Biekorf. Jaargang 50

[p. 121]

[Nummer 6]

Bedevaart naar het geboortedorp van den H. Benedictus Labre in 1787

DE wonderbare Doolaard was in 1783. pas 35 jaar oud, te Rome gestorven in roep van heiligheid. Zijn geboortedorp Amettes (bij Bethune) stond nu opeens in de belangstelling. In de eerste jaren na zijn dood trokken talrijke vrome en nieuwsgierige gelovigen van verre en dichtbij naar het verloren dorpje in Artesië. Het werd er een echte toeloop. Pieter Cuvelier, de koster en schoolmeester van Reningelst, bleef niet ten achter. Met een wagen vol Cuveliers en Camerlyncks reed hij, in den zomer van 1787, over Hazebroek en Ariën, naar het jonge bedevaartsoord. De herbergiers waren aan het bouwen en timmeren om de toestromende bezoekers ‘te voet en te paard’ te kunnen voldoen. In zijn Memorieboek schreef P. Cuvelier het volgend relaas van zijn reis en zijn ervaringen in het ontluikend hotelbedrijf van het nederige dorp.

D.

[p. 122]

[Reyze naer Amette]

‘Den 2 augst 1787, ben ik vertrocken 's morgens ten 3 uren met myne moeder ende zoon, met den waegen van Pieter Jacobus Camerlynck met syne huysvrauwe naar de prochie van Boeschepe, en aldaer mede genomen hebbende Martinus Camerlynck, syne huysvrauwe ende eene mynder moeyen, hebben wy gereden op Godsvelde, Eeke, van Eeke naer Hofland om de calchiede te hebben tot Hazebroek, van aldaer heeft men de calchiede tot Morbeke, zeer recht op malkander en schoon beplant aen twee canten met jtaliaensche peuplieren; buyten Morbeke vervolgt men nog zoo eenen beplanten aerdeweg een quaert verre, die leyt langs Steenbeke naer Boesingen, naer Arien; van Arien neemt men de calchie van Atrecht al Lambre naer St Hilaire, men verlaet aldaer de calchiede en men neemt den weg van Leire langs een smesse, en den grond is gravié; van Leire passeert men altyd door gebergten totdat men de prochie van Amette ontdekt.

Hoe naerder men comt vande kerke, hoe meer men moet soeken. Ontrent die prochien het is beplant dat de zonne op 't gars niet en can schynen; al d'huyzen en de boomen staen rondom de kerke, en de beken loopen door de straeten. Men draeyt altyd rondom het kerkhof voor dat men huyzen vynd. De kerke is op eene hoogde, zeer kleyn en zonder cieraet, wat grooter als een tamelikke cappelle, met een hoogen autaer en twee wat achter-uytstekende autaerkens; de kerke gevausseert gelyk men dickwils in cloosters siet. De vonte is van agter aen d'ander cant alwaer de clocken hangen die een kleyn accoort maeken. De vonte en beteekent niet veel, maer om dat Benoit Labre aldaer is gedoopt geweest, wilden vele menschen daer af eene gedagtenisse mee draegen, en wy vonden het deksel en den boord bykans opgesneden.

Wy quaemen daer aen 's avonds ten 9 uren en logeerden in d'herberghe: Au Coeur Joyeux, bewoont by sieur Terelle, alwaer de caemers zeer armelik getimmert en opgestelt waeren: voor dien toeloop was het waer-

[p. 123]

schynelik nog veel slegter, want men zag dat zy nog altyd timmerden. Alles lag in wanorder in de caemers met aerde vloeren, die in langen tyd niet hadden gevaegt geweest: de bedden bestonden in eenen stroysak en eene harde matrasse, en den slaep wiert verhindert door eene menigte vloyen die aldaer van alle canten van de weireld vergadert waeren, en van d'inwoonders niet vernielt en wierden, by gebrek van tyd. Het bier is er seer slegt, en men moet sig voorzien van jets mede te draegen om t'eten wilt men geene slegte daegen hebben. Den wyn was er gheel goed a 16 stuyvers den bottel.

Des anderdaegs misse gehoort hebbende en onse gebeden gedaen zynde voor ons, onse vrienden en onse gedeputeerde naer Weenen,⁽¹⁾ zyn wy vertrocken s morgens ten thien uren langs den selven weg, en zyn komen slaepen naer Boeschepe alwaer wy aenquaemen 's nagts ten 12 1/2 uren. Des anderdaegs ontrent den noen tot Reninghelst.

Men zoude nouweliks connen uytleggen wat getal van menschen aldaer dageliks aenkomen en dese capelle bezoeken; men quam altyd voyturen, waegens en peerden tegen; terwyl wy naer de misse gegaen waeren, quamender in d'herberge negen peerden aen.

De lieden zynder zeer oodmoedig en zonder pragt, hunne huyzen zyn meest al geplackt van aerde ende stroey, een weynig effen gedaen met d'hand, want de printen van de vingers staender overal ingedruckt. D andere huyzen zyn van wit calcksteen en keyen gemetst, sonder vensters op straete ofte in den daeke.

De ouders van Benoit Labre woonen in het sincken van het kerkhof, in een boeren hof, die al schietende nederwaerts gaet tot in hun huys; vele vreemdelingen uyt nieuwsgierigheyd gaense groeten: wy hebben de moeder gevonden met dry dogters besig met naeyen, zeer beleeft tot alle menschen; men hadde ons gezeyd

(1) In Aug. 1787 voerde de deputatie van onze provinciën in de Oostenrijkse hoofdstad onderhandelingen met keizer Jozef II.

[p. 124]

dat het hun geen plaisier en dede te handelen van hunnen zoone; aldaer een weynig verbleven hebbende, hebben wy ons afscheyd genomen.

Van ontrent Arien zyn het allemael open velden en door gheel Artois, alle het hout en huyzen zyn rondom de kerke, en innewaerts en zyn gheen. Het koorne stonter schoon, zoo ook het sucryoen, het ruy-koorne swartachtig. De canten der wegen ontrent Amette zyn vol welrieckende kruyden, die onder den voet een zeer aengenaemen geur geven.

Het slot vande reyze was dat ons volck den gheelen morgen gezogt hadden naer een vertreck, en weg gekomen zyn zender te weten of er een was.’