p. 164]

En de wind ging aan 't spelen en 't overtrok altemets. Dat kon geen kwaad voor 't hooi en 't is beter dan felle zon dagen aan een stuk. Bij 't geweld van d'hitte, het droogt wel rapper, maar 't hooi is te sproos en 't 'n heeft noch reuke noch smake.

Het hooi droogde trage tot 't onweer dreegde en alleman werd opgetrommeld om te komen helpen. En als 't voorgoed op gang was en de brandsmoor 's morgens wegbleef en 't begon te waaien, dan preekte de pastor dat er mocht ingehaald worden de Zondag: en weg waren zij om al 't gerij naar de meerschen te zenden en in t' halen in 't drooge. Want 't is kermisse voor den boer van te kunnen inhalen vlak vóór weerlicht, donder en regen.

Ze reden met de voeren naar 't hof met 't lachende vrouwvolk in top en de mannen al spannend de zeelen en den boever al stierend het handpeerd, al gaande schrankeldevoet bij 't mijden van sleezen en polken, en hij zong een liedje daarbij, van die schoonvooisde liedjes die ze nog op de markt niet 'n verkochten in den tijd van Jeanne Van Calck en van de Bende Pollet. En hij zong, de boever, van:

‘De zwarte kraaie
Kan mij niet paaien.
Met stoppen ofte naaien.
Heur handjes staan verkeerd.
Toe, Mie, komt eten,
j' Hebt mij vergeten.
Duurt het nog lang.
Ik worde zot...’

en niemand die 't onnoozel vond en ze zongen allemaal mee, d'andere.

En ze trokken al wiegewagen over smalle slagen en kwade gaten de Brielmeerschen uit, door de Brielpoorte, om 't hooi te gaan steken in mikken en op dilten.

G.P. Baert