Biekorf. Jaargang 51

's Landsmans klachte

The hero is not fed on sweets.
Daily his own heart he eats.

Emerson.

‘DAT het 't kortwonen niet meer weerd 'n is, zeg ik, en kleine landsman zijn een eeuwig dingen in zulk een tijd; ik 'n zegge maar dat.

Wroeten en klauwieren hele godsche dagen van 's uchtends tot 's avonds en achteruit scharten gelijk de kiekens, kan dat geduren?

Je 'n hoort mij niet zeggen dat 't de beste zijn die doppen, al is 't dat 't sommigte al lang uithouden en ook aan de kost geraken.

[p. 90]

Maar 't land bestellen en trachten rond te komen met den dagelijkschen arbeid, niemand die daar nog aan uit kan. Beul je maar kreupel en krom; daar 'n is geen bate.

En 't verslechtert zienderoogen.

Beeld je in. 'k Had daar in 't ander jaar 'n sport aan d'hand met een fruitman van over de Vaart die mij rond Sint-Pietersdag kwam schoone spreken om mijn kersen te koopen; vleeschkersen lijk bolleketten, de schoonste van 't land.

‘'k Geve honderd frank voor dien boom’, zegt hij alzoo en 'k zage dat hij een nieuwe trekmande meehad om 't staal in te doen. 'k Sla toe voor dien prijs en die mande. Zegt hij: ‘je moogt z' hebben, 'k heb er daar twintig van doen vlechten’.

'k Zegge in mijn eigen, 'k hebbe te letter gevraagd, maar 'k verkochte zonder voorts te biên, den kerselare, tegen honderd frank en die mande. Een splinternieuwe, handige mande heel gerieflijk om met plantsoen 't land op te gaan of mee in een boom te kruipen.

's Anderdaags was 't leveringe. Hij komt ze trekken, betaalt en 'n loochent niet dat hij de schoonste kersen meeheeft van uren in 't ronde. 'k Ben zeker dat hij daar gildig drie honderd frank van miek, te zien naar wat de schijtkersen gelden in de winkel.

Een maand en een stik naardien komt diezelfde vent op 't hof, schopt den hond weg die aan de tunne te bassen ligt, en roept: ‘'k Ben hier om pruimen!’

'k Zegge: 'k weet dat j'eerlijk man zijt. Die bamispruimen 'n zijn niet te kope. k Heb ook nog naastbestaanden en 'k geve geern wat mee aan de jongens, maar die andere daar 'n kan ik niet meester. Dat zijn Fictorias, nog een boompje van 't oud kasteel; - 'k heb ze geplant op den trouwdag van mijnen kakkernest en 't 'n heeft nog nooit alzo gedragen. 't Komt in zijnen fleur. 'k Heb er een schoore twee drie moeten onder zetten om 't scheuren van de takken te beletten. 'n Pruime, man, lijk een hinnenei, zachte gevleesd en zop voor twee.

Hij biedt honderd frank. 'k Zegge, ja maar, op St Pietersdag kreeg ik voor mijn kersen honderd frank en een mande toe. 'k Zegge 't moet honderd dertig zijn van dees' reize.

‘'t Is verkocht’, zegt hij, ‘maar ze 'n zijn nog op den eet niet en 'k ga ze nog wat in de rijpdom laten komen; 't 'n is voor Eegem niet, voor kloeriemoes groene-ga-weg, maar voor de verkoop in de groote winkels van stad.’

[p. 91]

Hij trekt er van onder en belooft van weer te komen een dag of achte naardien.

'k Wachte en 'k herwachte. 'k Zegge tegen 't wijf, 'k zegge die vent zal ons laten zitten schilderen; 'k zal, 'k mag verdomd zijn, te vele geboôn hebben.

‘Ba j' 'n doet’, zegt 't wijf, ‘wiens haaste, die pruimen 'n staan op onze rugge niet.’

Neen z', maar afvallen deden ze, afvallen dapper en zeere, dat 't deernisse gaf om zien.

Iederen ochtend die den Heere verleende, lagen ze rondgezeeld tusschen d' eerdappelstruiken, geborsten, buikziekte, plekte, flok, vort, goed genoeg voor de mestzate.

En die niet te zien 'n gerochte was die fruitvent, de bakbeeste.

