Biekorf. Jaargang 49

Mengelmaren

Een Boeresoptjie.

Een kinderspel, liefst plaagspel van een grotere tegenover een kleinere en boeresoptjie genaamd, bestaat hierin dat de grotere een kleinere onverwachts vastneemt en met de duim en de vingers de kin omklemt en zo weg en weer wrijft. Een allerminst zachtaardige behandeling.

Grote mensen noemen die deugnieterij ook: scheiren zoender zepe (Brugge).

Kinderen geven er volgende benamingen aan: Kinnebartje, bokkebartje (Assebroek); een soeptjie of soptjie (Brugge); Boeresoepe (Koekelare); Boeresaustjie (Lissewege).

Vgl. Een druppelke schenken, Korsten doen knabbelen in Oostvl. bij De Cock-Teirlinck, Kinderspel viii, blz. 22 en Zuidoostvl. Idioticon s.v. Dreupele.

H.S.

Aan 't gers houden. - Hierboven blz. 120

't Klinkt als een korte inhoud van een vertelling zegt S.A. aldaar, en 't is zoveel als de inhoud van een korte anekdote.

Reeds aangehaald bij J. Teirlinck, Le Folklore Flamand,

[p. 167]

Folklore Mythologique (Brussel, Rozez) blz. 58: Sacristain, tenez à la foi, naar een opname te, Zottegem; en Volkskunde vu (1894) blz. 20, naar een opname te Jette. Eu moest men 't Manneken uit de Mane uitpluizen, 't staat daar waarschijnlijk in smakelijk Westvlaams.

H.S.

Van 'n Boer die 'n Spiegel vond. - Hierboven blz. 140

Dat ‘oud, oud paterke’ heeft dat vertellingske misschien gelezen in Le Pinsonnier, waar het voor een paar jaar verscheen. Jammer dat het oud, oud paterke de laatste woorden van de boerin wat besnoeid heeft. Op: ‘'k Heb het verdorie nog gepeinsd, zei ze, dat er vrouwvolk mee gemoeid was!’ moet volgen: ‘En toen nog, wat een leelijk vrouwmensch is mij dat!’

A. VdH.

Berijmde spreuken

‘Meneere, 'k zou ook willen zoo rijke zijn lijk gij!’ zei de boerinne tot den huismeester, een arme schartelare die 't einde van zijn rijkdom niet en kende. 't Antwoord luidde: ‘Je zijt veel gelukkiger of ik:

Hoe grooter heeren

hoe meerder zeeren,.

Over veertig jaar was de semel (tarwe) nog de beste, zoo van beschot als van hoedanigheid. Vandaar de spreuke:

‘D'er zijn geen landen
die ze (de semel) gaan uitbanden’.

A.B. Stavele

Klappen kumme,

Moeten zumme.

(Kumme, zumme voor: kunnen we, zullen we.) Om uit te drukken dat de kleine man mag gehoorzamen aan de sterkeren, mag rullen en betalen. Men denkt daarbij aan de bekende spreuk van Mazarin: Ils chantent, ils payeront.

L.V.A.

Wanneer een eerste kindje sterft, zegt men om de ouders te troosten:

‘Den eersten dood,

Den hoop groot’.

Ja, christen Vlamingen zijn onverstoorbare ‘optimisten’, en wie over die spreuke, een beetje wil mediteeren, zal zien dat er veel meer waarheid in steekt dan ze bij 't eerste zicht bloot geeft. Geh. te Stavele.

L.D.V.

[p. 168]

Schurederschers-tale. - Topper en Kropper.

Toen men dorschte bij de zak of bij 't honderd kilo, was er een schurederscher die den top van de schoven uitklopte met den kerfhamer (vgl. De Bo: kerfboothamer) en dat noemde hij zijn ‘topper’. En de krop, ttz. het gedeelte van aan de band naar beneden gaande, sloeg hij uit met een zware vlei (vlegel) en dat was zijn ‘kropper’.

A.B. Stavele

Lijk een sloepe deur de vitsen

Van iemand voor wie alles gesmeerd loopt of van iets dat vanzelf gaat en zonder ruzie, zegt men: ‘Dat gaat, of: dat schuift lijk een sloepe deur de vitsen. Geh. te Westkapelle.

Wat mag de oorsprong zijn van die spreuk?

Awierig

‘Dat is een awierigen! Dat en rust nooit, noch 's nuchtens noch 's navens. Awierig = neerstig. Geh. te Krombeke.

Leuring

Hij kwam toe in de leuringe van den avond, dus: bij 't vallen van den avond. Geh. te Poperinge.

'k Vind beide laatste woorden aangegeven bij De Bo, en verrneld ze alleen om te toogen dat ze nog leven, ten minste in één streek van Westvlaanderen.

L.D.V.

Schaalgeld

Ja, ja de menschen smijten in de schale alleen gasten waar dat den ‘oorem’ in zit. D. i. geld met een gaatje, zoals 0,25 fr. en 0,10 fr. Of misschien wel van vroeger als de slechte koperen cents voor de schaal in de kerk bestemd waren?

Het Hol van Fluithol

Hij woont in 't hol van fluithol: hij woont in een ongelegen, ver afgelegen en ongenaakbare plaats, waar dat ons Heere nooit passeert.

't Hol van fluithol: welk een kleurige volksetymologische (?) vervorming van het ‘hol van Pluto’.

L.V.A. Ardooie