Biekorf. Jaargang 49
(1948)– [tijdschrift] Biekorf–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 25]
| |
[Nummer 2]Van Jan van 't PoortjiGa naar voetnoot+Hippolijt, oude gardebriere, en zuster Serafijne weunden tegare daar bij 't Portji; twee oude krakers voorenaan de tzeventig - uitgang de tzestig, en ze waren gelukkig. Monfrere smoorde gheel den dag z'n toebak, als 't maar 'n rookte en rook; Serrefijne kookte petatten en melk, stopte en naaide, fruitte visch en spellewerkte voor Gillemon'hs. Kan je meer droomen? Wat moet je meer hebben?... Zoo, ze waren gelukkig. En ze kwamen een keer van Blendetjes dat de messe gedaan was, en, zegt Serrafijn'h alzoo binst dat ze heur kappemantel aan den kapstok hong en op 't koertje keek: - Nè, zegt ze, 't zit daar een katte bachten op 't muurtji, een leelike zwarte pottefeer van een kattepoeze. | |
[pagina 26]
| |
- Ze zit er al te rentenieren en te loeren vóór dat me weg gingen, zei Hippli; en ze kan der blijven zitten, 't is lijk een moffel in-een geflokt. Serrefijne vond dat aardig, en zij naar 't koertje met d'handen op d'heupen. - Mo, zegt ze, van waar kom je gij, sloore? Je zie' zeker scheel van den honger, en vergaan van den dorst? Mijne-poeze was al omleege gesprongen, rok heur een keer goed uit en, met den steert in de lucht, kwam ze al zeemvellen en flikflooien bij de vrouwe gepavaand. - Alla kom, me gaan e keer zien wat er van melkswege nog overschiet. - Sa, ga-je daar aan beginnen, zustere!? Toen zij-je verkocht, zulle! in een pijpesmooren is 't gelapt en he'je z'aan jen vingers! - Bah 't en gaat daar niet op steken. Nè, Poere, en gaat toen maar zeere naar huis, naar Verre-Metjes; en da' me je van onz' levensdagen nooit nievers meer 'n zien, zulle. Allei, ziet da' je niet en kwiestikwast en 'n kachtelt, 't is 't restji van den pot ommers. De katte lekte en smekte ‘à la minuut’ g'heel 't schotelken uit, wiesch pooten en ooren, kuischte en kamde naar hertelust. - Ja, smeet er Hippli tusschen, met zoo 'n gaffel aan tafel 't blijft niet veel over voor d'andere. En hij gooide met een steentje, maar... 't was er juiste nevens; en Poester kuischte voort... - Jamaar, broeder, beet de baas, me 'n hen mijnder hier geen luizen noodig, allei vooruit!... no je kot!... Serrefijne deed voorzichtig de keukendeure toe en Hippli schoof den grendel in... Jamaar 's avonds zat de katere - want 't was een kater - nóg aan 't kassijntje te kijken, te kemelen en te krevelen... Zoo... ze liefen Ko maar kreunen en kriepen en kravelen en trokken naar boven gaan slapen. Serrefijne 'n zei niet maar z'had er algelijk hertzeer in, en Hippeliit n' zei ook niet... maar hij stak twee groote proppen watte in z'n ooren om niet te hooren... waaien. 's Nuchtens vroeg vonden ze Knijspense nog altijd | |
[pagina 27]
| |
profijtig in 't zelfste hoekske gedogen en nog altijd vol devotie aan 't gebed van veertig uren. - Ga' je haast voort of 'k schuppen je! - E... geef' hem nog e' zuiptje, zei Serrefijne, kun' je dat zien? En ze trok de deure een garreken open en katerke kwam seffens binnen hooveerdig en preusch lijk 'en prinse!... en kijken dat hij deed... e' keer rechts en e' keer links: en de kennisse was gemaakt! Hij groeide van genot, ziender ooge g'heel den dag... 's Avonds kende Jan - hij was al seffens gedoopt - al g'heel het huis, onder en boven: de tafel, de stoelen, de stove, de kelder, de melkpot, de melkege, 't geernaarswijf! en j'had een kussen - zoo zochte - om op te slapen! en hij wupte op Hippli z'n schoùre, en hij ronkte en hij raasde in Serrefijne heuren school,... zie,... je was den uit en den in en de sprake van g'heel 't gezin! Zoo 'en gassereerde gasronker was me dadde!! Natuurlik dat hij met al de restjes en d'overschotjes weg was van uit de spinde. - Jamaar, smoutval! rulde de baas met liefde, gij leeliken dief da' je 't zijt, pooten thuis of me gajjen je buiten! - Wè! troostte de vrouwe, j'heeft hij ook een muile en een mage om te leven!... en hij zat al onder de stove te putteren... in peis en vrêe, aan een gestolen scharretje uit 't kelderhoofd. En alzoo kwamen ze overeen en wierden ze stilletjes 's eens, alle dage wat meer... pianewijs weg.
