Biekorf. Jaargang 49

De Blankenbergse vissers in 1803

IN een verslag over de Blankenbergse visserij, opgemaakt op aanvraag van de prefect in germinal XI (Maart 1803), door de Blankenbergse reder C. Toomkins, lezen we dat de Blankenbergse vis vervoerd werd naar de markten van Brugge, Torhout, Roeselare, Ieper, Poperinge, Meenen, Kortrijk, Eekloo, Gent, Aalst, Oudenaarde, Dendermonde, Doornik, Mons en Brussel. Soms ook naar Leuven, Mechelen en Antwerpen.

Twee tot driemaal per week werden er grote verzendingen gedaan naar de markten van Rijsel, Douai, Cambrai, Valenciennes en Arras.

Vóór 1790 werd er regelmatig verse vis gestuurd naar Parijs en enkele grote abdijen uit het omliggende. Naar het koninklijk hof te Parijs werden tarbot, griet, grote tongen, steur, kabeljauw, verse zalm, kreeften, krabben en Engelse oesters gezonden. De reder zelf had, in één enkel jaar, voor 44.000 frank vis geleverd aan het Franse hof.

[p. 139]

Van Juli 1794 tot April 1795 was er geen visvangst geweest. ‘Le comte de Moïra’, opperbevelhebber van de Engelse vloot, had de stad Blankenberge verplicht al haar vissersloepen in veiligheid te brengen voor de Franse invallers, en ze naar Vlissingen te zenden. In geval van weigering zou de Engelse vloot Blankenberge in brand schieten. Acht dagen voor de komst der Republikeinen werden 78 sloepen naar Vlissingen overgebracht. De helft ervan is verloren gegaan, de overige werden door de Zeeuwen geplunderd. Later kon de Franse republiek er 38 doen teruggeven. Ze waren allen in zeer slechten staat. Het aantal was nu tot 58 aangegroeid, niettegenstaande er vóór drie jaar acht op zee werden gekaapt door de Engelsen.

Over de Blankenbergse vissers wist onze reder nog te vertellen dat ze zeer gelovig waren en veel hielden van bedevaarten en processiën. Na het concordaat, in 1802, waren ze de eerste om de pastoor en de onderpastoor van Blankenberge stoffelijk te steunen. Ze waren bedeesd tegenover vreemden en kenden niets buiten hun vak. Hun kledij bestond uit een lange brede broek, purperen of rode wollen kousen die tot boven de knieën kwamen. In de zomer droegen ze een vest uit Perzisch weefsel met rode bloemen; bij de rijkste was dit vest bezet met massieve zilveren knopen. In de winter was het vest uit blauw laken, erboven droegen ze nog een korte blauwe frak. Op het hoofd droegen ze grote ronde hoeden. Hun vrouwen waren gekleed zoals op de buiten, maar ze droegen rode kousen. Over hun persoon en over hun huizen waren ze zeer zindelijk. Hun gewone drank was brandewijn. Ze huwden rond 26-27 jaar, na een verloving van tien jaren waarop nooit iets te zeggen viel. Ze hadden een talrijk kroost, kwamen goed overeen met hun vrouwen en hielden veel van hun kinderen. Ze steunden ook hun bejaarde ouders. Het sparen was hun echter onbekend. Slechts weinigen waren eigenaar van hun huis.

Te Blankenberge waren er een 300 vissers, achttien tot twintig reders, een veertig vishandelaars en een

[p. 140]

twintigtal visleurders (chasse-marées). Voor het bewaken van de schepen 's nachts, waren er een zestig kleine jongens die dienst deden als nachtwachters (pernoctateurs).

Een Brugs reder, J. Goethals, liet weten dat de verkoopprijs van de beste vis zeer gedaald was sedert 1789, uit oorzaak van ‘les changemens dans les pratiques religieuses et la décadence de la richesse du clergé’.

J.D.S.

Rijksarchief te Brugge. Modern Archief, 2/9502¹.