Biekorf. Jaargang 48

Geusche ‘kerkpalleeringhe’ te Ieper
1580

DEN eersten dag van November, wesende den hoogtyt van Alderheyligen... soo hebben de kercken verciert spots-wyse voor de Catholyken⁽¹⁾.

In Sinte Maertens wiert gestelt in den choor, aen de rechter hand, een groot portrait wesende van den domini Jacob van Bleyenberg, staende met een happe in syn hand, waermede hy de beelden der heyligen in stucken kapte. Van onder stond in goude letters... ‘gy en sult geen gesneden beelden maeken’.

(1) Van 1578 tot 1584 waren de kerken te Ieper in het bezit van de Hervormden, die de stad beheerden.

[p. 210]

In Sint Jacobs.., het portrait van den domini Joris Rutmost stond inden choor, aen de eene zyde, met een macke in syne hand, als een herder. En van onder stond...: ‘Ego sum pastor bonus’ d.i. ‘Ik ben de goede herder’. En aen de ander zyde stond het portrait van Juditha Soetelaer, den dominis wyf, staende met een sweirt in de hand, en de onder haere voeten lag den Paus van Roomen geschildert. Van onder stond...: ‘Ik sal desen helschen Holofernus het hooft afhauwen’...

In Sint Pieters... stond in den choor... de afbeeldinge van den domini Coenraed Muylen, staende als een anderen David met een slinger... recht voor een autaer, waer het Hoogweirdig afgebeeld stond; en van onder stond... te lesen: ‘Ik sal dien Goliath om verren smytten’. En aen d'ander zyde stond het portrait van syn nieuw getrouwt wyf, Angeline Piepers... synde een uytgeloopen nonne van den Briel. Dese stond afgebeelt met een besem in haer hand, en scheen een deel paters en nonnen in een gracht te vaegen. Van onder was te lesen...: ‘Ik sal dese vuyligheyt in de ryoele keyeren’...

In Sint Nicolais... sag men in den choor het portrait van den domini Coppen Roslam, staende als een Josue die de sonne deed stille staen... Van onder stond geschreven: ‘Sonne staet stil, totdat al de paepsche vernietigd syn’. Aen d'ander zyde stondt het afbeeltsel van syn wijf, Janneke Vosselaer, met een brandende bossel stroy...; neven haer stond een kasteel dat krielde van paters en nonnen... Dat kasteel was ondermynd en daer lagen eenige tonnen buschpoeder van onder. En daer stond... te lezen: ‘Ik sal dat hoerekot in de locht doen spryngen’... Alles tot spot van de Roomsche religie.

Uit de ‘Beschryvinge van Ipre ’, handschrift samengesteld uit oude kronijken door priester G.F. Vander Meulen, gestorven te Roesbrugge, den 18 Mei 1809.
E.
- Het groteske van dit tafereel verraadt een polemisch opzet. De namen van de predikanten zijn zeker niet historisch (H.Q. Janssen, Kerkhervorming, I, 259). Is het soms een stuk locale contrareformatorische literatuur?
B.