Jamaar, van d'eerste weke... 't vervuilde, en zeere. Jan was al eens loopen-kijken in 't gebuurte om te weten of ze 't daar ook zoo wel stelden als t'zijnent. Al de ‘schillewachten en de blende vinken’ waren voor over 't muurtje, en de stratevager en 't vuilblek hadden hun werk. Dat was een beetje tegen de goeste en ‘'t riggeur’ van die brave menschen, te weten die vrij gevigheid, die ongemanierdheid en die ongeneerdheid... - Komen is gaan! zei Jan, gaan is komen, bezoek wederbezoek, geven is... is... is nemen! En alle dage dat God verleende kwam hij 't af, 't zij van hier, 't zij | |
[pagina 28]
| |
van ginder, met entwa' van goed om aan te lekken, een rooverskoop! e platje, e schapliertje of e truttedekkertje,Ga naar voetnoot+ e sleuveringstjin ijsvleesch of e machienekiekstji uit de broeikasse, of 'en blauwster,Ga naar voetnoot+ importe wadde... en tóch zoo goed! maar eendelike dingen voor entwien wiens ze bezit dat 't was en die 't moest zien verdwijnen... al over 't muurtje. Djeemenis kredow! 't was 'en keer met een biefstuk van een hand groot, entwat van den tand in zulke harde tijden... Kater-Jan kwam afgespotterd; en seffens een brokke spaboom achter z'n kloefen; een geschruwel en e getier van alle duivels!... Hippli wist genoeg, sprong van z'n stoel en met z'n pijpe in huis! Hij liet de vlage voorbij trekken, Serrefijne ook was weg en 'n piepte niet... maar g'hadt dat moeten hooren-afwinden!... 't was Barbra die, witbekte van kwaadheid, met heur hoofd vul pavveljotten, boven de muren verscheen... - Wroedzak! Leelike stinker! Kloefeboer! ging dat. Jamaar voor Jemand die Babe kent! zoo 'en opgezette veugel! een pokke van 't Vrijbusch,Ga naar voetnoot+ met een kiekeborst en een bulte! Zoo'n Sarra! zou' j'er niet beter meê eten, of bij kijven? - Blijft in je kot, en steelt do' jen mage vul, gij gloeienden dief!... En nu klonken z'aan de voordeure! Hippli trok oogen... en verdween in 't koolkot... Serrefijn'h rood van alteratie, deed al beven opene en... 't was bal! Jan was 't gat uit, God weet waar belonden met dat biefstuk, en... kwam er niet tusschen... - E..., zei Serrefijne deemoedig en beschaamd, Barbra, me'n hên mijnder hem dat nie' geleerd, mensch, de stroote 'n loopt ol door nie! j'is hij hier binnengebeenderd God weet van waar, uit wafferen kan ton... | |
[pagina 29]
| |
en me 'n krijgen hem hier nie meer weg met ol z'n strootemanieren! Jamaar Babe zat er tusschen: - Mè jen katte! zóó 'n gloeiende lastige dunderpinne! 'en potlekker! 'n stinker! 'n schouwvagere!! En Serre altijd maar bedeesd voort: - Je gaat hij z'n gang, mensch, en je 'n tait hij achter niemand. Serre 'n gerocht niet verder; ze'n had nog 't tienste niet gezeid!... en: - Babe, och Babe, je zet me seffens op e' bankstje, en je weet gij seffens m'n name van als je binnen komt! Babe wierd me zóó kwaad en zóó ding, zie, en Serre kreeg al dat voor heur kwam, gheel heur hoofd vul: - De menschen alhier hên veel meer manieren! - E jamaar, Barbra, die katte dat's via-vreemde, mensch, en onbeschoft. - Blijft in jen haak en do meê doef! tierde Barbra. - Wal da'k zeggen, bad