'k Zegge tegen 't wijf, laat ons fruitwijn maken van de laatste en ons onnoozel gebaren, maar ze zei dat 't suiker nog kwaadkrijgs was en je luizen vergaart van wijn drinken.

'k Wacht en 'k herwachte nog acht dagen. 'k Worde beschaamd in Biesbroeck, mijn gebuur, 'k rape ze weg en 'k voer ze van de mestzate naar den beirput, in den late valavond om niet begekt te worden.

Bij 't halen van mijn schoen die verhalvezoold lagen bij Fieltje Ingels op de plaatse, komt daar die bakelandsche schoelie afgesteken per velo, juist voorbij ‘De Sterre’.

'k Zegge spring een keer af. 'k Peinz' in mijn eigen 't is hier best van zoetingen te schudden. Wanneer ga je achter die pruimen komen, jongen? 'k Aanzie je voor een eerlijk man, 'k wachte alle dagen en 'k heb al twee andere koopers ontzegd.

‘'k Kome morgen’, zegt hij zonder verpinken, ‘morgen sta 'k daar met de leêre’.

Daags daarop, wachten was wachten en geen pruimentrekker t' hooren noch te zien.

Veertien dagen later, met dat kwaad weêre op Waregemkoers, wierden de laatste verdonderd, en 'k hebbe de reste naar den beirput mogen voeren.

Nog iet dat 'k niet 'n wiste. Als ik achter eenige weken aan 't roeren ginge om wat beir te putten, lagen de pruimen boven te zwemmen, schooner en grooter of van te vooren.

‘Ze 'n bewaren nievers beter; - 't is van del salpeper’, zegt Biesbroeck al gonferend, ‘'t is daarom dat ze de baarkoeken delven’.

't Kan zijn; zoo 'k heb het pluis gevonden van z'er alle maal weer uit te scheppen om 't versluizen te beletten van

[p. 92]

mijn aalpitje onder de schaapstal, en gedolven op Gods gegenade.

Dat 't geen eeuwige dingen 'n zijn?

Zwijns verkoopen tegen dertien frank of nog niet toe. 'k Weet 't nog van als ik kind was. Vader zaliger heeft zwijns verkocht tegen zeven dikke en acht dikke, 't hoogste zal zeker elve geweest zijn, maar dat was al vlak vóór den anderen oorloge. De slachters verkochten 't beste van 't zwijn tegen dubbelen prijs levend op, dat is twee frank. De kleuvinge 'n kostte zovele niet. Rekent en telt en pakt tien keers. Waar zit dat verschil? Mijn verstand staat daarop stille.

'k Vergeten 't een met 't ander: de viggens kosten nu stikken van menschen. Voor iemand die niet kweeken 'n kan, 'k zegge dat hij toelegt éér hij koopt, keer en wend' het lijk of je wilt.

Al had' je een berd voor je gat, j' 'n kunt er niet komen.

In wat voor gaten ik het ga gieten van de jare? Ik 'n ben het niet wijs.

Mijn kiekens hebben te letter beloop. Koten kuischen dat 't verdomd komt, witkalken, terren, speeten tegen de vlooien, al ten oorlooze, en die vogelpeste van de laatste Paschen dan.

Met 't pootje vlas da' 'k vroeger wel verkochte 'n staat 't op geen beteren. Jonge erreweten, vóór den anderen oorloge een frank en half de liter, 'n worden ook al niet gegeerd; - z' eten ze liever uit de doozen.

'k Hebbe nog hope op een kavel terwe als 't God belieft. Twee jaar geleên kwamen de musschen om 't graan, maar 'k geloove dat 'k entwat gevonden hebbe waar die dieven zelve geenen rechten kant 'n zullen aan vinden: baardterwe.

'k En wete niet of je dat kent? Baardterwe? Groote auwen met stekels en assels die 't duivelsgoed d'oogen uitstekken als z' er aan of omtrent willen komen pikken. 't Valt een keer gade te slaan.

Maar krekelen of kleppen 'n doe 'k niet meer voor de musschen.

'k Zegge baardterwe. Baardterwe, ja man, en bovendien om een keer te verlanden op dat leeg stik tusschen Blauwe Steen en Braspit.

't Is daaromme, 'k peinze van baardterwe. 't 'n Kan maar slecht gaan; 't 'n zal ons niet stijf varen. We zijn toch op den tjool. We moeten àl om zeepe.

Wat zeg ik? We zijn 't misschien al.’

G.P. Baert