Serrefine d'handen te gare en d'oogen ten hemele, kleene menschen maken daar geern e' groot beslag van. - Me' jen katte, en jen katte, en g'heel jen katte! je gaat van je' leven nog weggedregen worden van de luizen. - Wal! Wal! Serrafijne, m'n heilige patronesse! Van de luizen! Hurkt e keer daar! Hurkt 't is duitsch! - 'k Zou je geen val van 'en luis junnen, met ol jen ieffrouwderij! Dwaas vromensch! Soepekieken! Met jen mond van acht dagen kun je 'en g'heele weke klappen. - Dat is hier ingekomen en da' wilde hier seffens eigen en eens zijn, en alles meugen zeggen. - Os 't nog gebeurt, tierde Barbara, en geheel haar hoofd met krulderij viel scheef, alzo waar of da'k hier stoon, 'k pakken m'n sjaal en 'k gaan 't an de plisse in kennesse geven! Verstaan, ei? Je kun 't gunter toen mor effen toteren en... betollen, vat je? Wat dingen!!... Daarmeê was ze eindelijk wag. Serrefijne, zoo wit of een lijk, deed de deure wederom toe: - Och, mijn herte klopt,... zuchtte de sloore en ze viel op een stoel; en al met een keer 't robbelde entwat van 't dak, ze zag entwat dat zwart was, draaien, draaien, | |
[pagina 30]
| |
't was lik een varende vrouw!... en 't was Jan! Lik ofdat 't in zen draai kwam, sprong hij uit den broek van de gote omleege en lekken dat hij deed aan z'n baard, en zot dat hij was en blije!... - Aa! zotgat! zei Hippoli, die uit de kolen kroop, moe' j'alzo zo kontent zijn? Als g'heel het gebuurte op sprieten staat, is dat wel e' moment? Wat gelijkt dadde? Onbeschoftegoord, je loopt overal met de brokken weg en je komt toen, kop over eers, afgedokkerd met 'en vreugde!... Kun je gij nieten laten liggen?... Me gaan der moeten middel in schaffen, besloot de man, maar 't bleef daarbij en de katte zat op z'n schoot. Van als de baas of de bazinne 's nuchtens den trap afkwam, sprong Jan uit de mande, stak z'en pooten uit, 't achterste in de lucht en gaapte dat 't spuigsel van z'n kinne droop. Hij rulde wat in z'n eigen, kwam langs de beenen wrijven en fleemkousen: Jan had goed geslapen. Hippli zei 't ook. en hij zette hem op een stoel voor de koffie. Poere-poere zat er al bij, op en neder te wuppen en te spelen, te prutsen aan d'horlogeketen, op de schoûre van baas aan een flente van z'en onderveste te trekken, en langs z'n broekzak omleege te slibberen... Intusschen zat Serrefijne te koteren, te mooschen, en de stove t'onsteken; Jan was er seffens bij en mooschte geern mêe. - Oej gij 'n droevaard, zei Serre, ga' je e keer goed van den zot scheren vandage en strij'n tegen penning zestiene? en Stelen dat 't haar deur je mutse groeit?... ja, en dat me niet weten waar gekropen van schaamte? Je zijt zoo'n bedorveling, ei? Ai gij 'n bedorveling!! kalijnde Serre, 'k en kan voor m'n part naar geen bedorven kindjes kijken; en gij, frejre? - Wal! en steelt hij wadde of kijkt hij scheef of scheel of oosters, e' wel peist dat 't e kind is die nog in z'n apejaren is, ei? e' ja, ei?! Kom, Serrefijne, van dat stelen me gaan daar niemeer van klappen; dat 'n komt ons niet toe ommers, God gaat z'en ziele wal wegen als 't zoo verre komt. ('t Vervolgt) K. De Wolf |
|